του Ανδρέα Νεφελούδη
Αφορμή για το παρακάτω κείμενο αποτέλεσε η περίφημη έκθεση της επιτροπής Πισσαρίδη για τις νέες αναπτυξιακές προτεραιότητες της χώρας που παρήγγειλε η κυβέρνηση της ΝΔ.
Στην έκθεση αυτή συμπεριλαμβάνονται εκτιμήσεις, εκδοχές και προτάσεις για την μορφή της εργασίας στη νέα Δεκαετία.
Αυτές εξειδικεύουν σε ένα μεγάλο βαθμό τις γνωστές εκθέσεις του Κέντρου Φιλελευθερων Μελετών, όπως υπάρχουν αναρτημένες στην ιστοσελίδα kefim.gr και έχουν κατά καιρούς διατυπωθεί από τον Πρωθυπουργό κο Μητσοτάκη.
Αποσπασματικές τροχιοδεικτικές βολές αυτής της πολιτικής, διαπιστώνονται κατά καιρούς σε διάφορα νομοσχέδια, ή και τροπολογίες που έχουν κατατεθεί από το Υπουργείο Εργασίας, από τον Ιούλιο του 2019 μέχρι σήμερα.
Όλες οι θεωρητικές αναφορές που περιλαμβάνονται στην έκθεση και αφορούν εργασιακά θέματα, δεν είναι τίποτα λιγότερο και τίποτα περισσότερο από τις ιδεολογικές εμμονές του ΔΝΤ, όπως αυτές διατυπώνονταν στα κείμενα και στις προτάσεις του την περίοδο της συμμετοχής του στα μνημονιακά προγράμματα της χώρας. Αξίζει παρόλα αυτά να αναφερθεί πως ακόμα και το ΔΝΤ σήμερα, έχει αναθεωρήσει πολλές από αυτές τις προτάσεις, ακριβώς γιατί απέτυχαν παταγωδώς κατά το στάδιο εφαρμογής τους στην χώρα μας.
Τέλος αυτές οι θεωρητικές αναφορές είναι επανάληψη παλιομοδίτικων παραδοχών της σχολής του Σικάγο, που έχουν αμφισβητηθεί έντονα ακόμα και από πλευρές του συντηρητικού χώρου και τέλος μιά προσπάθεια πολιτικής εφαρμογής της «θεωρίας των τριβών στην αγορά εργασίας» του κου Πισσαρίδη που βραβεύτηκε με Νόμπελ Οικονομίας το 2010.
Όλα τα παραπάνω αν εφαρμοστούν, θα επαναφέρουν για τους εργαζόμενους, τους μικρομεσαίους και εν γένει για όλους τους μη έχοντες, το απόλυτο σκότος.
Χαρακτηριστικό είναι το δείγμα της πολιτικής Πισσαρίδη-Μητσοτάκη για την ανάγκη «συντριβής» της μικρής επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα «…που δρά αντιπαραγωγικά…» (από συνέντευξη του ιδίου στην Athens Voice). Αυτό πρακτικά μπορεί να σημαίνει για τους θιασώτες αυτών των θεωριών, ότι η πανδημία αποτέλεσε μιά πρώτης τάξεως ευκαιρία για την διάλυση της μεσαίας τάξης. Σε αυτό ίσως να οφείλονται και οι άθλιες πολιτικές της κυβέρνησης για την μικρομεσαία επιχειρηματικότητα.
Βέβαια ο κος Πισσαρίδης, όπως και όλοι οι νεοφιλελευθεροι δεν λαμβάνουν καθόλου υπόψη τους, τις αρνητικότατες επιδράσεις αυτών των προτάσεων στην οικονομία της χώρας μας, την περίοδο 2012-2014, όταν η εφαρμογή μέρους μόνο από αυτές επέφεραν ανεργία στο 30% αντί για την ενίσχυση της απασχόλησης, μείωση των εισοδημάτων κατά 40% αντί για την αύξηση της παραγωγικότητας και το οριστικό κλείσιμο περίπου 300.000 μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Όλος αυτός ο ζόφος πρέπει να αντιμετωπιστεί, όχι μόνο για να μην εφαρμοστούν όλα αυτά τα σκοταδιστικά σχέδια, αλλά με αφορμή αυτό να διατυπωθεί η άλλη πρόταση, η άλλη στρατηγική για την ανάπτυξη, την εργασία και την επιχειρηματικότητα, γιατί ακριβώς σε αυτό το πεδίο, των ιδεών, του οράματος αλλά και των προτάσεων πολιτικής για το μέλλον θα χτιστεί η ελπίδα για να επικρατήσει, ξανά, το φώς απέναντι στο έρεβος Πισσαρίδη – Μητσοτάκη.
ΜΕΡΙΚΑ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ
Πρίν μπω στο βασικό επίδικο αυτού του κειμένου, δεν μπορώ να αποφύγω τον πειρασμό να σχολιάσω λίγο πλευρές του ερευνητικού έργου του κου Πισσαρίδη. Στις ανακοινώσεις που έχει ο ίδιος πραγματοποιήσει, αναφέρει – και βραβεύτηκε γιαυτό – ότι αποτελεί πεποίθηση του πως η αναζήτηση της εργασίας δεν έχει να κάνει με τίποτα άλλο παρά με το σωστό «συνταίριασμα» θέσεων εργασίας και ατόμων που αναζητούν εργασία (Πηγή: Πανεπιστήμιο Κύπρου, διάλεξη του Βραβείου Νόμπελ Οικονομίας 2010, 8.12.10)
Αυτή και μόνο η αναφορά μου φέρνει στο νου την διαπίστωση, του πόσο μακριά μπορεί να είναι, μερικές φορές, η επιστημονική έρευνα από την ίδια την κοινωνία και την οικονομία, κυρίως όταν εμφορείται από ιδεολογικές εμμονές.
Στην περίπτωση που εξετάζουμε (Νόμπελ Οικονομίας 2010) βραβεύτηκε το αυτονόητο, δηλαδή το “matching” για την εύρεση της αρμόζουσας για τον άνεργο, θέσης εργασίας. Αυτή όμως η βραβευμένη διαπίστωση από μόνη της δεν αρκεί σε καμμία περίπτωση, γιαυτό και τα μοντέλλα αυτής της παραδοχής, απογυμνωμένα από την οικονομική, κοινωνική και εκπαιδευτική πραγματικότητα, οδηγούν σε λάθος επιλογές πολιτικής.
Ποιός λοιπόν θα απαντήσει και σε κάποια άλλα αυτονόητα ερωτήματα που αποτελούν την αναγκαία συνθήκη για το σωστό και πετυχημένο «matching»;
Ποιά είναι τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των ανέργων στην δεδομένη χρονική στιγμή;
Υπάρχουν οι ζητούμενες ή οι προσφερόμενες προς εργασία ειδικότητες;
Είναι ειδικευμενοι οι άνεργοι, ή χωρίς κάποια εξειδίκευση;
Τι πρέπει να κάνει ο αρμόδιος φορέας (ΟΑΕΔ) ή το σύστημα επαγγελματικής κατάρτισης για να εξασφαλιστούν οι απαιτούμενες ειδικότητες για τις προσφερόμενες θέσεις εργασίας;
Και στο τέλος – τέλος γιατί οι προσφερόμενες θέσεις εργασίας στην περιοχή της Δυτικής Αττικής (σύμφωνα με επανειλλημένες αναφορές του Εργατικού Κέντρου Ελευσίνας Δυτικής Αττικής) δεν μπορούν να καλυφθούν επειδή δεν υπάρχουν οι αντίστοιχες τεχνικές ειδικότητες ανέργων, παρότι είναι και παραμενει μιά περιοχή με υψηλά ποσοστά ανεργίας;
Για όλα αυτά τα ερωτήματα δεν συνάντησα καμμία αναφορά, ούτε μιά σκέψη στις διαλέξεις του κου Πισσαρίδη. Αυτά όμως τα ερωτήματα συγκροτούν τα δεδομένα της πραγματικής ζωής που απαιτεί πραγματικές απαντήσεις.
ΚΑΙΡΟΣ ΝΑ ΣΥΓΚΡΙΝΟΥΜΕ ΚΑΙ ΝΑ ΑΠΟΦΑΣΙΣΟΥΜΕ
Τόσο η μέχρι εφαρμοσμένη, ψηφισμένα νομοσχέδια και τροπολογίες προ πανδημίας και μια σειρά από ΠΝΠ, πρακτική, όσο και όλα όσα αναφέρονται στην έκθεση Πισσαρίδη, όπως και στις προτάσεις του ΚΕΦΙΜ, συνθέτουν μιά ολοκληρωμένη εικόνα για το που θέλει να οδηγήσει τη αγορά εργασίας η ΝΔ. Σε έναν Αρμαγεδώνα για τους εργαζόμενους και τους μικρομεσαίους.
Στον αντίποδα αυτής της νεοφιλελευθερης επιλογής, υπάρχει η Αριστερά, η Προοδευτική Παράταξη, οι Δημοκρατικές δυνάμεις της εργασίας, της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, της Προόδου και της Υγιούς Επιχειρηματικότητας.
Ας δούμε λοιπόν σε 10 (δέκα) διαφορετικά πεδία εργασιακής πραγματικότητας τις διαφορές των δύο κόσμων και ας αποφασίσουμε.
1. ΜΙΣΘΟΣ.
Η Ν.Δ επανειλλημένα έχει «ασελγήσει» στον κατώτατο μισθό, προκαλώντας μειώσεις πάνω από 25% το 2012 (Βρούτσης) και καθιερώνοντας παράλληλα τον επαίσχυντο υποκατώτατο μισθό για τοςυ κάτω των 25 ετών, οδηγώντας έτσι τους νέους και τις νέες μας στην μετανάστευση, προακλώντας ένα τεράστιο brain drain στην χώρα.
Η Ν.Δ. επανέλαβε το ίδιο και το 2019 αρνούμενη να εφαρμόσει τις ειλλημένες αποφάσεις της Ελληνικής Πολιτείας, ψηφισμένες επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, για αυξήσεις 7,5 και 7,5% αντίστοιχα για το 2020 και το 2021.
Η έκθεση Πισσαρίδη εισάγει με απόλυτη σαφήνεια την άποψη, που ο ίδιος ο κος Πισσαρίδης έχει δημόσια διατυπώσει, πως ο κατώτατος μισθός πρέπει να διατηρείται σε χαμηλά επίπεδα, γιατί αν είναι υψηλός μπορεί να αυξήσει την ανεργία. Μάλιστα θεωρεί πως ο κατώτατος μισθός δεν πρέπει να καθορίζται μέσω συλλογικής διαπραγμάτευσης μεταξύ των κοινωνικών εταίρων, αλλά από ένα συμβούλιο εμπειρογνωμόνων χωρίς να συμμετέχουν σε αυτό «ομάδες συμφερόντων» (έτσι ονομάζει, απαξιωτικά, του κοινωνικούς εταίρους). Εξοβελίζεται λοιπόν και η συλλογική διαπραγμάτευση.
Ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ θα εφαρμόσει ξανά την πολιτική που είχε εφαρμόσει όταν ήταν στην διακυβέρνηση της χώρας, με την αύξηση 7,5 και 7,5% άμεσα για να καλυφθεί το χαμένο μνημονιακό έδαφος και αμέσως μετά θα εντάξει τον καθορισμό του κατώτατου μισθού στα πλαίσια της συλλογικής διαπραγμάτευσης των κοινωνικών εταίρων για την κατάρτιση της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε.
Αυτή η πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ εναρμονίζεται σε ένα μεγάλο βαθμό με τους κατευθυντήριους άξονες της νέας οδηγίας της Ε.Ε. για τα κριτήρια καθορισμού του κατώτατου μισθού στα Κ-Μ της, που είναι:
- Η θέσπιση κριτηρίων επάρκειας των κατώτατων μισθών, όπου αυτοί ορίζονται με νόμο
- Η προώθηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων με έμφαση σε αυτά τα Κ-Μ όπου η συλλογική διαπραγμάτευση καλύπτει λιγότερο από το 70% των εργαζομένων και
- Η επιβολή και παρακολούθηση της εφαρμογής της οδηγίας και των αξόνων της από όλα τα Κ-Μ, ώστε να ωφελούνται (από τον κατώτατο μισθό) οι εργαζόμενοι και οι επιχειρήσεις να προστατεύονται από τον αθέμιτο ανταγωνισμό.
2. ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΙΣ
Η ΝΔ κατάργησε ουσιαστικά, μέσω της πλήρους αποδυνάμωσης τους, τις κλαδικές ΣΣΕ τον Σεπτέμβριο του 2019. Η απαίτηση που εισήγαγε να καταθέτει το κλαδικό σωματείο μελέτη βιωσιμότητας του κλάδου, κατέστησε αδύνατη την δυνατότητα επέκτασης στον κλάδο των όρων της όποιας κλαδικής σύμβασης. Κατάργησε επίσης και την έννοια της συρροής.
Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω ήταν το ΑΣΕ , που το διάστημα 8ος/2018 – 7ος/2019 είχε καταστήσει υποχρεωτικές 18 κλαδικές και ομοιοεπαγγελματικές συμβάσεις, καλύπτοντας πάνω από 1.000.000 εργαζόμενους αυτών των κλάδων, να μην έχει ασχοληθεί με παρόμοια θέματα (επεκτάσεις κλπ), παρόλα τα σχετικά αιτήματα ομοσπονδιών όπως η ενέργεια (ΠΟΕ) και ο τουρισμός/επισιτισμός (ΠΟΕΤ).
Παράλληλα βασική εμμονή του ίδιου του κου Πισσαρίδη και όλου του ακραίου νεοφιλελεύθερου μπλοκ αποτελεί το ότι… «η Ελλάδα παραμένει η χώρα με την πιό ανελαστική αγορά εργασίας στην Ευρώπη, παρόλες τις μεταρρυθμίσεις του 2012-2014» (Athens voice). Επίσης τόσο ο ΣΕΒ , όσο και το ΚΕΦΙΜ, ομνύουν στην κατάργηση των ΣΣΕ και ζητούν την καθιέρωση της ατομικής διαπραγμάτευσης ως το μοντέλο εργασίας στη χώρα μας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, όπως και στα χρόνια της διακυβέρνησης του θα επαναφέρει α.) Την επικυριαρχία των κλαδικών στις επιχειρησιακές Σ.Σ.Ε. και β) την ισχύ της ευνοικότερης σύμβασης.
Επίσης για να καταστεί υποχρεωτική μια κλαδική ΣΣΕ επανέρχονται και μόνο αυτοί (δεν απαιτούνται μελέτες κλπ) οι όροι του Ν.1876/90, ως προυπόθεση για την ισόνομη λειτουργία του κλάδου και την αποφυγή του αθέμιτου ανταγωνισμού, μεταξύ επιχειρήσεων που κατά το δοκούν εφαρμόζουν ή δεν εφαρμόζουν το πλαίσιο των κλαδικών ΣΣΕ. Η διάρκεια δε ισχύος των ΣΣΕ αποτελεί πεδίο διαπραγμάτευσης των κοινωνικών εταίρων και δεν παρεμβαίνει το κράτος, όπως επιζητεί η επιτροπή Πισσαρίδη.
Παράλληλα με αυτές τις άμεσες ρυθμίσεις, θα υπάρξει νομοθετική ρύθμιση που θα προβλέπει πως στις πρόνοιες των κλαδικών ΣΣΕ συμμετέχουν ΟΛΟΙ όσοι εργάζονται, με την όποια σχέση εργασίας, ή την όποια μορφή εργασίας, στον κλάδο. Δηλαδή στο πεδίο εφαρμογής των κλαδικών ΣΣΕ θα υπάγονται και θα μπορούν να συμμετέχουν και οι εργολαβικοί, λεγόμενοι, εργαζόμενοι.
Βασική τέλος επιδίωξη του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ είναι κανένα επαγγελμα να μην μείνει χωρίς την πιστοποιήση του, να μην υπάρχει κανένας κλάδος ή κανένας εργαζόμενος που να είναι «αόρατος», να υπάρξει ένας ενιαίος φορέας πιστοποίησης επαγγελματικών περιγραμμάτων για όλα τα επαγγέλματα, υπό την εποπτεία και ευθύνη του Υπουργείου Εργασίας. Αυτά ώστε να μην υπάρχει ούτε ένα πρόσκομμα για την πάγια, από τούδε και στο εξής, και αρμονική διαδικασία υπογραφής ΣΣΕ παντού.
Τέλος για να αποφεύγονται τα προσκόμματα από την εργοδοτική πλευρά (απουσία εργοδοτικής, δευτεροβάμιας οργάνωσης κλπ) για την υπογραφή κλαδικών ΣΣΕ, όπου δεν υπάρχει δευτεροβάθμια εργοδοτική του κλάδου, αρμόδια οργάνωση για να υπογράψει είναι η τριτοβάθμια εργοδοτική, όπου ανήκουν οι επιχειρήσεις του κλάδου και αποτελούν κοινωνικό εταίρο (ΣΕΒ, ΓΣΕΒΕΕ κλπ).
3. ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΣΕΙΣ – ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΑΠΟΛΥΣΕΩΝ
Η Ν.Δ. την πρώτη περίοδο των μνημονίων είχε διευκολύνει την δυνατότητα των ομαδικών απολύσεων, πολύ δε περισσότερο που είχε καταστήσει το ΑΣΕ ένα μηχανισμό έγκρισης και νομιμοποιήσης τους, όπως το 2014 με την έγκριση από το όργανο, των ομαδικών απολύσεων στην Χαλυβουργία του Ασπροπύργου.
Για να διευκολύνει εκ νέου, το 2019, τους εντολείς της, κατάργησε με μιά τροπολογία τον Αύγουστο του 2019, τον βάσιμο λόγο απόλυσης, που είχε καθιερώσει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ μετά την λήξη του μνημονίου και είχε βάλει φρένο στην καταχρηστικότητα των απολύσεων.
Εκτός αυτού η κυβέρνηση χρησιμοποιώντας την επιτροπή Πισσαρίδη προσπαθεί να διευκολύνει ακόμη περισσότερο την διαδικασία των απολύσεων (κατάργηση θέσεων εργασίας ονομάζεται η απόλυση από τον κο Πισσαρίδη), μειώνοντας αφενός τον χρόνο προειδοποίησης απόλυσης στον 1 μήνα και βεβαίως μειώνοντας δραστικά ττην αποζημίωση απόλυσης. Είναι χαρακτηριστική για όσα αναφέρονται παραπάνω η σημείωση του κου Πισσαρίδη…. «ένας φόρος (εννοεί εδώ την αποζημίωση απόλυσης) πάνω στις απολύσεις μειώνει την δυνατότητα διάλυσης των θέσεων εργασίας….επομένως μιά από τις επιδράσεις της νομοθεσίας για την προστασία της εργοδότησης (εννοεί την απασχόληση, employment στα Αγγλικά), είναι το σχετικά μειωμένο μέγεθος της ροής προς την…ανεργία…..Έτσι η μέση παραγωγικότητα της εργασίας μειώνεται και οι μισθοί θα πρέπει επίσης να είναι μειωμένοι για να αποζημιωθεί η επιχείρηση για τον φόρο (αποζημίωση απόλυσης) που καταβάλλει και την μειωμένη παραγωγικότητα….» (πηγη και πάλι Πανεπιστήμιο Κύπρου, ο.π.)
Σε πλήρη αντίθεση με αυτή την σκοταδιστική αντίληψη και πρακτική (είναι ερώτημα σε όλο αυτό το πόνημα των φορέων του νεοφιλελευθερισμού το που βρίσκεται η εργασία και κυρίως ο εργαζόμενος, μπορεί για αυτούς να θεωρείται απλώς ένα έμβολο της μηχανής που δουλεύει για να βγάλει το προιόν, τίποτα λιγότερο, τίποτα περισσότερο), ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ θα επαναφέρει άμεσα τον βάσιμο λόγο απόλυσης, για να θέσει κανόνες ισοτιμίας και απόλυτης νομιμότητας στην όποια πρόθεση αυθαιρεσίας και καταχρηστικότητας. Ο χρόνος προειδοποίησης θα παραμείνει στα σημερινά πλαίσια και θα επαναρρυθμιστεί το πλαίσιο της αποζημίωσης απόλυσης, ο δε βάσιμος λόγος απόλυσης θα εναρμονιστεί πλήρως με το ενωσιακό δίκαιο και τον Κοινωνικό Χάρτη της Ε.Ε.
Σε ότι αφορά το πλαίσιο των ομαδικών απολύσεων, αυτές θα εξετάζονται κάθε φορά σε συνάρτηση με τους όρους βιωσιμότητας μιάς επιχείρησης, με αποκλειστικά αρμόδιο φορέα πρός τούτο το ΑΣΕ. Ενώ καταργείται όλο το μνημονιακό πλαίσιο των ομαδικών απολύσεων που ίσχυε μέχρι σήμερα.
Καταργείται η αναχρονιστική διάκριση ανάμεσα στην αποζημίωση απόλυσης εργατοτεχνίτη – υπαλλήλου και εφαρμοζονται οι διατάξεις περί αποζημίωσης των υπαλλήλων οριζόντια σε όλους τους εργαζόμενους αδιακρίτως ιδιότητας και ειδικότητας.
4. ΩΡΑΡΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ – ΥΠΕΡΩΡΙΕΣ
Η Ν.Δ. για πρώτη φορά από την μεταπολίτευση εισάγει στο εργατικό δίκαιο την ΑΠΛΗΡΩΤΗ εργασία, σύμφωνα και με τις εισηγήσεις της επιτροπής Πισσαρίδη. Παράλληλα εισάγεται και πάλι για πρώτη φορά η έννοια του διαθέσιμου εργαζόμενου, του εργαζόμενου δηλαδή που κατά την βούληση του εργοδότη θα εργάζεται άλλοτε για 12 ώρες τη μέρα, άλλοτε για 6 και άλλοτε καθόλου, διαλύοντας πλήρως την προσωπική και οικογενειακή του ζωή, πάντα βέβαια στα πλαίσια του 40ωρου την εβδομάδα, ενώ η όποια υπερωρία δεν θα πληρώνεται σε χρήμα αλλά σε ημέρες αδείας ή σε ρεπό., καταργούμενης της υπερεργασίας και της αυτόματης πληρωμής της. Όλο αυτό το σχέδιο μαζί και με την παντελή απουσία του ΣΕΠΕ, που πλέον είναι πλήρως αποδιαρθρωμένο και απαξιωμένο, θα οδηγήσει στην απόλυτη παραβατικότητα και στην πλήρη υπέρβαση των ωραρίων.
Να θυμίσουμε στους νεοφιλελεύθερος φωστήρες που μας κυβερνούν, πως τουλάχιστον σε 10 χώρες Κ-Μ της Ε.Ε. οι εκεί εργαζόμενοι εργάζονται πολύ λιγότερες ώρες από τους Έλληνες εργαζόμενους με πολύ καλύτερες αμοιβές. Παραδειγματικά να αναφέρω την Ολλανδία όπου οι εργαζόμενοι εργάζονται κατά μ.ο.29 ώρες την εβδομαδα και ο μέσος μηνιαίος μισθός τους (με αναφορά σε 12 μήνες) είναι 3330€, την Δανία με 33 ώρες την εβδομάδα και 3258€/μήνα και το Βέλγιο με 35 ώρες και 3166€/μήνα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ θα καταργήσει ΑΜΕΣΑ όλες τις παραπάνω διατάξεις που εισάγει ο Βρούτσης στο εργατικό δίκαιο, ενώ θα μειώσει το εβδομαδιαίο ωράριο εργασίας από τις 40 στις 35 ώρες, χωρίς καμμία μείωση των καθορισμένων μισθών και ημερομισθίων.
Επαναφέρεται το πενθήμερο ως βάση υπολογισμού της εβδομαδιαίας εργασίας.
Απλοποιείται το συστήμα υπολογισμού της πρόσθετης απασχόλησης. Πχ: 12% προσαύξηση
ωρομισθίου για κάθε πρόσθετη ώρα απασχόλησης στη μερική απασχόληση, προσαύξηση
20% για κάθε πρόσθετη ώρα από την 8 η έως 9 η στο ημερήσιο ωράριο.
( τα ποσοστά είναι ενδεικτικά)
5. ΕΥΕΛΙΞΙΑ – ΕΡΓΟΛΑΒΙΚΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ
12000 εργαζόμενοι από τους 37.000 συνολικά τραπεζουπαλλήλους είναι εργολαβικά εργαζόμενοι με συμβάσεις πολλών ετών εκτελώντας τραπεζικές εργασίες με διαφορετικούς μισθούς από τους μη εργολαβικούς τραπεζουπαλλήλους.
100δες εργαζόμενοι στον χώρο της ενέργειας, εργάζονται στις εταιρείες του χώρου (ΔΕΠΑ, ΔΕΣΦΑ, ΕΛΠΕ κλπ) επί δεκαετίες μέσω εργολάβου, με ανανεούμενες δίμηνες και τρίμηνες συμβάσεις, κάνοντας τις ίδιες εργασίες με τους μόνιμους υπαλλήλους των εταιρειών αυτών.
Τα ίδια ακριβώς συμβαίνουν σε μιά σειρά από ΔΕΚΟ, ή στον χώρο των τηλεπικοινωνιών, σε όλες τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, στον ΟΤΕ, στον χώρο της τηλεοπτικής βιομηχανίας, στο κλάδο της ναυπηγοεπισκευής υπό το πρόσχημα της έλλειψης ειδικοτήτων κλπ
Παράλληλα χιλιάδες επιστήμονες, μηχανικοί, κατά κύριο λόγο, τεχνικοί κλπ, εργάζονται με διαρκώς ανανεούμενες συμβάσεις ορισμένου χρόνου (τρίμηνα, εξάμηνα, 9μηνα το πολύ), σε τεχνικές εταιρείες καλύπτοντας όμως πάγιες και διαρκείς ανάγκες, όπως αποδεικνύεται από τις διαρκείς ανανεώσεις των συμβάσεων τους.
Η ΝΔ επέλεξε να προχωρήσει ακόμα περισσότερο στην εργολαβοποίηση των εργασιακών σχέσεων προωθώντας ακόμα περισσότερο την έννοια της απόσχισης κλάδου και σε άλλους τομείς όπως ο ΟΤΕ αυτές τις μέρες, επιδιώκοντας η εργολαβοποίηση να είναι το νέο εργασιακό μοντέλο για την χώρα μας. Γκόλντεν μπόις από την μιά μεριά και πληβείοι (φτηνοί και αόρατοι, χωρίς ΣΣΕ) εργολαβικοί από την άλλη.
Η απασχολησιμότητα του Σημίτη και η ανελαστικότητα της αγοράς εργασίας «που πρέπει να συντριβεί», των Μητσοτάκη – Πισσαρίδη σε πλήρη ανάπτυξη.
Απέναντι σε όλο αυτό το ζοφερό μοντέλλο ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ έχει ως στρατηγική αντίληψη του την ΙΣΗ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗ, την ίση δουλειά για ίση αμοιβή και τα ίδια δικαιωματα για όλους τους εργαζόμενους. Ψήγματα αυτής της στρατηγικής προσπάθησε να εφαρμόσει με το Ν.4554/18 μέσω της αλληλεγγυας ευθύνης του άμεσου και του έμμεσου εργοδότη, που καταργήθηκε από τη ΝΔ τον Αύγουστο του 2019 και μάλιστα η κατάργηση είχε αναδρομική ισχύ.
Αυτή η στρατηγική μπορεί να υλοποιηθεί από τα παρακάτω μέτρα:
Την κατάργηση της εργολαβίας και του εικονικού δανεισμού για κάλυψη οργανικών θέσεων, ή και για την εκτέλεση πάγιων και διαρκούς ανάγκης εργασιών, για όλους τους κλάδους της οικονομίας. Η μόνη επιτρεπόμενη στο πεδίο αυτό δραστηριότητα είναι αυτή των ΕΠΑ, όπου εφαρμόζονται όλες οι διατάξεις των ΣΣΕ του κλάδου, ή της επιχείρησης.
Αυτό μπορεί να ισχύσει αναδρομικά για όλους και όλες που έχουν 2 συνεχόμενες ανανεώσεις συμβάσεων από τον άμεσο εργοδότη στον ίδιο έμμεσο (στην ίδια εργασία)
Όπου υπάρχουν και για όσο υπάρχουν εργολαβικοί εργαζόμενοι θα καλύπτονται από τις πρόνοιες των ΣΣΕ του κλάδου τους.
Στις περιπτώσεις αποσχίσεως κλάδου από μιά δραστηριότητα (πχ Τράπεζες, ΟΤΕ κλπ), οι εργαζόμενοι που μεταφέρονται στα νέα επιχειρηματικά σχήματα που προκύπτουν από την απόσχιση, δεν χάνουν την πρότερη επαγγελματική και εργασιακή τους ιδιότητα, θεωρούνται υπάλληλοι του κλάδου, υπόκεινται στις πρόνοιες των οικείων κλαδικών ΣΣΕ και συνταξιοδοτούνται με αυτήν την ιδιότητα τους.
Στην περίπτωση των μισθωτών τεχνικών, όλες οι συμβάσεις ορισμένου χρόνου που έχουν ανανεωθεί στην ίδια εταιρεία, ή σε εταιρειες του ίδιου ομίλου για τρείς συνεχόμενες φορές θεωρείται ότι αυτομάτως μετατρέπονται σε αορίστου χρόνου.
Για όλους τους εργαζόμενους η πρώτη εργασιακή επιλογή είναι η εξαρτημένη σχέση εργασίας, ξεπερνώντας την αστειότητα που εμφανίζεται κατά κύριο λόγο στις πλατφόρμες διανομής (ντελίβερυ) περί εργαζομένων που είναι συνέταιροι με την σχετική πλατφόρμα, απλώς γιατί βολεύει τους εργοδότες ο τίτλος κτησης. Αλλά ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, δηλαδή εργασίας διανομέων με τίτλο κτήσης εφαρμόζονται οι διατάξεις για τον κλάδο του Ν. 4611/19.
6. Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ – ΣΕΠΕ
Η ΝΔ μισεί τον έλεγχο κάθε μορφής παραβατικότητας, ο πρωθυπουργός ήταν πολύ σαφής προεκλογικά, «θα πέσω σαν οδοστρωτήρας στους ελεγκτικούς μηχανισμούς που εμποδίζουν την επιχειρηματικότητα» είχε πεί από την Κω. Ακριβώς γιατί η ΝΔ δεν ενδιαφέρεται για την υγιή επιχειρηματικότητα, η ΝΔ ενδιαφέρεται για την κρατικοδίαιτη επιχειρηματικότητα, την υπόγεια συναλλαγή και την επιχειρηματικότητα της πλατφόρμας.
Προς τούτο άρχισε και συνεχίζει την κατεδάφιση του ΣΕΠΕ. Αρχικά κατάργησε το Σώμα από Ειδική Γραμματεία που ήταν και το μετέτρεψε σε απλή Γενική Διεύθυνση του Υπουργείου Εργασίας, στερώντας την σχετική αυτονομία του. Μετά και για μεγάλο χρονικό διάστημα κατάργησε το έγγραφο ημερήσιας δήλωσης ωραρίου εργασίας, με αποτέλεσμα οι επιθεωρητές να μην μπορούν να ελέγξουν τις ώρες εργασίας και στο νομοσχέδιο που έρχεται για ψήφιση στην Βουλή από τον Βρούτση, όπως ο ίδιος δήλωσε, αφαιρείται από το ΣΕΠΕ η αρμοδιότητα εκτέλεσης εργατικών συλλογικών διαφορών και αυτή η αρμοδιότητα μεταφέρεται στον ΟΜΕΔ.
Ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, πιστεύοντας απολύτως στον καθοριστικό ρόλο του ΣΕΠΕ στον έλεγχο για την εφαρμογή της νομιμότητας στην αγορά εργασίας, θα ξαναδώσει στο ΣΕΠΕ τον χαμένο του ρόλο, την αυτοτέλεια και την αυτονομία του.
Το ΣΕΠΕ θα γίνει Γενική Γραμματεία. Παράλληλα θα ενδυναμωθούν οι περιφερειακές διευθύνσεις, ισάριθμες των τεχνικών με τις κοινωνικές επιθεωρήσεις και θα εξισώσει το σύνολο των επιθεωρητών του ΣΕΠΕ (μισθολογικά, θεσμικά και νομικά) με τους λοιπούς ελεγκτικούς μηχανισμούς του κράτους.
Η όποια διοικητική αναβάθμιση θα συνοδεύεται από αντίστοιχες παρεμβάσεις στο οργανόγραμμα. Βασική αρχή πρέπει να είναι η μετατροπή των υφιστάμενων Δ/σεων σε Γενικές Δ/σεις και επιπλέον η δημιουργία των Γενικών Δ/σεων: 1) Οικονομικών Υπηρεσιών και 2) Στρατηγικού σχεδιασμού Επιθεωρητικού Έργου με αρμοδιότητες μεταξύ άλλων: την εκπόνηση επιχειρησιακών σχεδίων, την αξιολόγηση κινδύνων μέσω του risk analysis, την υποστήριξη των καινοτομιών και τη διεπαφή με την κοινωνία και τους κοινωνικούς εταίρουςκαι μέσω δράσεων ευαισθητοποίησης. (πχ καμπάνιες σε σχολεία, σε επαγγελματικές σχολές στη γ’ βάθμια εκπαίδευση). Σημαντική είναι η πιστοποίηση των Επιθεωρητών και ο διαχωρισμός ελεγκτικών – συμφιλιωτικών καθηκόντων ΕΝΤΟΣ όμως του ΣΕΠΕ.
7. Η ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ
Για την ΥΑΕ το μόνο που έκανε η ΝΔ, μάλιστα σε καιρούς πανδημίας, ήταν να ικανοποιήσει άκριτα ένα αίτημα των ιδιωτών επαγγελματιών του χώρου της ιατρικής της εργασίας. Μάλιστα στην περίοδο της πανδημίας αναδείχθηκε η απόλυτη αδιαφορία της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Εργασίας για την Υγεία και Ασφάλεια των εργαζομένων. Το κείμενο καταγγελία του συλλόγου και της ομοσπονδίας των επιθεωρητών του ΣΕΠΕ είναι χαρακτηριστικό.
Ο.τι δεν έχει ενδιαφέρον για τους ιδιώτες δεν έχει ενδιαφέρον και για την κυβέρνηση, όπως περίτρανα έχει αποδειχθεί ακόμα και τώρα που χάνονται ανθρώπινες ζωές.
Ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ δεσμεύεται να υλοποιήσει ότι δεν πρόλαβε ή καθυστέρησε να εφαρμόσει την προηγούμενη περίοδο. Αυτά δηλαδή που ψήφισε στην Εθνική Στρατηγική 2016-2020 και αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο για την ανάπτυξη μιάς νέας αντίληψης ΥΑΕ στην χώρα μας.
Αυτή είναι :
- Η καθιέρωση του Εθνικού συστήματος Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία με δράσεις που θα περιλαμβάνουν τόσο τον ιδιωτικό όσο και τον δημόσιο τομέα.
- Η εφαρμογή πολιτικών ΥΑΕ στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα και την αυτοδιοίκηση, μέσω της δημιουργίας παντού διοικητικών δομών ΥΑΕ, για την εφαρμογή των σχετικών πρωτοκόλλων
- Η σύνδεση της ΥΑΕ με την εκπαίδευση
- Η δημιουργία φορέα ασφάλισης επαγγελματικού κινδύνου και ασθενειών
- Η αναβάθμιση του συστήματος λειτουργίας των Τεχνικών Ασφαλείας και Ιατρών Εργασίας
- Η δημιουργία πρωτοκόλλων ΥΑΕ (εργαλεία OiRA) για κάθε επάγγελμα και κάθε κλάδο.
- Η ενίσχυση της αντίστοιχης δομής του Υπουργείου Εργασίας και η αναβάθμιση της Διεύθυνσης ΥΑΕ σε Γενική Διεύθυνση, με επαναφορά σε λειτουργία των σχετικών εργαστηρίων μέτρησης.
8. ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ
Η Ν.Δ. εκμεταλλευόμενη την δομική ανυπαρξία της ΓΣΕΕ και τον απόλυτο συμβιβασμό της ηγεσίας της με τις αντεργατικές επιλογές της, καθώς και τις χρόνιες αδυναμίες του ίδιου του συνδικαλιστικού κινήματος προσπαθεί, με το επερχόμενο νομοσχέδιο να θίξει βασικές πλευρές του ίδιου του ιστορικού Ν.1264/82, για να περιορίσει τις συνδικαλιστικές ελευθερίες, το δικαίωμα στην απεργία, την ίδια την συνδικαλιστική δρατσηριότητα. Η ομάδα Πισσαρίδη και το ΚΕΦΙΜ εισηγούνται ακρότατες επιλογές, όπως η απαγόρευση των απεργιών διαρκείας, ή απαγόρευση απεργιών και κινητοποιήσεων όταν γίνονται διαπραγματεύσεις, ή η αφαιρεση της συνδικαλιστικής αρμοδιότητας από τα Εργατικά Κέντρα και τις ομοιεπαγγελματικές ενώσεις και άλλα τέτοια ακραία μέτρα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, αξιακά προσανατολισμένος στον σεβασμό της συλλογικής αυτονομίας του συνδικαλιστικού κινήματος, δεσμευεται ότι δεν πρόκειται να προχωρήσει σε καμμία μονομερή ρύθμιση για τήν αναθεώρηση του 1264/82, χωρίς δηλαδή την ενεργότατη και αποφασιστική συμμετοχή του Σ.Κ.
Ο συνδικαλιστικός νόμος χρειάζεται δημοκρατικό εκσυγχρονισμό και ουσιαστικές βελτιωτικές μεταρρυθμίσεις, στην κατευθυνση της αποτελεσματικότητας της συνδικαλιστικής δράσης, της μαζικοποίησης της, της επανάκτησης της εμπιστοσύνης των εργαζόμενων στα συνδικαλιστικά τους όργανα. Όμως αυτό δεν μπορεί και δεν πρέπει να γίνει από τα πάνω γιατί η λογική της «ανάθεσης» σε κάποιον άλλον είναι η καταστροφή των μαζικών και ταξικών αγώνων.
Αυτό μπορεί και πρέπει να γίνει μόνο με την πρωτοβουλία και την ενεργότατη συμμετοχή του συνδικαλιστικού κινήματος και αυτό αποτελεί δέσμευση.
9. ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ (Δημόσια ή Ιδιωτική;)
Από το 1954 η στεγαστική πολιτική για τους εργαζόμενους ασκείτο από τον ΟΕΚ, που έχτισε χιλιάδες κατοικίες σε εκατοντάδες οικισμούς σε όλη την Ελλάδα. Παράλληλα όμως κατέστησε όμηρους χιλιάδες Έλληνες πολίτες μη δίδοντας τα οριστικά παραχωρητήρια σε πολλούς από αυτούς, δημιούργησε τελικά μιά μεγάλη ομάδα κόκκινων δανειοληπτών αφού η πλειοψηφία αυτών των σπιτιών υποθηκεύτηκαν για να καλυφθούν ζωτικές ανάγκες, ή χρωστούνται ακόμα στον ΟΑΕΔ, καθολικό διάδοχο σήμερα του τ.ΟΕΚ.
Ο ΟΕΚ, όπως και ο ΟΕΕ καταργήθηκαν το 2012, αφήνοντας υψηλά χρηματικά αποθέματα στον ΟΑΕΔ, αφήνοντας όμως εκκρεμμότητες, ομηρίες, άθλιες κατασκευές και προβλήματα εγκατάλειψης στο σύνολο σχεδόν των οικισμών
Μετά από τόσα χρόνια έπρεπε να έρθει κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ για να αρχίσει να μπαίνει σε τάξη όλο αυτό το άναρχό και απόλυτα αδιαφανές τοπίο, άρχισαν να δίνονται λύσεις και να απελευθερώνονται από την ομηρία τους οι οικιστές και γενικά οι δανειολήπτες του τ. ΟΕΚ.
Σήμερα η κυβέρνηση της ΝΔ, συνηθισμένη στην αδιαφάνεια και επιρρεπής στην διαπλοκή, αποφάσισε να δώσει σε ιδιώτες περί τα 40εκ€ για να ασκήσουν αυτοί αντι για τον ΟΑΕΔ, την αρμοδιότητα της στεγαστικής πολιτικής για τους εργαζόμενους.
Ο ΣΥΡΙΖΑ- ΠΣ, αφού καταργήσει όλες αυτές τις πρόσφατα ψηφισθείσες ρυθμίσεις ιδιωτικοποίησης, θα επανασυστήσει τον ΟΕΚ, ως φορέα άσκησης στεγαστικής πολιτικής, στεγαστικής συνδρομής και ειδικών κοινωνικών δράσεων παιρνοντας και κάποιες βασικές αρμοδιότητες της Εργατικής Εστίας.
Η στρατηγική της λειτουργίας του νέου φορέα, απαλλαγμένου από τις αστοχίες και την κακοδιαχείριση του παρελθόντος, δεν θα είναι η κατασκευή νέων κατοικιών ή συγκροτημάτων αλλά:
Η εξασφάλιση, από την αγορά κατοικίας, κεφαλαίου στέγης για την διάθεση του σε ομάδες εργαζομένων κατά τα πρότυπα των αρμοδιοτήτων του.
Η παρακολούθηση της λειτουργίας των υφιστάμενων οικισμών και η δημιουργία αυτοδιαχειριζόμενων φορέων διαχείρισης σε επίπεδο Νομού ή Περιφέρειας.
Η υποχρέωση ανάληψης εργασιών για την διόρθωση ή και την επισκευή κακοτεχνιών και προβλημάτων στους υφιστάμενους οικισμούς
10. ΤΗΛΕΡΓΑΣΙΑ
Η βασική αρχή για την προσέγγιση της έννοιας, στο εργασιακό πεδίο, της τηλεργασίας, είναι ότι αποτελεί εργασία που εκτελείται από απόσταση. Δεν είναι μιά νέα μορφή εργασίας, δεν εμπίπτει στο πεδίο των ευέλικτων ή ελαστικών μορφών εργασίας, δεν αλλάζει σε καμμία περίπτωση τους όρους και τις συμφωνίες για την μορφή της εργασιακής σχέσης που είχε αρχικά συμφωνηθεί μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου, είτε ως αποτέλεσμα ένταξης σε μιά συλλογική διαπραγμάτευση είτε ως αποτέλεσμα ατομικής διαπραγμάτευσης.
Η τηλεργασία δεν ασκείται ως μόνιμος τρόπος εκτέλεσης της εργασίας που έχει αρχικά συμφωνηθεί, αλλά περιστασιακά και σε ακραίες συνθήκες και καταστάσεις, όπως για παράδειγμα η πανδημία. Μόνο κατεξαίρεση και σε ειδικές περιπτώσεις μπορεί κάποιος να δουλεύει από απόσταση, όπως για παράδειγμα αν έχει δυσκολίες στην μετακίνηση για λόγους υγείας (άτομα με κινητικά προβλήματα και μόνο αν το ζητήσουν).
Η εφαρμογή προυποθέτει την υποχρεωτική συμφωνία και των δύο μερών (επιχείρηση –εργαζόμενος με την εγγύηση του σωματείου αν υπάρχει) για την παροχή της εργασίας από απόσταση. Σε περίπτωση που ο εργαζόμενος δεν συμφωνήσει δεν μπορεί να υποστεί καμμία κύρωση, όπως απόλυση. Αυτή η ρύθμιση υπήρχε από παλιά αλλά ακυρώθηκε με ΠΝΠ, στην πρώτη καραντινα και πρέπει να επανέλθει, για την προστασία του εργαζόμενου.
Σε κάθε περίπτωση η τηλεργασία λοιπόν δεν μετατρέπει την σχέση εργασίας και υποκείται σε όλες τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την ΣΣΕ ή την ατομική σύμβαση που είχε υπογραφεί προ της εφαρμογής της τηλεργασίας μεταξύ των μερών (μισθός, ωράρια, καθήκοντα) κάτω από το ίδιο περίγραμμα εργασίας.
Πρέπει όμως παράλληλα με τις παραπάνω αναγκαστικού χαρακτήρα ρυθμίσεις να εισέλθουμε και σε ένα άλλο σύστημα όρων και προυποθέσεων που θα διασφαλίζουν την εύρυθμη λειτουργία της τηλεργασίας και το ότι αυτή δεν θα αποτελέσει την αφορμή για την πλήρη παραβίαση των εργασιακών δικαιωμάτων.
Αυτοί οι όροι και οι προυποθέσεις είναι:
1. Η αποζημίωση του τηλεργαζόμενου για το λειτουργικό κόστος
2. Η διασφάλιση του ωραρίου εργασίας
3. Η αναβάθμιση του ΣΕΠΕ και πλήρης αξιοποίηση των υφισταμένων πληροφοριακών συστημάτων (ΕΡΓΑΝΗ),
4. Η αντιμετώπιση του φαινομένου της αποκοπής του εργαζόμενου από το εργασιακό του περιβάλλον.
5. Η καθιέρωση ψηφιακής κάρτας εργασίας, σε πλατφόρμα, προκειμένου να ελέγχεται
στοιχειωδώς το ωράριο.
Σε κάθε περίπτωση χρειάζεται θεσμικό πλαίσιο ξεκάθαρο και συμπαγές
ΑΝΔΡΕΑΣ ΝΕΦΕΛΟΥΔΗΣ, ΚΕΑ, Τμήμα εργατικής πολιτικής ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ