Ο αρμόδιος υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών υποθέσεων, συνεχίζει να …ξαναγράφει το εργατικό δίκαιο, είτε νομοθετώντας με ΠΝΠ, είτε με υπουργικές αποφάσεις, είτε με εγκυκλίους, προσφέροντας απλόχερα, επιπλέον εργασιακή ευελιξία προς τους εργοδότες και πλήρη επισφάλεια στους εργαζόμενους, ακόμα και σε συνθήκες πανδημίας.
Άρθρο του Διονύση Τεμπονέρα
1.Μόλις εχθές εξέδωσε ερμηνευτική εγκύκλιο με το αναλυτικό χρονοδιάγραμμα για εργαζόμενους και επιχειρήσεις, για την καταχώρηση στις ηλεκτρονικές πλατφόρμες, των ευεργετημάτων που προκύπτουν από τις πρόσφατες ΠΝΠ (δηλαδή της ενίσχυσης των 800 ευρώ, των ασφαλιστικών και φορολογικών ελαφρύνσεων, την μείωση ενοικίου κλπ.), σε εφαρμογή της με αριθμ. 12998/232/23-3-2020 ΚΥΑ (Β΄1078).
Στο κεφάλαιο Γ της εν λόγω εγκυκλίου με τίτλο ”Ανάκληση της αναστολής συμβάσεων εργασίας προσωπικού για έκτακτες, κατεπείγουσες, μη αναβαλλόμενες και ανελαστικές ανάγκες”, αναφέρεται χαρακτηριστικά:
”Επιτρέπεται η ανάκληση αναστολής συμβάσεων εργασίας εργαζομένων για έκτακτες, κατεπείγουσες, μη αναβαλλόμενες και ανελαστικές ανάγκες στις εξής περιπτώσεις:
α. Σε περίπτωση επίταξης επιχειρήσεων από δημόσια αρχή για κάλυψη εκτάκτων, κατεπειγουσών, μη αναβαλλόμενων και ανελαστικών αναγκών για λόγους δημοσίου συμφέροντος. Στην περίπτωση αυτή, ο χρόνος που οι εργαζόμενοι θα απασχοληθούν προς κάλυψη αυτής της ανάγκης είναι χρόνος εργασίας και αμείβεται εξ ολοκλήρου από τις επιχειρήσεις – εργοδότες. Ο χρόνος αυτός παρατείνει για ισόχρονο την αναστολή των συμβάσεων εργασίας μέχρι συμπληρώσεως των 45 ημερών που διαρκεί η αναστολή αυτών.
β. Στις λοιπές περιπτώσεις που ισχύουν τα ίδια χαρακτηριστικά, ήτοι των εκτάκτων, κατεπειγουσών, μη αναβαλλόμενων και ανελαστικών αναγκών, επιχειρήσεις – εργοδότες μπορούν να ανακαλούν εργαζόμενους των οποίων οι συμβάσεις είναι σε αναστολή και αντίστοιχα ο χρόνος που οι εργαζόμενοι θα απασχοληθούν προς κάλυψη αυτής της ανάγκης είναι χρόνος εργασίας και αμείβεται εξ ολοκλήρου από τις επιχειρήσεις – εργοδότες. Ο χρόνος αυτός παρατείνει για ισόχρονο την αναστολή των συμβάσεων εργασίας μέχρι συμπληρώσεως των 45 ημερών που διαρκεί η αναστολή αυτών.
Οι επιχειρήσεις – εργοδότες που θα κάνουν χρήση των ανωτέρω υπό α και β στοιχείων του παρόντος ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ, υποχρεούνται να δηλώσουν και να αιτιολογήσουν την ανάκληση της αναστολής των συμβάσεων εργασίας των εργαζόμενων αυτών, καθώς και το χρονικό διάστημα της ανάκλησης, σε ειδικό έντυπο στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ και σε κάθε περίπτωση πριν την έναρξη πραγματοποίησης της παρεχόμενης έκτακτης εργασίας.”.
Ας δούμε πιο προσεκτικά τι σημαίνουν τα παραπάνω για τους εργαζόμενους και ποιες απεριόριστες δυνατότητες, δίνονται στους εργοδότες ώστε να τους μετατρέψουν κυριολεκτικά σε ”λάστιχο”.
Στην παρ. β, ορίζεται ότι ο εργοδότης με μονομερή απόφασή του μπορεί να άρει την αναστολή σύμβασης των εργαζομένων, πληρώνοντας κανονικά τις αποδοχές του επικαλούμενος, ”επείγουσες ανάγκες”. Ο χρόνος αυτός παρατείνει για ισόχρονο διάστημα την αναστολή της σύμβασης μέχρι συμπληρώσεως των 45 ημερών που ορίζει η ΠΝΠ. Μοναδική υποχρέωση του εργοδότη είναι να καταχωρίσει στην ΕΡΓΑΝΗ αιτιολογημένα το αίτημα ανάκλησης της αναστολής.
Πρακτικά ο εργαζόμενος θα είναι υποχρεωμένος είτε διακεκομμένα είτε συνεχόμενα, να προσέρχεται στην εργασία του ανάλογα με τις διαθέσεις του εργοδότη. Για παράδειγμα μια εργαζόμενη μητέρα, με κλειστούς τους παιδικούς σταθμούς και τα σχολεία θα πρέπει να είναι σε διαρκή ετοιμότητα για να καλύψει τις έκτακτες ανάγκες, που θα επικαλεστεί ο εργοδότης (σημειωτέον ότι στις παρούσες συνθήκες όλες οι ανάγκες μιας επιχείρησης έχουν έκτακτο και επείγοντα χαρακτήρα, αφού αντιμετωπίζουν το φάσμα του ”λουκέτου”).
Παράλληλα το διάστημα των 45 ημερών της αναστολής παρατείνεται, παρατείνοντας ταυτόχρονα και την ”εργασιακή – ανεργία” των 800 ευρώ που εφεύρε ο κ.Βρούτσης και στην όποια έχει καταδικάσει 1,7 εκατομμύρια μισθωτούς, ακόμα και για όλο το καλοκαίρι.
Τα παράδοξα όμως δεν σταματούν εδώ.
2.Την ώρα που δίνεται αυτή η δυνατότητα στον εργοδότη, ο υπουργός ετοιμάζει απόφαση του(ΥΑ) με την οποία θα επιβάλλει ”τσουχτερό” πρόστιμο 1.200 ευρώ σε εργοδότες που …απασχολούν εργαζόμενους σε αναστολή σύμβασης!
Αν δεν ήταν για κλάματα όλα αυτά, θα προκαλούσαν σίγουρα έντονο γέλιο.
Άραγε ποιος θα κάνει ελέγχους για την αυθαιρεσία των εργοδοτών, οι οποίοι σύμφωνα με όσα καταγγέλλονται, εκβιάζουν κατά κόρον τους εργαζομένους, να δουλεύουν κανονικά παρά το ότι είναι σε αναστολή σύμβασης; Το ΣΕΠΕ, που απλά σηκώνει τα χέρια ψηλά και παρακολουθεί την κατάσταση μην έχοντας τα μέσα και το προσωπικό; Και τώρα με κυβερνητική εντολή η δυνατότητα αυτή θα παρέχεται και νόμιμα;
Βουίζει η αγορά ότι όλα τα φροντιστήρια, παρόλο που έθεσαν τους εκπαιδευτικούς σε καθεστώς αναστολής σύμβασης, τους υποχρεώνουν να κάνουν τηλε-μαθήματα κανονικά δίνοντας μόνο ένα μικρό επιμίσθιο.
Δεν έφτασαν αυτές οι καταγγελίες ακόμα στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων;
Και συνεχίζουμε.
3.Σημερα δημοσιεύτηκε η ΚΥΑ με την οποία δίνεται παράταση της ισχύος των έκτακτων και προσωρινών μέτρων στην αγορά εργασίας για την αντιμετώπιση και τον περιορισμό της διάδοσης του κορωνοϊού COVID-19 ως προς την οργάνωση του χρόνου εργασίας της από 11.03.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου.
Με το πρώτο άρθρο της ΚΥΑ παρατείνεται μέχρι της 30.4.2020 η αναστολή της υποχρέωσης του εργοδότη να καταχωρεί, στο Π.Σ. «ΕΡΓΑΝΗ» του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, κάθε αλλαγή ή τροποποίηση του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας των εργαζομένων, καθώς και την υπερεργασία και τη νόμιμη, κατά την ισχύουσα νομοθεσία, υπερωριακή απασχόληση, η οποία θεσμοθετήθηκε ως έκτακτο και προσωρινό μέτρο με την παρ. 1α του άρθρου 4 της από 11.03.2020 ΠΝΠ. Δηλαδή ωράρια, υπερωρίες, υπερεργασία εξαφανίζονται με κυβερνητικές ”πλάτες”. Οι εργοδότες θα συνεχίσουν και για το μήνα Απρίλιο να μην υπόκεινται σε έλεγχο για τις βασικές πτυχές της τήρησης της εργατικής νομοθεσίας, εις βάρος της ζωής και της ασφάλειας των εργαζομένων. Ο κ.Βρουτσης κλείνει το μάτι στους εργοδότες λέγοντας το περίφημο…”μην φοβάστε εγώ δεν θα στέλνω(το ΣΕΠΕ)” αλλά ακόμα και αν αυτό έρθει δεν θα έχει αντικείμενο ελέγχου!
4.Τέλος μόλις χθες εξεδόθη δελτίο τύπου από τον ΟΑΕΔ του οποίου προΐσταται ο κ.Βρούτσης, για το θέμα των μακροχρόνιων άνεργων, που ως γνωστόν εξαιρούνται από οποιαδήποτε ενίσχυση, ελάφρυνση κλπ.
Το παράδοξο ποιο είναι;
Ο ΟΑΕΔ ενέκρινε την ή αύξηση προσφερόμενων θέσεων εργασίας, την διεύρυνση των δικαιούχων και την αύξηση της επιδότησης του προγράμματος απασχόλησης μακροχρόνια ανέργων ηλικίας 55-67 ετών.
Δηλαδή, ο ΟΑΕΔ με κλειστές επιχειρήσεις(!) εκπονεί προγράμματα και δίνει κίνητρα στους εργοδότες (επιδότηση του μισθολογικού και μη κόστους) για να προσλάβουν προσωπικό…
Αν αυτή είναι η ενίσχυση που υποσχόταν ο αρμόδιος Υπουργός, προς την πλειοψηφία των εγγεγραμμένων ανέργων στον ΟΑΕΔ που δεν έχουν δει μέχρι τώρα ούτε ένα ευρώ, η λέξη εμπαιγμός μάλλον είναι λίγη για να περιγράψει την κατάσταση.
Η κυβέρνηση συνεχίζει να λειτουργεί στη λογική, ”βλέποντας και κάνοντας” χωρίς συγκροτημένο και ολιστικό σχέδιο ούτε για την τρέχουσα συγκυρία, ούτε για την μετά την υγειονομική κρίση εποχή στην αγορά εργασίας.
Οι παλινωδίες αυτές στοιχίζουν στους εργαζόμενους που μετατρέπονται σε ”πειραματόζωα αντοχής” για την εργοδοτική – κυβερνητική αυθαιρεσία, ενώ εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες εξακολουθούν να είναι αποκλεισμένοι, από κάθε μέτρο που εξήγγειλε η κυβέρνηση.
Χρειάζεται άμεσα τουλάχιστον σοβαρότητα και αλλαγή πλεύσης σε μια κοινωνικότερη προσέγγιση για τον κόσμο της δουλειάς, πριν η κατάσταση να γίνει μη αναστρέψιμη.
Διονύσης Τεμπονέρας
Δικηγόρος – Εργατολόγος