Γιώτα Λαζαροπούλου
«Το σχέδιο του ΣΕΒ δεν είναι μια καινοτόμα ιδέα, αλλά ένα πλάνο που εξυφαίνεται σχολαστικά εδώ και καιρό και που με την ίδια σχολαστικότητα θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε καταθέτοντας όλες μας τις δυνάμεις διότι δεν αφορά μόνο τους 200.000 – 300.000 (;) ενοικιαζόμενους/εργολαβικούς συναδέλφους μας αλλά το σύνολο των εργαζομένων»
Μέσα στην Μεγάλη Εβδομάδα, εβδομάδα των Παθών, επέλεξε ο ΣΕΒ για να μας ανακοινώσει τα σχέδια του για το μέλλον της μισθωτής εργασίας. Μέσα από μία σχετική δημοσίευση[1] με τίτλο: Συνεργασία επιχειρήσεων για διατήρηση θέσεων εργασίας, ξεδιπλώνει το «όραμά» του για εργαζόμενους λάστιχο οι οποίοι θα μπορούν να μετακινούνται απρόσκοπτα από εταιρεία σε εταιρεία για να καλύψουν κενά και ανάγκες κάθε επιχείρησης.
Δεν πέφτουμε από τα σύννεφα διαβάζοντας τις προτάσεις του ΣΕΒ, είναι σχέδια που εφαρμόζονται και υλοποιούνται αργά, σταθερά και σιωπηρά εδώ και δεκαετίες είτε με τη μορφή του δανεισμού εργαζομένων (γνήσιου και μη γνήσιου) είτε με τη μέθοδο της εικονικής εργολαβίας, με τη 2η μέθοδο να αποτελεί το συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό των περιπτώσεων.
Χιλιάδες εργαζόμενοι – ο ακριβής αριθμός τους δεν είναι γνωστός – απασχολούνται με τη μέθοδο της εικονικής εργολαβίας κατά την οποία μία εταιρεία, ο εικονικός εργολάβος, αναλαμβάνει εικονικά ένα «έργο» το οποίο φέρει εις πέρας με υπαλλήλους που έχουν μεν σχέση εξαρτημένης εργασίας μαζί της, όμως α. Ο τόπος εργασίας τους είναι οι εγκαταστάσεις της αναθέτουσας εταιρείας, β. Λαμβάνουν εντολές και οδηγίες από τα στελέχη της αναθέτουσας εταιρείας, γ. Το διευθυντικό δικαίωμα ασκείται πρακτικά, ουσιαστικά και σχεδόν αποκλειστικά από την αναθέτουσα εταιρεία. Η εικονική εργολαβία δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια σχέση μεσιτείας.
Όπως προαναφέραμε, ουδείς γνωρίζει τον ακριβή αριθμό των εργαζομένων με το καθεστώς της εικονικής εργολαβίας, ούτε το Υπουργείο Εργασίας, ούτε το ΙΝΕ/ΓΣΕΕ.
Δεν έχουν εκπονηθεί μελέτες ικανές να καταγράψουν έστω καταρχάς, την έκταση του φαινομένου και αυτό δεν είναι τυχαίο. Σε μία τουλάχιστον περίπτωση συκοφαντήθηκε ο καθηγητής του Ανώτατου Πανεπιστημιακού Ιδρύματος επειδή ανέθεσε σε φοιτητές τους την εκπόνηση σχετικής μελέτης!
Φυσικά στην αναμπουμπούλα ο λύκος χαίρεται, όπως διαπιστώνει η ΓΣΕΕ αλλά αυτόν τον λύκο τον αφήσαμε να τριγυρίζει ανενόχλητος εδώ και δεκαετίες. Οι εργαζόμενοι αυτής της κατηγορίας αφέθηκαν να παλέψουν μόνοι –ες τους για τα δικαιώματά τους, με το επίσημο συνδικαλιστικό κίνημα (πλην λίγων εξαιρέσεων) να παραμένει «παγερά αδιάφορο» στα σοβαρότατα προβλήματα που αντιμετώπιζε και να δηλώνει δια επίσημων χειλέων ότι «η ενοικίαση εργαζομένων είναι πρόβλημα του χτες» (!).
Αρκεί να δούμε τις συνθήκες εργασίας στους χώρους όπου ήδη εφαρμόζεται το μοντέλο της υπεργολαβίας για να αποκτήσουμε μια ιδέα για το μέλλον που μας επιφυλάσσουν.
Καθαρίστριες που προσπαθούν να βγάλουν άκρη σε μια μακρά αλυσίδα που αποτελείται από τον εργολάβο, τον υπεργολάβο και τον αναθέτοντα το «έργο» για να δουν πώς, πότε και αν θα πληρωθούν.
Εργαζόμενοι σε τηλεφωνικά κέντρα που διαπιστώνουν ότι το ΑΦΜ του εργοδότη τους αλλάζει κάθε 7, 8 μήνες, να παραμένουν μόνιμα συμβασιούχοι ορισμένου χρόνου (με συμβάσεις που ανανεώνονται ανά μήνα). Ατομικές συμβάσεις εργασίας για κάθε εργαζόμενο που μόνος –η θα πρέπει να διαπραγματευτεί με τον εργοδότη τους αφού και μόνο αν ξεστομίσει τις λέξεις σωματείο, εκπροσώπηση, συλλογική διεκδίκηση, αυτό θα αποτελεί επαρκή αιτία απόλυσης.
Εν μέσω πανδημίας αντί να λαμβάνονται μέτρα προφύλαξης, καθολικά και με ομοιογένεια σε όλους τους εργαζομένους, διαπιστώσαμε να εφαρμόζεται η ανοσία αγέλης για τους ενοικιαζόμενους/εργολαβικούς θέτοντας σε κίνδυνο όχι μόνο τη δική τους αλλά και τη δημόσια υγεία.
Ο ΣΕΒ είναι, οφείλουμε να παραδεχτούμε, απόλυτα ειλικρινής ως προς τους στόχους του αλλά και τις μεθόδους του. Σε μια μελέτη 136 σελίδων[2] παρουσιάζει το μοντέλο συνεργασίας μεταξύ επιχειρήσεων (μεταξύ επιχείρησης – προμηθευτή και επιχείρησης – πελάτη) κατά μήκος εφοδιαστικής αλυσίδας και δεν έχει κανένα ενδοιασμό να μεταφέρει το ίδιο μοντέλο από τα εμπορεύματα και τα υλικά αγαθά στους ανθρώπους.
Στην ίδια μελέτη με σοκαριστική ευθύτητα παρουσιάζει (ως μέθοδο επιβολής της συνεργασίας επιχειρήσεων και κάμψης των ενδεχόμενων αντιστάσεων) τα εξής: «Χειραγώγηση και απειλή: Η συγκεκριμένη μέθοδος αποτελεί την τελευταία επιλογή, όταν οι προηγούμενες μέθοδοι έχουν αποτύχει.
Η ΔΑΔ [Διεύθυνση Ανθρωπίνου Δυναμικού] είτε συγκαλυμμένα (προσεταιρισμός «ηγετών» των αντιδρώντων) είτε φανερά (απειλή προς τους αντιδρώντες) προσπαθεί να επιφέρει αλλαγή στη στάση τους» [2, σελ.115].
Με τη συνεργασία ΣΕΒ και της σημερινής κυβέρνησης, η οποία με την ανάληψη των καθηκόντων της έδειξε άμεσα τις προθέσεις της, καταργώντας τη διάταξη της συνευθύνης του αναθέτοντος, εργολάβου και υπεργολάβου έναντι των εργαζομένων, θα έπρεπε να έχει γίνει ήδη φανερό προς τα πού οδεύουμε.
Το σχέδιο του ΣΕΒ δεν είναι μια καινοτόμα ιδέα, αλλά ένα πλάνο που εξυφαίνεται σχολαστικά εδώ και καιρό και που με την ίδια σχολαστικότητα θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε καταθέτοντας όλες μας τις δυνάμεις διότι δεν αφορά μόνο τους 200.000 – 300.000 (;) ενοικιαζόμενους/εργολαβικούς συναδέλφους μας αλλά το σύνολο των εργαζομένων.
Απαιτείται άμεσα αλλαγή στρατηγικής από τα συνδικάτα επειδή όμως δεν ελπίζουμε σε θαύματα, παρά μόνο σε αυτά που μόνοι –ες μας χτίζουμε με πολύ δουλειά και μεγάλη προσπάθεια, συνεχίζουμε να δουλεύουμε για τη συνολική, συλλογική οργάνωση των εργαζόμενων.
* Η Γιώτα Λαζαροπούλου είναι Φυσικός Msc, Μηχανικός Υπολογιστών και Πρόεδρος Συλλόγου Εργαζομένων στην Εθνική Τράπεζα προερχόμενων από την πρώην Εθνοdata.
1. https://www.sev.org.gr/Uploads/Documents/52929/2020_04_13_FlashReport_sy… Συνεργασία επιχειρήσεων για διατήρηση των θέσεων εργασίας
2. http://sevstegi.org.gr/wp-content/uploads/2020/04/Synergasia-me-pelates.pdf ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ 4: ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ, ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΥΠΩΣΗΣ ΘΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΣΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ.