του Χρήστου Σπίγκου
Ακούγοντας τον σημερινό υπουργό Εργασίας Κωστή Χατζηδάκη, αρχίζω να πιστεύω ότι διαθέτει εργασιακή εμπειρία από άλλη χώρα.
Μας είπε, πλην άλλων, ότι η εφαρμογή τής υπό νομοθέτηση ρύθμισης των τεσσάρων συνεχόμενων ημερήσιων δεκάωρων εργασίας, που οδηγούν στην τετραήμερη εβδομαδιαία εργασία, θα προκύπτει είτε με αίτηση του εργαζόμενου είτε, σε κάθε περίπτωση, με συναίνεσή του.
Η πρώτη περίπτωση έχει ελάχιστες πιθανότητες να συμβεί, ιδίως σήμερα που ο ένας μισθός δεν καλύπτει τα στοιχειώδη έξοδα και άρα δεν υπάρχει περίπτωση να ζητήσει εργαζόμενος να εργαστεί υπερωριακά χωρίς αμοιβή για να «αναπαυθεί» τρεις ημέρες αντί για δύο.
Η δεύτερη περίπτωση κινείται στη σφαίρα της παιγνιώδους υπουργικής φαντασίας.
Άφωνη συμ(δια)φωνία
Όλοι εμείς που διανύσαμε τον εργασιακό μας βίο είτε ασκώντας διοίκηση είτε όχι θυμόμαστε τι σημαίνει συμφωνία μεταξύ εργαζόμενου και εργοδοσίας.
Το «συμφωνώ» του εργαζόμενου, κυρίως υπό το σημερινό καθεστώς των ατομικών συμβάσεων, εκδηλώνεται με άφωνη συμ(δια)φωνία.
Η αντικειμενικά θηριώδης διαφορά ισχύος μεταξύ του ενός εργαζόμενου και των πολλών της αντισυμβαλλόμενης με αυτόν πλευράς δεν αφήνει περιθώρια διαλόγου, όταν μάλιστα είναι συνεχής η αυτονόητη προσπάθεια του κάθε οικονομικού διευθυντή να μειώσει το μισθολογικό κόστος στο ελάχιστο δυνατό.
Γνωρίζουμε ότι μόνιμη επιδίωξη της κάθε διοίκησης είναι να «πείθει» τους εργαζόμενους να μετατρέπονται η υπερωρία και η υπερεργασία σε ισόποση και όχι σε ισόχρονη ανάπαυση που καθιερώνει η σημερινή πρόταση του υπουργείου Εργασίας.
Υπερεργασία είναι η μία ώρα επιπλέον του οκταώρου και υπερωρία είναι ο χρόνος εργασίας μετά την υπερεργασία. Η υπερεργασία αμείβεται με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 20% και η υπερωρία κατά 40%.
Η μετατροπή των τεσσάρων, επιπλέον αμειβόμενων, δίωρων εργασίας από Δευτέρα έως και Πέμπτη, σε ανάπαυση της Παρασκευής, ουσιαστικά εξισώνει οικονομικά την υπερεργασία και την υπερωρία με την ώρα εργασίας εντός οκταώρου, εξασφαλίζοντας έτσι ένα επιπλέον οικονομικό όφελος για την επιχείρηση χωρίς τυπικά να παραβιάζεται η ισχύουσα εργατική νομοθεσία.
Με το τρικ της τυπικής διατήρησης των 40 ωρών εργασίας ανά εβδομάδα μειώνει αισθητά το μισθολογικό κόστος των επιχειρήσεων, γιατί αντικαθιστά 4 ώρες υπερεργασίας και 4 ώρες υπερωρίας εκείνου που θα εργαστεί 40 ώρες από Δευτέρα έως Πέμπτη με 8 ώρες φτηνότερης εργασίας ενός άλλου εργαζόμενου που τυχόν θα εργαστεί την Παρασκευή για να τον αντικαταστήσει επειδή «αναπαύεται».
Βαθμοί ελευθερίας
Είναι πασιφανές λοιπόν ότι το υπό ψήφιση νομοσχέδιο, τουλάχιστον με την παραπάνω ρύθμιση που δήθεν φροντίζει την «ανάπαυση» του εργαζόμενου, όπως τηλεοπτικά ισχυρίστηκε με πάθος ο Κ. Χατζηδάκης, δημιουργεί βαθμούς ελευθερίας με σκοπό το οικονομικό όφελος του εργοδότη, αδιαφορώντας για την ε(α)κούσια οικονομική ζημία του εργαζόμενου, που «συμφωνεί» στην παραβίαση του οκταώρου του προκειμένου να «αναπαυθεί» υποχρεωτικά τρεις ημέρες, από Παρασκευή μέχρι Κυριακή, αντί για δύο.
Ο υπουργικός ισχυρισμός πως θα ενισχύσει τους ελεγκτικούς μηχανισμούς, προκειμένου να αποτραπούν εργοδοτικές καταχρηστικές συμπεριφορές, διαψεύδεται από τη μέχρι σήμερα πολύχρονη αναποτελεσματικότητα των ελέγχων του ελληνικού εργασιακού χώρου, όπως εύστοχα παρατήρησε συνομιλητής του Κ. Χατζηδάκη και δημοσιογράφος φιλοκυβερνητικής εφημερίδας.
Φυσικά το συζητούμενο νομοσχέδιο περιέχει και άλλες ρυθμίσεις, τις οποίες θα σχολιάσουμε μια άλλη φορά, μην διστάζοντας να επισημάνουμε και κάτι θετικό που τυχόν να διέλαθε της προσοχής μας.
Δεν αρνούμαι την ανάγκη της υπερωριακής εργασίας, αρκεί να είναι κανονικά αμειβόμενη.
Δεν αρνούμαι την υποχρέωση του κάθε εργαζόμενου να είναι αφοσιωμένος στην προσπάθεια επίτευξης των αναπτυξιακών στόχων της επιχείρησής του, αρκεί να μετέχει δίκαια στα οφέλη των κόπων του.
Δεν υποτιμώ τη συμβολή των ιδιωτικών επιχειρήσεων στην οικονομική ανάπτυξη μιας χώρας, αλλά ταυτόχρονα υπερασπίζομαι την αξιοπρέπεια του καθημερινού μόχθου των πολιτών της.
* Ο Χρήστος Σπίγκος μέλος της Ο.Μ. ΔΕΗ – ΔΕΔΔΗΕ ΣΥΡΙΖΑ