ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΗ ΤΕΜΠΟΝΕΡΑ
Η ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης θα οδηγήσει και στον ολοκληρωτικό «αφανισμό» της επικουρικής σύνταξης, μια για πάντα
Το έτος 2021 αποδεικνύεται περίτρανα «έτος απορρύθμισης της εργασίας και της κοινωνικής ασφάλισης». Είναι προφανές ότι το δεύτερο μεγάλο «θύμα» της πανδημίας, μετά τη δημόσια υγεία, είναι οι εργασιακές σχέσεις και η δημόσια κοινωνική ασφάλιση. Φρόντισε άλλωστε γι’ αυτό η κυβέρνηση, που λίγο πριν από την εκπνοή του έτους, με τη διαδικασία του κατεπείγοντος στη Βουλή, επέφερε νέα χτυπήματα στην εργασία και κατά συνέπεια στα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων:
Με το άρθρο 96 του πολυνομοσχεδίου η κυβέρνηση επιβάλλει κυριακάτικη εργασία σε εργαζόμενους κυρίως του λιανεμπορίου, που εντάσσονται πλέον στο σύστημα του «click away». Τα καταστήματα μετονομάζονται σε «κέντρα διανομής προϊόντων» και θα είναι ανοιχτά κάθε Κυριακή, καθώς η ισχύς του νόμου δεν έχει καν χρονικό ορίζοντα!
Με το άρθρο 110, αν και η κυβέρνηση είχε, από το 2019, υποσχεθεί αύξηση του κατώτατου μισθού, δίνει τετράμηνη παράταση στον καθορισμό του, πηγαίνοντας την όλη διαδικασία για τον Ιούλιο και κρατώντας καθηλωμένους τους μισθούς του ιδιωτικού τομέα για δεύτερη χρονιά.
Δίμηνη παράταση δίνεται και στην ισχύ του μηχανισμού «Συν-Εργασία», που προβλέπει μειωμένες αποδοχές έως και 20% για τους εργαζόμενους.
Το άρθρο 117 προβλέπει ποινικές κυρώσεις για τον εργοδότη, που αξιώνει και λαμβάνει από εργαζόμενο μέρος ή το σύνολο του ποσού της αποζημίωσης ειδικού σκοπού. Δέκα μήνες πλήρους εργοδοτικής αυθαιρεσίας και οι αρμόδιες αρχές «ανακαλύπτουν την Αμερική» για ένα φαινόμενο που αποτελεί καθημερινότητα για χιλιάδες εργαζόμενους.
Με το άρθρο 118 στρώνεται το έδαφος για τις ηλεκτρονικές ψηφοφορίες των σωματείων, με απώτερο στόχο να χτυπηθεί το δικαίωμα της απεργίας και να αποδυναμωθεί η λειτουργία των γενικών συνελεύσεων των σωματείων.
Τα άρθρα 103-107 και το άρθρο 111 αποδεικνύουν τον «πανικό» της κυβέρνησης για ένα πρόβλημα που φέρει τη «σφραγίδα» της. Η εκτόξευση των εκκρεμών συντάξεων και ο διπλασιασμός τους αναδεικνύουν τη διαχειριστική ανεπάρκεια της κυβέρνησης που, ενώ παρέλαβε 180.000 εκκρεμότητες σε κύριες συντάξεις, επικουρικές και εφάπαξ, κατόρθωσε να τις φτάσει στις 375.000. Προσλήψεις συνταξιούχων, αποσπάσεις και μετακινήσεις προσωπικού, «δάνειες δυνάμεις» από επιστημονικούς συλλόγους και επιμελητήρια, παράταση θητείας των γενικών διευθυντών του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων κ.λπ., που προβλέπονται στον νέο νόμο, δεν πρόκειται να διαφοροποιήσουν μια κατάσταση που όταν ξεφύγει, είναι εξαιρετικά πολύπλοκο να συμμαζευτεί.
Η κυβέρνηση, που ορκιζόταν στο όνομα του «ψηφιακού κράτους», προκάλεσε «έμφραγμα» στον e-ΕΦΚΑ, που λειτουργεί μόνο «στα χαρτιά». Οι μεγαλοστομίες για έκδοση των συντάξεων «με ένα κουμπί» βουλιάζουν στις τραγικές ελλείψεις προσωπικού, που είναι γνωστές εδώ και καιρό στους αρμόδιους. Παρ’ όλα αυτά και απολύσεις έγιναν και προσωπικό δεν προσελήφθη, ενώ η ηλεκτρονική διασύνδεση των εντασσόμενων στον e-ΕΦΚΑ ταμείων δεν διακρίνεται στον ορίζοντα. Χαρακτηριστικό είναι το άρθρο 105 του νόμου, με το οποίο, 18 μήνες μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης από τη νέα κυβέρνηση, η διοίκηση του φορέα «ανακάλυψε» ότι δεν υπάρχουν ηλεκτρονικοί υπολογιστές και σπεύδει να προμηθευτεί νέους, όταν γνωρίζει ήδη ότι, εν έτει 2021, οι υπάλληλοι στα υποκαταστήματα του ασφαλιστικού «γίγαντα» της χώρας δεν διαθέτουν καν σύνδεση στο Ίντερνετ.
Η ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης
Το νέο έτος αναμένεται, βεβαίως, να σημαδευτεί από την ασφαλιστική «μεταρρύθμιση» που προωθεί η κυβέρνηση για την ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης. Το εγχείρημα είναι στο τραπέζι, όμως αν και αναμενόταν να κατατεθεί για διαβούλευση στη Διαύγεια στα τέλη του έτους, πάει πίσω για το πρώτο τρίμηνο του 2021. Και αυτό διότι οι εμπνευστές του δυσκολεύονται να ισορροπήσουν το τεράστιο κόστος μετάβασης από το αναδιανεμητικό σύστημα στο κεφαλαιοποιητικό, δίχως να ρίξουν έξω τον κρατικό προϋπολογισμό. Οι εγγυήσεις ότι το κόστος θα καλυφθεί από την ανάπτυξη, τα αποθεματικά ων ασφαλιστικών ταμείων και τη φορολογία δεν πείθουν κανέναν. Το πιθανότερο είναι το νέο σύστημα να οδηγήσει και στον ολοκληρωτικό «αφανισμό» της επικουρικής σύνταξης μια για πάντα. Στην πραγματικότητα, οι εργαζόμενοι και οι συνταξιούχοι είναι εκείνοι που θα κληθούν να «χρηματοδοτήσουν» τις αλλαγές που προωθεί το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.
Στο μέτωπο της ανεργίας, τα σενάρια για επερχόμενο λουκέτο στις τέσσερις από τις δέκα επιχειρήσεις ακούγονται εφιαλτικά, όμως η χαμένη χριστουγεννιάτικη αγορά οδηγεί προς την απόλυτη καταστροφή τους μικρομεσαίους. Η κυβέρνηση σε αυτό το υφεσιακό περιβάλλον σπεύδει άρον – άρον να παρατείνει και την ισχύ του νέου Πτωχευτικού Νόμου, φοβούμενη εικόνες μαζικών πλειστηριασμών και ρευστοποιήσεις περιουσιακών στοιχείων των πολιτών. Το ιδιωτικό χρέος διογκώνεται σε νούμερα πρωτοφανή ακόμα και για τη μνημονιακή περίοδο και εντείνει ακόμα περισσότερο την ανησυχία και την ανασφάλεια για εργαζόμενους και επιχειρήσεις.
Οι μικρομεσαίοι και οι έμποροι ζουν την εποχή των μεγάλων διαψεύσεων. Χαρακτηριστικό είναι αυτό που συνέβη μόλις πριν από λίγες ημέρες, με την καταβολή του δώρου Χριστουγέννων. Η κυβέρνηση αρνήθηκε να προβεί στην αναπλήρωση του δώρου. Οι επιχειρήσεις, κλειστές εδώ και δέκα μήνες, δεν κατέβαλαν τον 13ο μισθό στους εργαζόμενους ή το έπραξαν μόνο εικονικά, με αποτέλεσμα να επέλθει νέα καταστροφή στην αγορά αγαθών.
Το νέο έτος θα είναι ένα έτος απορρύθμισης της εργασίας, καθώς η κυβέρνηση κάνει την πολιτική επιλογή να αναδιαρθρώσει το σύνολο της ελληνικής οικονομίας, επιλέγοντας τη βίαιη φτωχοποίηση της μεσαίας τάξης. Της μεσαίας τάξης που προεκλογικά οι κυβερνώντες δεσμεύονταν ότι θα αποκαταστήσουν τις «πληγές» της και τώρα βιώνει την απόλυτη εγκατάλειψη.
Το 2021 σίγουρα θα καθοριστεί από την επιλογή αυτή αλλά και από τη σχετική απάντηση του κόσμου της εργασίας.
* Ο Διονύσης Τεμπονέρας είναι δικηγόρος – εργατολόγος
https://www.avgi.gr/oikonomia/375437_etos-aporrythmisis-tis-ergasias-2021