ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΧΟΡΟΥ:
Το σωματείο μας τη Δευτέρα 29 Μαΐου έλαβε μέσω της φόρμας καταγγελιών του Παρατηρητηρίου Παραβιαστικών Συμπεριφορών-Δίκτυο Υποστήριξης ΣΕΧΩΧΟ, κείμενο ομαδικής καταγγελίας σπουδαστριών/ών και αποφοίτων μελών μας που αφορά συμπεριφορές προσώπου με την ιδιότητα της διευθύντριας και καθηγήτριας επαγγελματικής σχολής χορού. Στη συνέχεια έως και σήμερα το Παρατηρητήριο συνεχίζει να λαμβάνει μια σειρά από ατομικές καταγγελίες σε σχέση με το ίδιο πρόσωπο.
Με βαθιά ανησυχία και προβληματισμό διαβάζουμε για πρακτικές ψυχολογικής κακοποίησης με διάφορα μέσα όπως βίαιες λεκτικές επιθέσεις, προσβολές και διακρίσεις, συμπεριφορές υποτίμησης, ουρλιαχτά και απειλές, τακτικές άρρητης βίας, γελοιοποίηση καθώς και για τραύματα που έχουν σωματοποιηθεί- μαρτυρίες που συναντάμε σε πολλούς χώρους εκπαίδευσης και συνήθεις για πολλούς ανθρώπους που έχουν σπουδάσει χορό. Ανάμεσα σε αυτά διαβάζουμε για επανειλημμένες προσπάθειες από τα καταγγέλλοντα άτομα για συζήτηση και επίλυση των προβλημάτων δια ζώσης οι οποίες απαντήθηκαν με φωνές και απειλές, όπως αυτά αναφέρουν στο κείμενό τους.
Το Σ.Ε.ΧΩ.ΧΟ είναι ένα συλλογικό όργανο που έχει ως καταστατικό σκοπό, ανάμεσα σε άλλα, τη διαφύλαξη και προστασία των εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων των μελών του και της κοινότητας των εργαζομένων του χορού εν γένει, καθώς και την πρόοδο και προαγωγή της χορευτικής παιδείας και της τέχνης του χορού. Υπερασπίζεται και διεκδικεί δίκαιους, αξιοπρεπείς και υγιείς όρους εκπαίδευσης και εργασίας στον κλάδο μας. Ως συλλογικό όργανο, καταγράφει, διερευνά, προσπαθεί να κατανοήσει και τέλος παρεμβαίνει και ενεργεί υπέρ αυτού που αντιλαμβάνεται ως δίκαιο, υπερασπιζόμενο σπουδαστές/ριες και εργαζόμενους/ες στο χορό, ειδικά αυτούς/ές που βρίσκονται σε πιο ευάλωτες θέσεις. Σε αυτό το πλαίσιο έχει δημιουργηθεί και το Παρατηρητήριο Παραβιαστικών Συμπεριφορών-Δίκτυο Υποστήριξης ΣΕΧΩΧΟ με σκοπό την αποτροπή αλλά και την αντιμετώπιση κάθε μορφής βίας στο εργασιακό και το εκπαιδευτικό περιβάλλον του χορού, μέσω της καταγραφής, επιμορφώσεων, δράσεων και παροχής νομικής και ψυχοκοινωνικής συμβουλευτικής .
Ως Σωματείο αλλά και κοινότητα του χορού οφείλουμε να ακούσουμε τις φωνές που αρθρώνουν οι μέχρι τώρα καταγγελίες, να αναδείξουμε τα προβλήματα που θίγουν και να στρέψουμε ακόμα περισσότερο την προσοχή μας στην εξυγίανση και αναβάθμιση της επαγγελματικής χορευτικής εκπαίδευσης.
Αναγνωρίζουμε πως η προσπάθεια των σπουδαστών/τριών και αποφοίτων να αρθρώσουν λόγο και πόσο μάλλον να μιλήσουν για τα τραυματικά βιώματά τους είναι μια επίπονη διαδικασία σε ένα γενικότερο εκπαιδευτικό σύστημα που συχνά δεν ενθαρρύνει ή και τιμωρεί τις φωνές κριτικού λόγου και οποιαδήποτε μορφή αντίστασης.
Στεκόμαστε με πολύ σκεπτικισμό στον τρόπο που εκτυλίσσεται τις τελευταίες μέρες ο “δημόσιος” διάλογος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Κάθε άτομο το οποίο δέχεται δημόσια καταγγελία έχει ως αναφαίρετο δικαίωμά του την υπεράσπιση του/της εαυτού/ης του/της (το έννομο αγαθό της υπεράσπισης της υπόληψης του). Είναι όμως προβληματική η μετάθεση της συζήτησης από το πραγματικό πρόβλημα σε ένα παιχνίδι εξουσίας κι εκδικητικότατης με δημόσιες στοχοποιήσεις κατά όσων υποστηρίζουν την καταγγελία. Ακόμα χειρότερα, το αντανακλαστικό της αμφισβήτησης του λόγου των καταγγελλόντων και η λοιδορία για ψεύδη και συκοφαντίες θρέφουν αντί να εκριζώνουν τα αίτια αυτού που ονομάζουμε παραβιαστική ή κακοποιητική συμπεριφορά και αποτελούν μια προβληματική αντιμετώπιση επανατραυματισμού αυτών των ανθρώπων.
Διαβάζοντας προσεκτικά το κείμενο, διαπιστώνουμε πως αυτά που αρθρώνονται είναι περιγραφές βιωμάτων και ψυχικών αποτυπωμάτων και όχι χαρακτηρισμοί ή/και προσβολές κατά των καταγγελλόμενων.
Να σημειωθεί πως μετά τη δημοσίευση της αρχικής συλλογικής καταγγελίας το Παρατηρητήριο Παραβιαστικών Συμπεριφορών του Σωματείου έχει λάβει μία σειρά από επώνυμες και ανώνυμες καταγγελίες που φέρονται κατά του ίδιου αλλά και άλλων ατόμων και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.
Η έγνοια μας ξεκινάει όταν έστω και ένας άνθρωπος δηλώσει πως δέχεται κακοποίηση. Ως κοινότητα χορού -από όποια θέση και αν ενεργούμε- κύριο μέλημά μας είναι να δούμε το πρόβλημα, να αναρωτηθούμε για τα αίτια και να εργαστούμε ώστε να δημιουργήσουμε υγιή εκπαιδευτικά περιβάλλοντα όπου η ψυχική ακεραιότητα και προσωπικότητα της καθεμιάς και του καθενός θα είναι προστατευμένη και θα χαίρει σεβασμού και φροντίδας.
Στρέφοντας το βλέμμα στο πεδίο της παιδαγωγικής του χορού στην χώρα, το περιεχόμενο των καταγγελιών είναι μια αφορμή να ξανασκεφτούμε συνολικά τα μελανά σημεία της εκπαίδευσης του χορού και να δράσουμε προς παιδαγωγικές πρακτικές που προάγουν την γνώση, την κριτική σκέψη και το σεβασμό.
Σε αυτό το πλαίσιο αναρωτιόμαστε:
-Ποια διέξοδο έχει ένα άτομο που νιώθει πως δέχεται λεκτική και ψυχολογική βία μέσα σε μια εκπαιδευτική διαδικασία;
– Τι μηχανισμό αντίστασης/άμυνας πρέπει να αναπτύξει ένα άτομο σε περιβάλλοντα που το ίδιο βιώνει εξουσιαστικές συμπεριφορές , απουσία μάλιστα ενός δημόσιου φορέα/μηχανισμού για την προστασία των σπουδαστών/ριών;
– Τι μπορεί να κάνει εκτός από το να απευθυνθεί στη διεύθυνση του εκπαιδευτικού ιδρύματος όταν ταυτίζεται με το ίδιο πρόσωπο από το οποίο δέχεται ψυχολογική βία;
-Με ποιον τρόπο ως κοινωνία και κοινότητα μπορούμε να αξιοποιήσουμε τέτοιες καταγγελίες μετασχηματιστικά δημιουργώντας υγιή παιδαγωγικά περιβάλλοντα;
Η χορευτική εκπαίδευση (τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό) χρειάζεται να απαλλαγεί από διάφορα αφηγήματα και εμπεδωμένες καταπιεστικές αντιλήψεις που κανονικοποιούν μια αυταρχική παιδαγωγική προσέγγιση, όπως για παράδειγμα: την κανονικοποιημένη αντίληψη πως ο χορός χρειάζεται γερό στομάχι ή πως ο πόνος, η μειωτική συμπεριφορά και ο ανταγωνισμός είναι για το καλό μας και μια προϋπόθεση της χορευτικής εξέλιξης. Να απαλλαγούμε από χοντροφοβικές και ικανοκεντρικές αντιλήψεις, από την αόρατη βία η οποία δημιουργεί ένα πειθαρχημένο σώμα χορευτή/τριας, ο/η οποίος/α υπακούει, υπομένει, δε διεκδικεί και (αυτο)αξιολογείται βάσει στερεοτυπικών κριτηρίων που αφορούν το σώμα και την εμφάνισή του.
Να απαλλαγούμε από κυρίαρχες στρεβλώσεις πως η ανοχή σε κακοποιητικές πρακτικές μάς προετοιμάζουν για τη δύσκολη εργασιακή αρένα, πως η αφοσίωση μετριέται με το επίπεδο της αντοχής και ανοχής στην καταπόνηση και την ψυχολογική βία, πως οποιαδήποτε αντίδραση αποδεικνύει ελλιπή αγάπη για το αντικείμενο, πως οι αισθητικές νόρμες αποτελούν αξιολογικό κριτήριο της σπουδής, στοιχεία που επανέρχονται και στις εν λόγω καταγγελίες.
Αυτές οι αντιλήψεις, πέρα από παρωχημένες σε ένα σύγχρονο παιδαγωγικό προσανατολισμό, είναι βλαπτικές για την ψυχολογία των υποψήφιων επαγγελματιών χορού, αλλά και προετοιμάζουν το έδαφος για ενδεχόμενες εργασιακές αυθαιρεσίες και εξουσιαστικές σχέσεις στην μετέπειτα ζωή.
Ως χορευτική κοινότητα, δεν νομιμοποιούμαστε να μεταφέρουμε τις κακοποιητικές συμπεριφορές μέσα στις οποίες μεγαλώσαμε συνειδητά ή ασυνείδητα. Δεν νομιμοποιούμαστε να μεταφέρουμε πιο “ήπιες” κακοποιητικές συμπεριφορές με βασικό επιχείρημα ότι εμείς περάσαμε χειρότερα.
Υπάρχουν φωτεινά παραδείγματα ανθρώπων καθώς και παιδαγωγικών πρακτικών τόσο σε επαγγελματικές σχολές χορού όσο και σε άλλους χώρους εκπαίδευσης αλλά και έρευνας. Καλούμαστε να τα ακολουθήσουμε και να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις ώστε να ανθίσουν και να εξελιχθούν. Καλούμαστε να αναστοχαστούμε πάνω στις διδακτικές πρακτικές μας και να τις ανανεώνουμε διαρκώς. Καλούμαστε να καλλιεργήσουμε ένα παιδαγωγικό πλαίσιο που θα πραγματώνει το σύνολο των αξιών που ως κοινότητα υπερασπιζόμαστε. Αναζητούμε και διεκδικούμε εκπαιδευτικά περιβάλλοντα που προάγουν την αυτενέργεια, την αγάπη και το κίνητρο στη μάθηση, την παιδαγωγική επάρκεια και την καλλιτεχνική έκφραση σε ένα περιβάλλον ανατροφοδότησης, σεβασμού, ασφάλειας και εμπιστοσύνης.
Διεκδικούμε εργασιακούς και εκπαιδευτικούς χώρους όπου οι ευάλωτες θέσεις των εργαζομένων και των σπουδαστριών/ών, εντός των δεδομένων ιεραρχικών σχέσεων, δεν θα δίνουν χώρο στο φόβο αλλά στην υγιή σύγκρουση και τον κριτικό λόγο.
Εμπνεόμαστε, παίρνουμε δύναμη και στηρίζουμε κάθε συναδέλφισσα/ο και σπουδάστρια/ή/ο που κάνει το γενναίο βήμα να μοιραστεί την εμπειρία του/ης. Οι τρέχουσες καταγγελίες αποτελούν εφαλτήριο για να ανοίξει ακόμα περισσότερο ένας εποικοδομητικός διάλογος σχετικά με τις παραβιαστικές συμπεριφορές στο χώρο της εκπαίδευσης και της εργασίας του χορού και των παραστατικών τεχνών ευρύτερα. Τι θέλουμε να αφήσουμε πίσω και προς τα πού θέλουμε να κατευθυνθούμε.
Σε μια προσπάθεια ανακατεύθυνσης αυτής της τόσο σημαντικής συζήτησης από το ψηφιακό πεδίο σε μια ενσώματη συλλογική διαδικασία, το σωματείο καλεί σε Γενική Συνέλευση όλα τα μέλη του καθώς και σπουδάστριες/ές την επόμενη εβδομάδα (ημέρα, ώρα και μέρος προς επιβεβαίωση). Ταυτόχρονα έχει απευθύνει πρόσκληση σε συνάντηση προς εμπλεκόμενα μέρη των καταγγελιών.
Ενθαρρύνουμε τα μέλη του ΣΕΧΩΧΟ ή σπουδάστριες/ές και εργαζόμενες/ους στο χώρο του χορού να καταθέσουν τις εμπειρίες τους στην φόρμα του Παρατηρητηρίου ώστε να συμβάλλουν στην καταγραφή και αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων.
Η φόρμα είναι σχεδιασμένη με όλες τις προδιαγραφές εμπιστευτικότητας.Παράλληλα με την καταγραφή παρέχεται η δυνατότητα νομικής και ψυχοκοινωνικής συμβουλευτικής από το Δίκτυο Υποστήριξης του Παρατηρητηρίου Παραβιαστικών Συμπεριφορών ΣΕΧΩΧΟ. Μπορείτε να καταθέσετε τις καταγγελίες και να ζητήσετε στήριξη στην παρακάτω φόρμα:
Σωματείο Εργαζομένων Στο Χώρο Του Χορού
Παρατηρητήριο Παραβιαστικών Συμπεριφορών & Δίκτυο Υποστήριξης ΣΕΧωΧο
—
ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΧΟΡΟΥ
Ζακ Κωστόπουλου 10 (πρώην Γλάδστωνος) & Γαμβέτα, 6ος όροφος
πλατεία Κάνιγγος Αθήνα
e-mail: sexwxo@gmail.com
www.sexwxo.weebly.com
https://www.facebook.com/SeXwXoSomateioErgazomenonStoXwroTouXorou?ref=ts&fref=ts