Κάθε τι δημόσιο, κοστίζει και συνεπώς πρέπει να πουληθεί στους ιδιώτες που «ξέρουν». Έτσι συνέβη και στην περίπτωση της Ολυμπιακής, που «έριξε το κράτος έξω». Ούτε σκάνδαλα υπήρξαν, ούτε χρηματιστήριο, ούτε PSI, ούτε «μίζες»… Η Ολυμπιακή, η ΔΕΗ, η ΛΑΡΚΟ… Αυτοί ευθύνονται!
Ο νέος Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, κ. Κωστής Χατζηδάκης, κατά τη διαδικασία παραλαβής, του υπουργείου, από τον απερχόμενο υπουργό, κ. Γιάννη Βρούτση, τόνισε ότι, μία από τις βασικές του προτεραιότητες, για την αμέσως επόμενη περίοδο, είναι η μεταρρύθμιση του δεύτερου πυλώνα της ασφάλισης, εννοώντας, την επικείμενη ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης.
Πρόκειται για την μετάβαση από το αναδιανεμητικό, στο κεφαλαιοποιητικό σύστημα ασφάλισης, που προβλέπει, την αποταμίευση των εισφορών των νεοεισερχόμενων στην ασφάλιση από το 2022 και μετά, τη δημιουργία ενός δημόσια εποπτευόμενου φορέα που θα συμβάλλεται με ιδιώτες διαχειριστές κεφαλαίων, που θα επενδύουν τις εισφορές των εργαζομένων, στις εγχώριες και διεθνείς χρηματαγορές. Οι εργαζόμενοι θα επιλέγουν προϊόντα χαμηλού, υψηλού και μεσαίου ρίσκου και ανάλογα με την απόδοση των «επενδύσεων», θα λαμβάνουν μεγαλύτερες ή μικρότερες παροχές(επικουρικές συντάξεις).
Πως συνδέεται όμως η Ολυμπιακή με την μετάβαση στο νέο σύστημα και γιατί άραγε επελέγη ο κ.Χατζηδάκης, για να φέρει εις πέρας το συγκεκριμένο project;
Ας πάμε λίγο πιο πίσω, στο όχι και τόσο μακρινό 2007.Την 1η Δεκεμβρίου 2007 ο Υπουργός Μεταφορών, Κωστής Χατζηδάκης, ανακοινώνει ότι, το σύνολο του ομίλου της Ολυμπιακής, έχει χρέη, που ξεπερνούν τα 2 δις ευρώ και ότι η εταιρία θα πάψει να λειτουργεί με τη μορφή που είχε, το 2008.Μιλάμε για τον μοναδικό κρατικό αερομεταφορέα, του οποίου η ιστορία από την ίδρυση του το 1957, είναι λίγο πολύ γνωστή, συνεπώς και δεν θα επεκταθούμε περαιτέρω.
Στο σχέδιο ιδιωτικοποίησης της Ολυμπιακής εμπλέκονται τα γνωστά κοινοτικά, πολιτικο-οικονομικά lobby, ασκώντας τρομερές πιέσεις προς την κατεύθυνση του «ξεπουλήματος» ενώ το σχέδιο που εγκρίνεται, προβλέπει το σπάσιμο της εταιρίας σε τρία μέρη, με παράλληλη συρρίκνωση του πτητικού έργου. Ακολουθούν άγονοι διαγωνισμοί, εμφανίζεται η MIG του κ. Βγενόπουλου και καταλήγουμε στην συγχώνευση της Ολυμπιακής με την Aigean Airlines. Η Ολυμπιακή τελικά, αφού έχει μετονομαστεί σε Olympic Air, κλείνει το 2013 και λειτουργεί πια ως θυγατρική της Aegean, εξυπηρετώντας ορισμένα μόνο νησιά, μέσω των λεγόμενων «άγονων γραμμών».
Σήμερα, εξήντα τέσσερα χρόνια μετά την ίδρυση της Ολυμπιακής και μετά την εξαφάνισή της από το «πτητικό στερέωμα», ο Έλληνας πολίτης και οι επισκέπτες πληρώνουν για τις μετακινήσεις στο εσωτερικό, υπέρογκα ποσά σε εισιτήρια, αναντοίστιχα, με εκείνα που πληρώνουν οι υπόλοιποι ευρωπαίοι για τις μετακινήσεις τους, σε ολόκληρη την Ευρώπη. Συνεπώς η ιδιωτικοποίηση του πάλαι ποτέ Εθνικού αερομεταφορέα, δεν μπορεί κανείς να ισχυριστεί πια, ότι έκανε τη ζωή των πολιτών πιο εύκολη και πιο φτηνή.
Το ερώτημα παραμένει όμως;
Τι σχέση έχουν όλα αυτά με το νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης που προωθεί η κυβέρνηση;
Για την ιδιωτικοποίηση της Ολυμπιακής, ο κ.Χατζηδάκης και οι προηγούμενες κυβερνήσεις, έκαναν χρήση μια συγκεκριμένης μεθοδολογίας, που εμφανίζει τρομακτικές ομοιότητες, με την προσπάθεια της κυβέρνησης, μέσω της ιδιωτικοποίησης της ασφάλισης, να υφαρπάξει τον κόπο και τον ιδρώτα των εργαζομένων και να μην «ανοίξει ρουθούνι»:
1. Αρχικά ανακοινώνεται ότι το υπάρχον σύστημα – όπως συνέβη και με την Ολυμπιακή – δεν είναι βιώσιμο και θα προκαλέσει μείωση συντάξεων. Ενώ ο κ.Βρούτσης πριν από λίγους μήνες(ν.4670/2020) ισχυριζόταν ότι το ασφαλιστικό είναι βιώσιμο και παρέχει επάρκεια συντάξεων, η «Έκθεση Πισσαρίδη» ρητά αναφέρεται στην αναγκαιότητα της προωθούμενης μεταρρύθμισης, αφού το δημογραφικό και οι πιέσεις στην αγορά εργασίας, θα προκαλέσουν έντονα δημοσιονομικά προβλήματα στον κρατικό προϋπολογισμό, που δεν αντέχει να πληρώνει «υψηλές» επικουρικές συντάξεις.
2. Στην περίπτωση της Ολυμπιακής, τα δημοσιεύματα υπέρ της ιδιωτικοποίησης, μιλούσαν για τον μετασχηματισμό της Ολυμπιακής σε εταιρία πολυτελείας που θα αναβίωνε την «περίοδο Ωνάση». Ο φιλοκυβερνητικός τύπος σήμερα, μιλά για την μετάβαση στο νέο σύστημα επικουρικής, λέγοντας περίπου ότι αυτό θα δίνει «χρυσές» επικουρικές συντάξεις. Οι αναλογιστικές μελέτες βέβαια λένε ότι, οι επικουρικές θα μειωθούν μέχρι και 30%, με το νέο σύστημα λόγω τη αύξησης του προσδόκιμου ζωής, ενώ το κόστος μετάβασης για τον προϋπολογισμό θα ξεπεράσει τα 60 δις ευρώ, δηλαδή το «μάρμαρο» θα το πληρώσουν και οι φορολογούμενοι.
3. Ο ρόλος των ευρωπαϊκών «παραγόντων», είναι πάλι καθοριστικός. Οι θιασώτες της ιδιωτικοποίησης μας λένε ότι, η Ελλάδα έχει την υψηλότερη συνταξιοδοτική δαπάνη στην Ε.Ε. και συνεπώς το νέο εγχείρημα, θα βοηθήσει στην μείωση της δαπάνης. Σημειωτέο, ότι η δαπάνη στην Ελλάδα είναι όντως πιο υψηλή, αφού το σύστημα είναι δημόσιο αμιγώς και δεν μπορεί να συγκριθεί με άλλες χώρες που έχουν εξ υπαρχής δομηθεί στο δεύτερο και τρίτο πυλώνα. Η κατασυκοφάντηση του συστήματος με τις «χρυσές», τις «μαϊμού» συντάξεις, τα συνταξιοδοτικά «ρετιρέ» και τους εργαζόμενους που λάμβαναν σύνταξη στα 25 ,εντάσσονται σε μια προσπάθεια αποδόμησης του υπάρχοντος συστήματος και όλου του κοινωνικού κράτους. Κάθε τι δημόσιο, κοστίζει και συνεπώς πρέπει να πουληθεί στους ιδιώτες που «ξέρουν». Έτσι συνέβη και στην περίπτωση της Ολυμπιακής, που «έριξε το κράτος έξω». Ούτε σκάνδαλα υπήρξαν, ούτε χρηματιστήριο, ούτε PSI, ούτε «μίζες».. Η Ολυμπιακή, η ΔΕΗ, η ΛΑΡΚΟ… Αυτοί ευθύνονται!
4.Στην περίπτωση της Ολυμπιακής, το «λουκέτο» ξεκίνησε με την αφαίρεση βασικών δραστηριοτήτων από την μητρική επιχείρηση και την παραχώρησή τους, στους ιδιώτες. Η Olympic Cateringτο 2000, δηλ. 13 χρόνια πριν το κλείσιμο είχε πουληθεί στην EVEREST και το 2008 μεταβιβάζεται στην VIVARTIA που ανήκε και στον όμιλο της MIG, που θα αγόραζε μετέπειτα, την Ολυμπιακή. Η ίδια μεθοδολογία ακολουθείται και στο προωθούμενο σύστημα ασφάλισης. Αρχικά, η διαχείριση της βασικής πηγής εσόδων(εισφορές ασφαλισμένων) αφαιρείται από τον e-ΕΦΚΑ και μεταφέρεται στους ιδιώτες. Ο e-ΕΦΚΑ θα έχει μόνο έξοδα(συντάξεις) όσον αφορά την επικουρική σύνταξη, ενώ τα έσοδα θα τα διαχειρίζονται οι ιδιωτικές ασφαλιστικές, που θα εμπλακούν. Μοιραία ο φορέας επιφορτισμένος με το κόστος υποστήριξης των «παλιών συντάξεων», θα καταστεί σύντομα μη βιώσιμος και έτσι θα αρχίσει η συκοφάντηση της επικουρικής σύνταξης ,ως «αχρείαστης και δαπανηρής». Δαπανηρής(!) αν και αποτελείται, η επικουρική σύνταξη, μόνο από εισφορές ασφαλισμένου και εργοδότη, χωρίς τη συμμετοχή του κράτους.
Και κάπως έτσι μια μακρά κατάκτηση των εργαζομένων, η επικουρική σύνταξη, σύντομα, θα ανήκει στο παρελθόν.
Συμπερασματικά, η νέα ηγεσία του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, έχει δώσει σαφή δείγματα γραφής μέχρι τώρα, από τις θέσεις που υπηρέτησε. Οι εργαζόμενοι στην Ολυμπιακή, στη ΔΕΗ, στον ΟΣΕ, στην ΛΑΡΚΟ και αλλού, γνωρίζουν πολύ καλά τις «χειρουργικές παρεμβάσεις». Ο νέος Υπουργός, είναι οπαδός της ατομικής σύμβασης-ρύθμισης και αντιμετωπίζει τους εργαζόμενους, όχι ως το ασθενέστερο μέρος σε μια σύμβαση εργασίας, αλλά ως ισότιμου «εταίρους» με τον εργοδότη. Πρόκειται για σκληρή ιδεοληπτική προσέγγιση, καθόλου χρήσιμη, σε μια συγκυρία, που η κρατική παρέμβαση ίσως είναι η μόνη που μπορεί να περιορίσει τις επιπτώσεις της πανδημίας. Δυστυχώς όμως, ο υπουργός Εργασίας, είναι γνωστός για τον νεοφιλελεύθερο ολοκληρωτισμό του, εδώ και πολλά χρόνια. Η Ολυμπιακή ήταν μόνο η αρχή.
Οι εργαζόμενοι, ασφαλισμένοι και συνταξιούχοι πρέπει να ανασυγκροτηθούν άμεσα και να προετοιμαστούν να αντικρούσουν την επερχόμενη επιχείρηση κατάλυσης του κοινωνικού κράτους.
(Ο Διονύσης Τεμπονέρας είναι Δικηγόρος- Εργατολόγος)