Πριν στεγνώσει το μελάνι, από τη δημοσίευση στο ΦΕΚ του ν. 4722/2020, η κυβέρνηση ετοιμάζει νέο χτύπημα στις εργασιακές σχέσεις, εκμεταλλευόμενη την πανδημία και την απαξίωση των συνδικάτων.
Γράφει ο: Διονύσης Τεμπονέρας*
Είναι ήδη νόμος του κράτους, η απλήρωτη υπερωρία, το κουτσουρεμένο δώρο, η ματαίωση του κατώτατου μισθού κ.λπ. Ο κυβερνητικός οδοστρωτήρας είναι αποφασισμένος να εφαρμόσει το «δόγμα του σοκ» στην εργασία. Όσο πιο ακραίες είναι οι ρυθμίσεις που προωθεί το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, τόσο μεγαλύτερη είναι η παραζάλη των πολιτών, οι οποίοι αδυνατούν ακόμη και να πιστέψουν, πολλές φορές, την ταχύτητα με την οποία ξηλώνονται εργατικές κατακτήσεις, που ισχύουν περισσότερο από ένα αιώνα.
Τον Οκτώβριο θα κατατεθεί νέο νομοσχέδιο στη Βουλή, σε εφαρμογή του κεντρικού σχεδίου, που στηρίζεται στην «έκθεση Πισσαρίδη». Η πρώτη παρέμβαση αφορά τον, λεγόμενο, συμψηφισμό των υπερωριών. Οι εργαζόμενοι θα δουλεύουν λιγότερο μια ημέρα ή εβδομάδα και θα αναπληρώνουν τις υπολειπόμενες ώρες σε άλλη μέρα ή εβδομάδα, δίχως όμως υπερωριακή αμοιβή.
Πρόκειται για διευθέτηση του χρόνου εργασίας, απολύτως προσαρμοσμένη στις ανάγκες των επιχειρήσεων. Σήμερα η δυνατότητα συμψηφισμού του χρόνου εργασίας είναι επιτρεπτή μόνο εντός της ίδιας εβδομάδας κι εφόσον αφορά μέχρι πέντε ώρες υπερεργασία. Σύμφωνα, δε, με την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση, οποιαδήποτε υπέρβαση της εβδομαδιαίας εργασίας των 40 ωρών λογίζεται ως υπερεργασία ή υπερωρία.
Έπειτα η κυβέρνηση προτίθεται να αυξήσει το ανώτατο πλαφόν υπερωριακής εργασίας, εναρμονίζοντας όσα ισχύουν στο εμπόριο και την παροχή υπηρεσιών, με τη βιομηχανία (το πλαφόν είναι 120 ώρες στην πρώτη περίπτωση και 96 στη δεύτερη). Πρακτικά το κόστος των υπερωριών μειώνεται δραστικά, αφού θα χαμηλώσει ο πήχης της παράνομης υπερωρίας και άρα και της αντίστοιχης προσαύξησης. Σκέψεις υπάρχουν και για τη μείωση του ορίου υπερεργασίας, που ισχύει σήμερα.
Για να «χρυσώσει το χάπι» στους εργαζόμενους, η κυβέρνηση παίζει το χαρτί της ηλεκτρονικής κάρτας εργασίας. Το δόλωμα είναι ότι, πλέον ο εργοδότης δεν δικαιολογείται να καταφεύγει στην υποδηλωμένη και αδήλωτη εργασία, αφού μέσω του ψηφιακού ωραρίου, μπορεί να καταχωρεί, σε πραγματικό χρόνο, τα ωράρια των εργαζομένων, στα αντίστοιχα πληροφοριακά συστήματα.
Αυτό, όμως, έχει και την αντίθετη ανάγνωση, αφού οι έκτακτες ανάγκες της επιχείρησης πλέον γίνονται κανόνας, με αποτέλεσμα ο εργαζόμενος να φεύγει από το σπίτι του, δίχως να γνωρίζει τι ώρα θα επιστρέψει. Ο εργαζόμενος θα βρίσκεται σε μια συνεχή διάθεση στον εργοδότη.
Με άλλη ρύθμιση δημιουργείται μητρώο Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, ώστε να μπορούν να πληροφορούνται εργοδότες και εργαζόμενοι το περιεχόμενο των συμβάσεων. Ο μηχανισμός θα είναι ένας «Big Brother» των ΣΣΕ, που θα εποπτεύει, αλλά και θα παρεμβαίνει, εάν τυχόν και υπάρξει κάποιος ευνοϊκότερος όρος λόγω της μαχητικότητας των, κλαδικών κυρίως, συνδικάτων.
Επίσης προωθείται άγριο «ψαλίδι» σε όλες τις διευκολύνσεις των συνδικαλιστικών στελεχών, που ισχύουν όχι γιατί αποτελούν προνόμια των συνδικαλιστών, αλλά για να μπορούν αντικειμενικά να ασκήσουν τα καθήκοντα τους. Αφού ο συνδικαλισμός απαξιώθηκε εδώ και χρόνια στις συνειδήσεις των εργαζομένων, έρχεται σαν ώριμο στην κοινωνία, το αίτημα, για την κατάργηση των αδειών. Αλήθεια πόσο εύκολο θα είναι για τους εκπροσώπους των εργαζομένων, να ασκούν τα καθήκοντά τους εν ώρα εργασίας; Ή μήπως αυτό θα γίνεται σε ώρες που θα απουσιάζουν οι εργαζόμενοι;
Το νέο χτύπημα στο δικαίωμα της απεργίας, είναι η ηλεκτρονική ψηφοφορία των συνδικαλιστών για τη λήψη αποφάσεων, όπως για παράδειγμα, για τη διεξαγωγή απεργίας. Η νέα διάταξη θα εφαρμοστεί σε συνδυασμό με την ισχύουσα διάταξη, που προβλέπει την παρουσία του 50% των οικονομικά ενεργών μελών της πρωτοβάθμιας συνδικαλιστικής οργάνωσης στη γενική συνέλευση, ώστε να τεκμαίρεται απαρτία και να λαμβάνεται έγκυρη απόφαση για απεργία. Οι συνδικαλιστές, όπως και οι εργαζόμενοι, μετατρέπονται σε απλούς… τηλεθεατές, που θα απουσιάζουν από την καρδία των εξελίξεων, που είναι οι γενικές συνελεύσεις των σωματέιων.
Ερωτηματικό παραμένει, αν θα προκύψουν αλλαγές και στις αποζημιώσεις απόλυσης. Υπάρχουν πληροφορίες για επιπλέον ευκολίες προς τις επιχειρήσεις, για να μπορούν να προχωρούν σε απολύσεις προσωπικού, με μικρότερο κόστος. Μένει να δούμε αν αυτό θα σχετίζεται με το χρόνο προειδοποίησης ή με το ύψος των αποζημιώσεων, που είχαν δεχτεί βαρύτατο πλήγμα από το 2012.
Οι εξελίξεις είναι καταιγιστικές και σύμφωνα με τις δηλώσεις των αρμοδίων, το νομοσχέδιο θα έρθει προς διαβούλευση και ψήφιση στη Βουλή, τον επόμενο μήνα. Η αφωνία των συνδικαλιστικών ηγεσιών, σε ανώτατο επίπεδο, είναι παροιμιώδης και πρωτοφανής. Αν οι εργαζόμενοι δεν αναλάβουν δράση, θα μιλάμε για τα πιο καίρια χτυπήματα στην εργασία, που θα ξεπερνούν σε σφοδρότητα ακόμη και εκείνα των μνημονίων.
Το γεγονός αυτό δεν θα έπρεπε να χαροποιεί τις επιχειρήσεις αφού έχει αποδειχθεί ότι οι μειώσεις μισθών δεν λύνουν το ζήτημα της ανταγωνιστικότητας, ενώ έχουν και ισχυρές αρνητικές επιπτώσεις στην κατανάλωση.
Η αλλαγή κατεύθυνσης κρίνεται απαραίτητη.
* Δικηγόρος – Εργατολόγος
fmvoice.gr