Η πραγματικότητα για τις υπερωρίες

Πονοκέφαλος είναι για τον ΣΕΒ η ρύθμιση για τις υπερωρίες όπως αναφέρει και σε σχετικό υπόμνημα που κατέθεσε στο Υπουργείο Εργασίας [1]. Το Γενικό Συμβούλιο του ΣΕΒ διαπιστώνει ότι: «Το ρυθμιστικό πλαίσιο όπως έχει δημιουργηθεί για τη δήλωση της υπερωρίας / υπερεργασίας δημιουργεί προβλήματα στις επιχειρήσεις, όπου, σε συνθήκες πραγματικής παραγωγής, δεν είναι δυνατόν να τηρείται πάντα η αυστηρή διαδικασία της προηγούμενης καταχώρησης, καθότι η υπερεργασία συχνά συνιστά απασχόληση με έκτακτο λόγο / περίσταση, γεγονός που από τη φύση της δεν επιτρέπει πάντοτε να καταχωρηθεί εγκαίρως πριν από την έναρξη πραγματοποίησής της.»

Η πραγματικότητα στους χώρους εργασίας είναι μάλλον διαφορετική: Η υπερεργασία (και η υπερωρία) δεν συνιστά απασχόληση για έκτακτο λόγο/περίσταση αλλά καθημερινή πρακτική σε πολλές μεγάλες επιχειρήσεις. Δεν αφορά έκτακτες και απρόβλεπτες καταστάσεις αλλά απόλυτα προβλέψιμη κατάσταση αφού συμβαίνει όλες τις ημέρες της εβδομάδας και συχνά έχει συμφωνηθεί – προφορικά – με τον εργαζόμενο εξαρχής.

«Είσαι τύπος εννιά – πέντε;» αυτή είναι η ερώτηση που καλείται να απαντήσει ο υποψήφιος/α κατά την συνέντευξη για τη πρόσληψή του/της και φυσικά αμέσως μετά διευκρινίζεται ότι: « … αν είσαι, δεν μας κάνεις …».

Σε μεγάλες επιχειρήσεις και τράπεζες, αν σηκωθείς να φύγεις σύμφωνα με το ωράριό σου, στη καλή περίπτωση ο προϊστάμενος θα σε ρωτήσει: μήπως είσαι άρρωστος, στη κακή περίπτωση μπαίνεις στον κατάλογο των υποψηφίων για απόλυση ή δήθεν οικειοθελή παραίτηση.

Χρυσοπληρωμένα στελέχη, που για τον εαυτό τους διατηρούν το δικαίωμα να έχουν όποιο ωράριο θέλουν, συγκαλούν συναντήσεις πέντε λεπτά πριν τη λήξη του ωραρίου, οι οποίες είναι φυσικά αδύνατο να τελειώσουν εντός ωραρίου. Οι όποιες συναντήσεις θα μπορούσαν εύκολα να γίνουν πολύ νωρίτερα και να έχουν ουσιαστικά αποτελέσματα. Αφού όμως (νομίζουν ότι) έχουν τη δυνατότητα να έχουν τσάμπα χρόνο εργασίας, γιατί να μην το κάνουν…

Σε τηλεφωνικά κέντρα ζητείται –παρανόμως- από τους εργαζόμενους να προσέρχονται 15 – 20 λεπτά νωρίτερα ώστε να συνδέονται (login) στον υπολογιστή και τα αντίστοιχα πληροφοριακά συστήματα (Π.Σ.) και να είναι έτοιμοι να δεχτούν την πρώτη κλήση με την έναρξη του ωραρίου.

Με την αλλαγή των διατάξεων για δήλωση της υπερωρίας/υπερεργασίας και την αποσαφήνιση της διαδικασίας, πολλοί εργαζόμενοι είδαν να τηρείται επιτέλους το ωράριο, αναρωτιούνται γιατί δεν είχε γίνει νωρίτερα και μεταξύ τους αναφωνούν: «Ζήτω το ΕΡΓΑΝΗ». Από την άλλη πλευρά, εργοδότες προσπαθώντας να ξεφύγουν τον έλεγχο του ΣΕΠΕ εξαναγκάζουν εργαζόμενους να δηλώσουν πιο προχωρημένη ώρα προσέλευσης (π.χ. 10:30 π.μ.) και στη συνέχεια να προσέρχονται νωρίτερα (π.χ. 8:00 π.μ.) στην εργασία τους.

Ιδιαίτερη εντύπωση δε, μας κάνει το γεγονός ότι οι εταιρείες που έχουν επενδύσει χιλιάδες χρήματα σε διαχειριστικά συστήματα, επομένως έχουν μεγάλη σχετική εμπειρία, δεν μπορούν να ανταποκριθούν στην υποχρέωση να αποστείλουν ένα απλό sms για τη δήλωση της υπερωρίας ή/και υπερεργασίας.

Θα ήταν πολύ καλύτερα λοιπόν αν το Γενικό Συμβούλιο του ΣΕΒ συμβούλευε τα μέλη του:

α. να επενδύσουν στην καλύτερη οργάνωση της εργασίας και να μην καλύπτουν διοικητικές ανεπάρκειες με ατελείωτες ώρες υπερωριών και συναντήσεων.

β. να μην ελπίζουν ότι θα ξεφύγουν από τον έλεγχο του ΣΕΠΕ διότι οι έλεγχοι γίνονται και πρωινές ώρες.

γ. να μελετήσουν εκ νέου τις σύγχρονες ακαδημαϊκές μελέτες [2] που καταρρίπτουν τη πεποίθηση πως περισσότερες ώρες δουλειάς μεταφράζονται σε αυξημένη παραγωγή και οι οποίες προτείνουν μείωση και όχι αύξηση του χρόνου εργασίας.

Γιώτα Λαζαροπούλου
Φυσικός DEA, Μηχανικός Υπολογιστών