Ως προεκλογική παροχή μοιάζει να αξιοποιείται από την κυβέρνηση το μπόνους παραγωγικότητας για τους δημόσιους υπάλληλους ● Το νέο πλαίσιο παρουσίασε χθες ο υπ. Εσωτερικών Μ. Βορίδης ● Πακέτο 35 εκατ. ευρώ θα χορηγηθεί σε υπαλλήλους που πετυχαίνουν συγκεκριμένους στόχους ● Στις αρχές του νέου έτους αναμένεται να δοθούν τα ποσά ● «Στη συντριπτική του πλειονότητα το μπόνους θα έχει πελατειακά, άρα και προεκλογικά, χαρακτηριστικά», τονίζει στην «Εφ.Συν.» το μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΑΔΕΔΥ, Γ. Πετρόπουλος.
Κυρίως ως μια προεκλογική παροχή μοιάζει να αξιοποιείται από την κυβέρνηση το λεγόμενο μπόνους παραγωγικότητας στο Δημόσιο. Αν και το προωθούμενο σύστημα ανταμοιβών εμφανίστηκε ως σκέψη από τον υπουργό Εσωτερικών Μ. Βορίδη στις αρχές του 2021 με την ανάληψη των καθηκόντων του, τα μπόνους αναμένεται να χορηγηθούν στους περισσότερους δικαιούχους στις αρχές του ερχόμενου έτους, λίγους μόλις μήνες πριν από τις εκλογές τις οποίες έχει τοποθετήσει χρονικά ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης για την άνοιξη του 2023.
Οι υπάλληλοι που θα είναι υποψήφιοι για τη χορήγηση των μπόνους θα αποφασίζονται από τους προϊσταμένους, ανάμεσα στους οποίους είναι πρόσωπα «που δεν έχουν περάσει από κρίσεις, άλλα έχουν τοποθετηθεί με απευθείας αναθέσεις υπουργών της Ν.Δ., άλλοι θα είναι ιδιώτες, όπως στην περίπτωση του ΕΦΚΑ, ακόμα και μετακλητοί, όπως στην περίπτωση του υπουργείου Μετανάστευσης. Σε αυτές τις συνθήκες, στη συντριπτική του πλειονότητα το μπόνους θα έχει πελατειακά, άρα και προεκλογικά, χαρακτηριστικά», τονίζει στην «Εφ.Συν.» το μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΑΔΕΔΥ, Γ. Πετρόπουλος.
Το νέο πλαίσιο αξιολόγησης που έχει αναρτήσει προς διαβούλευση το υπουργείο Εσωτερικών (αναλυτικότερα βλ. «Εφ.Συν.» 12.5.2022: «Αξιολόγηση στο Δημόσιο με ισχυροποίηση της ιεραρχίας») περιλαμβάνει και το πιλοτικό –επισημαίνει το υπουργείο– σύστημα ανταμοιβής υπαλλήλων. Ενα πακέτο 35 εκατ. ευρώ θα χορηγηθεί σε υπαλλήλους οι οποίοι θα πετυχαίνουν συγκεκριμένους στόχους που έχουν τεθεί για τις υπηρεσίες τους μέσω των –ήδη εγκεκριμένων– σχεδίων δράσης εκάστου υπουργείου. Οι σχετικές διατάξεις στο προωθούμενο νομοσχέδιο θέτουν τις βάσεις του νέου θεσμικού πλαισίου.
Το νομοσχέδιο υπολογίζεται να τεθεί προς ψήφιση στην Ολομέλεια της Βουλής στις αρχές Ιουνίου και εντός του καλοκαιριού θα εκδοθεί η Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) που θα καθορίζει τις λεπτομέρειες του μέτρου, όπως π.χ. το πώς θα επιμερίζεται το μπόνους στους δικαιούχους.
Πότε θα λάβουν τα χρήματα οι δικαιούχοι υπάλληλοι; Αν και στη διάρκεια της χθεσινής συνέντευξης Τύπου ο υπουργός δεν θέλησε να δώσει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα απαντώντας σε σχετικό ερώτημα της «Εφ.Συν.», ακολούθως εκτίμησε ότι τα μπόνους θα δοθούν ανάμεσα στα τέλη του τρέχοντος έτους και στις αρχές του επόμενου. Θα υπάρξουν όμως διαφορετικές ταχύτητες στη χορήγησή τους: συγκεκριμένα, σύμφωνα με την απάντηση του υπουργού στην ερώτησή μας, θα δοθεί προτεραιότητα στην απόδοση των μπόνους (συνολικού ύψους 10 εκατ. ευρώ) στους υπαλλήλους φορέων που εμπλέκονται με την υλοποίηση έργων που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης (εκτιμώνται σε 6.000 οι υπάλληλοι που θα λάβουν τα συγκεκριμένα μπόνους). Αυτή η προτεραιότητα δίνεται «για προφανείς λόγους», εξήγησε ο υπουργός: «Υπάρχουν πολύ σφιχτά χρονοδιαγράμματα και σύνδεση με την απορρόφηση πολύ σημαντικών ποσών για τη χώρα, που θέλουμε να τρέξουν».
Οσον αφορά το πώς θα χορηγηθούν τα υπόλοιπα 25 εκατ. ευρώ (20 εκατ. για υπαλλήλους που πετυχαίνουν τους στόχους στα σχέδια δράσης των υπουργείων και 5 εκατ. για υπαλλήλους υπηρεσιών που σχετίζονται με τα δημοσιονομικά), περαιτέρω λεπτομέρειες παραπέμπονται στην προς έκδοση ΚΥΑ. Νεότερο νομοσχέδιο που θα καθιστά μόνιμο το μέτρο ανταμοιβών και θα ρυθμίζει τη συνολική εφαρμογή του σε όλο το Δημόσιο θα έρθει, σύμφωνα με το υπουργείο, στις αρχές του νέου έτους.
Από πλευράς ΑΔΕΔΥ έχει τονιστεί –μέσω των σελίδων της εφημερίδας μας– ότι τα μπόνους δεν μπορούν να αποτελέσουν μέτρο ουσιαστικής ενίσχυσης του εισοδήματος των δημοσίων υπαλλήλων. Περαιτέρω, ο κ. Πετρόπουλος προειδοποιεί: «Στις επικρατούσες συνθήκες οικονομικής δυσπραγίας και με τον πληθωρισμό στο 10%, είναι προφανές ότι οι άνθρωποι που θα προσπαθήσουν να λάβουν μπόνους θα είναι πλήρως εξαρτώμενοι από τον προϊστάμενό τους. Θα εμπλακούν υπάλληλοι σε μια λογική ακραίου εσωτερικού ανταγωνισμού.
Υπάρχουν σχετικά παραδείγματα από το εξωτερικό που δείχνουν καταστροφικά αποτελέσματα, που δεν ανήκουν στη λογική ενός σύγχρονου μάνατζμεντ». «Ο εκσυγχρονισμός που κηρύσσει η Ν.Δ. στο Δημόσιο δεν είναι παρά η επιστροφή στο ρουσφετολογικό κράτος του ’50 και του ’60», σχολιάζει ο κ. Πετρόπουλος.
«Μάτι» ΥΠΕΣ σε όλα τα υπουργεία
Για τη διαμόρφωση του νέου συστήματος αξιολόγησης δημοσίων υπαλλήλων υιοθετήθηκαν καλές πρακτικές και από πολυεθνικές, πέρα από μοντέλα δημοσίων διοικήσεων χωρών του ΟΟΣΑ, των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου, σύμφωνα με όσα είπε χθες ο κ. Βορίδης. Το προωθούμενο πλαίσιο έχει δύο «ταχύτητες» αξιολόγησης: α) μία για τους προϊσταμένους με βαθμολόγηση και ποινές για όσους συγκεντρώνουν κακή αξιολόγηση (2 βαθμών και κάτω με άριστα το 5) που οδηγούν στην απαλλαγή καθηκόντων προϊσταμένου, β) μία για υπαλλήλους, χωρίς βαθμολογία ή ποινές.
Σύμφωνα με τον υπουργό, επιχειρείται να εμπεδωθεί μια κουλτούρα αξιολόγησης στον δημόσιο τομέα, ένας στόχος που προφανώς δεν μπορεί να συνδεθεί με τιμωρητικές λογικές. Χαρακτηριστική είναι, άλλωστε, η αναφορά του κ. Βορίδη ότι το μόνο πλαίσιο αξιολόγησης –από τα συνολικά επτά στη διάρκεια της Μεταπολίτευσης– που ψηφίστηκε αλλά δεν εφαρμόστηκε ήταν αυτό που προέβλεπε υποχρεωτική ποσόστωση «κακώς αξιολογούμενων υπαλλήλων» στο 15%. Ως γνωστόν, πρόκειται για το πλαίσιο επί θητείας Κυρ. Μητσοτάκη στο υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης, που οδηγούσε σε διαθεσιμότητες-απολύσεις και έμεινε στα χαρτιά κατόπιν δυναμικών αντιδράσεων του δημοσιοϋπαλληλικού κινήματος (ο κ. Βορίδης, βέβαια, δεν ανέφερε το όνομα του «εμπνευστή» του συγκεκριμένου πλαισίου).
Ενα από τα μέτρα που λαμβάνει το υπουργείο Εσωτερικών με το προωθούμενο νομοσχέδιο για να μη μείνει «κενό γράμμα» η αξιολόγηση είναι η θεσμοθέτηση του «Συμβούλου Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού».
Ο συγκεκριμένος σύμβουλος θα βρίσκεται σε κάθε υπουργείο (με εξαίρεση τα υπουργεία Προστασίας του Πολίτη, Εθνικής Αμυνας και Ναυτιλίας) και ουσιαστικά θα είναι το «μάτι» του υπουργείου Εσωτερικών, που θα ενημερώνει τη Βασ. Σοφίας για το πώς εξελίσσεται η αξιολόγηση. Με το νομοσχέδιο προβλέπεται η δυνατότητα ορισμού συμβούλου και σε δήμους και περιφέρειες.
Μπόνους
Οσοι πετυχαίνουν στόχους των ετήσιων σχεδίων δράσης των υπουργείων θα δικαιούνται ανταμοιβή. Οι επιλέξιμοι υπάλληλοι για την καταβολή του μπόνους, που εμπλέκονται με την υλοποίηση των τιθέμενων στόχων, θα ορίζονται από τον προϊστάμενο κάθε διεύθυνσης.
Το σύστημα ανταμοιβής θεσμοθετείται μεν με το νομοσχέδιο, αλλά η πρώτη του εφαρμογή, σύμφωνα με το υπουργείο, θα είναι πιλοτική. Στο νομοσχέδιο προβλέπονται ετήσια μπόνους:
■ Εως 20 εκατ. ευρώ για πολιτικούς υπαλλήλους (και ένστολο προσωπικό) των υπουργείων που επιτυγχάνουν στόχους που έχουν αποτυπωθεί στα ετήσια σχέδια δράσης των υπουργείων.
■ Εως 10 εκατ. ευρώ για υπαλλήλους φορέων που εμπλέκονται με την υλοποίηση έργων που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης ή από άλλα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα (μεταξύ άλλων υπαλλήλων των υπουργείων, το συγκεκριμένο μπόνους αφορά και υπαλλήλους δημοτικών τεχνικών υπηρεσιών).
■ Εως 5 εκατ. ευρώ για υπαλλήλους οικονομικών υπηρεσιών που επιτυγχάνουν στόχους οι οποίοι συνοπτικά σχετίζονται με την άσκηση δημοσιονομικής πολιτικής.
Τα παραπάνω μπόνους δεν μπορούν να ξεπερνούν για κάθε υπάλληλο το 15% των ετήσιων αποδοχών του (βασικός μισθός και τυχόν επίδομα θέσης ευθύνης) και υπόκεινται σε ασφαλιστικές εισφορές και λοιπές κρατήσεις.
Στο συνολικό ποσό των 35 εκατ. ευρώ προστίθενται επιπλέον 11 εκατ. ευρώ ως «προσωρινό σύστημα ανταμοιβής» δικαστικών υπαλλήλων που πετυχαίνουν στόχους ταχύτερης απονομής δικαιοσύνης. Το μπόνους αυτό προβλέπεται να καταβληθεί στη διάρκεια της τριετίας 2023-2025. Οι ποσοτικοί στόχοι των δικαστηρίων ή των Εισαγγελιών, το ύψος της ανταμοιβής κάθε υπαλλήλου, ο χρόνος και ο τρόπος καταβολής του μπόνους παραπέμπονται βάσει του νομοσχεδίου σε νεότερη απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Δικαιοσύνης.
Κριτική από την ΑΔΕΔΥ
Ο αρμόδιος υπουργός, Μ. Βορίδης, είχε υποσχεθεί την παρουσίαση της τελικής εκδοχής του νομοσχεδίου σε συνάντηση με την ΑΔΕΔΥ – μια συνάντηση που δεν έγινε ποτέ, όπως αναφέρουν εκπρόσωποι του ανώτατου συνδικαλιστικού οργάνου των δημοσίων υπαλλήλων. Σχετικά με τις προτεινόμενες διατάξεις, η «Εφ.Συν.» ζήτησε ένα πρώτο σχόλιο από το μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΑΔΕΔΥ, Γ. Πετρόπουλο, σύμφωνα με τον οποίο: «Για άλλη μια φορά αντιμετωπίζονται ως πρόβλημα των δομών του Δημοσίου οι εργαζόμενοί του. Δεν υπάρχει καμία πρόνοια για να κατανοηθούν οι αδυναμίες του Δημοσίου ως ένα ζήτημα αποτίμησης των δομών και των υπηρεσιών του. Γιατί δεν πηγαίνουν καλά; Εμείς πιστεύουμε ότι υπάρχει υποστελέχωση και υποχρηματοδότηση, πολυνομία και γραφειοκρατικές αδυναμίες. Ομως τίποτε από άλλα αυτά, για άλλη μια φορά, δεν λύνεται ή δεν επιχειρείται να λυθεί. Απλά μεταφέρεται και πάλι η ευθύνη για τη λειτουργία του Δημοσίου στους εργαζόμενους».
«Κι εδώ υπάρχει κι ένα πρόβλημα: Πώς μπορεί να λειτουργήσει το νομοσχέδιο, που φιλοδοξεί να γίνει νόμος, στη διαρκή ιδιωτικοποίηση δομών και υπηρεσιών του Δημοσίου; Για παράδειγμα, στον ΕΦΚΑ –γιατί βλέπουμε να δίνεται διευθυντικό δικαίωμα στη διαμόρφωση στόχων και να συνδέεται και με ένα μπόνους– αυτού του τύπου την αξιολόγηση θα την κάνουν άνθρωποι οι οποίοι θα προσληφθούν με μισθούς 4.000-8.000 ευρώ και, χωρίς να έχουν κριθεί, θα αξιολογούν δημοσίους υπαλλήλους; Και πώς, σε τελική ανάλυση, μπορούμε να μιλάμε για αξιολόγηση σε αυτήν την πολιτική κατάσταση της διαρκούς απαξίωσης του Δημοσίου;» συμπληρώνει ο κ. Πετρόπουλος.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Εφ.Συν.», στις τάξεις της ΑΔΕΔΥ διαμορφώνεται πλειοψηφία κατά του προτεινόμενου νομοσχεδίου.
πηγή: efsyn.gr