Μετά τη ολοκλήρωση πέντε θεματικών ενοτήτων σε πέντε διαφορετικές πόλεις ανάμεσα τους και η Αθήνα, ολοκληρώθηκε το project των Ευρωπαϊκών Συνδικάτων με τίτλο “Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή και ο Κόσμος της Εργασίας” με συμμετοχή και συνδιοργάνωση της ΓΣΕΕ μέσω της Γραμματείας Περιβάλλοντος. Με τη βοήθεια των αρχικών ερωτηματολογίων και των συζητήσεων σε όλες τις θεματικές ενότητες δημιουργήθηκε ο τελικός οδηγός.
Αυτός ο οδηγός έχει διάφορους στόχους: καταρχάς, παρέχει έναν σαφή ορισμό της έννοιας της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή. Δεύτερον, στοχεύει να δώσει στον αναγνώστη μια σαφή ιδέα για το πώς οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής θα επηρεάσουν τις διάφορες ευρωπαϊκές περιφέρειες και τομείς. Τρίτον, στοχεύει στην εξήγηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων. Τέλος, περιγράφει ένα σύνολο συστάσεων και εξετάζει τις υπάρχουσες πρακτικές που επιτρέπουν στα συνδικάτα να αναλαμβάνουν δράση για την προσαρμογή σε διάφορα επίπεδα.
Η αποτελεσματική αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής απαιτεί δύο προσεγγίσεις: τον μετριασμό και την προσαρμογή.
Τα μέτρα μετριασμού στοχεύουν στη μείωση των συνολικών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. Για παράδειγμα, αντικατάσταση ορυκτών καυσίμων με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή σε πρακτικές μόνωσης κτιρίων για καλύτερη απόδοση ενέργειας.
Τα μέτρα προσαρμογής συνίστανται στην πρόβλεψη των επιπτώσεων που έχει ή θα έχει η αλλαγή του κλίματος στην κοινωνία μας, και ως εκ τούτου στοχεύει στη μείωση της ευπάθειας μας σε αυτές τις συνέπειες. Για παράδειγμα, η κατασκευή αναχωμάτων για την αποφυγή πλημμυρών, η αλλαγή των τύπων σπόρων για την καλύτερη αντίσταση σε περιόδους ξηρασίας, αύξηση του αριθμού των πυροσβεστών για καλύτερη αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών κ.λπ.
Μέχρι στιγμής, τα συνδικάτα έχουν επικεντρώσει κυρίως τις δραστηριότητές τους στα μέτρα μετριασμού, προσπαθώντας να αντιμετωπίσουν τις σημαντικές αλλαγές που επιφέρει η μετάβαση σε μια οικονομία ουδέτερη από άνθρακα για τους διάφορους τομείς και τους εργαζομένους τους. Ωστόσο, η προσαρμογή στην αλλαγή του κλίματος δεν έχει συζητηθεί πολύ, ενώ οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, τις οποίες αρχίζουμε να αντιλαμβανόμαστε, θα έχουν πραγματικό αντίκτυπο στην απασχόληση και τις συνθήκες εργασίας των εργαζομένων τα επόμενα χρόνια.
Πράγματι, τα τελευταία 50 χρόνια, έχουμε παρατηρήσει αύξηση του αριθμού και της έντασης των κλιματολογικών γεγονότων (αύξηση της θερμοκρασίας, αύξηση των καθιζήσεων, ξηρασία, πλημμύρες, πυρκαγιές, καταιγίδες και άλλα ακραία καιρικά φαινόμενα). Αυτές οι αλλαγές, εάν δεν προβλεφθούν σωστά, θα έχουν δραματικές επιπτώσεις σε πολλούς εργαζόμενους σε διάφορους τομείς (π.χ. απώλεια παραγωγικότητας στη γεωργία, αυξημένη πίεση στις υπηρεσίες υγείας και έκτακτης ανάγκης, πρόβλημα προμηθειών στη βιομηχανία, ζημιές στις υποδομές στους τομείς της ενέργειας και των μεταφορών, αλλαγή ελκυστικότητας και συμπεριφοράς στον τουρισμό, αυξημένο κόστος και κίνδυνοι στις ασφάλειες, κ.λπ.). Επιπλέον, τα διάφορα ακραία καιρικά φαινόμενα θα έχουν σοβαρό αντίκτυπο στην υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων (π.χ. υψηλότεροι κίνδυνοι για τους εργαζόμενους κατά τη διάρκεια των θερμικών κυμάτων και άλλων ακραίων γεγονότων).
Ενώ ο μετριασμός παραμένει η προτεραιότητα του συνδικαλιστικού κινήματος – “ δεν υπάρχουν δουλειές σε έναν νεκρό πλανήτη” – πρέπει τώρα να είμαστε επίσης ενεργοί στην προσαρμογή στις επερχόμενες αλλαγές.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Συνδικάτων ξεκίνησε ένα έργο, με την οικονομική υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για να διερευνήσει το πώς τα συνδικάτα μπορούν να συμμετάσχουν στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
Οι στόχοι αυτού του έργου ήταν:
1.η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των συνδικαλιστικών οργανώσεων,
2.ο προσδιορισμός του τρόπου με τον οποίο οι κλιματικές επιπτώσεις επηρεάζουν και θα επηρεάσουν τους εργαζομένους τα επόμενα χρόνια,
3.να διατυπώσουν συγκεκριμένες απαιτήσεις και συστάσεις,
4.να αναπτύξουν στρατηγικές για να θέσουν τον κόσμο της εργασίας στον πυρήνα των μελλοντικών πολιτικών προσαρμογής στη κλιματική αλλαγή
O οδηγός είναι διαθέσιμος στα ελληνικά