«ΝΕΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ»: ΚΑΘΡΕΦΤΑΚΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΙΝΔΙΑΝΟΥΣ
Αναλυτικά το Δελτίο Τύπου της ΕΑΚ:
Η ΝΔ, είτε από μόνη της, είτε συγκυβερνώντας κατά τη διάρκεια του Μνημονίου με Παπαδήμο – ΠΑΣΟΚ είναι αυτή που έχει συνυπογράψει όχι 1, όχι 2, όχι 3, αλλά 23 μειώσεις συντάξεων τις οποίες έχει καταγράψει αναλυτικά το Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων (βλ αναλυτικά στο τέλος), με αποτέλεσμα οι συνταξιούχοι να πληρώνουν συνεχώς «το μάρμαρο» της δήθεν «διάσωσης του Ασφαλιστικού», αφού έχουν αφαιρεθεί από το εισόδημα τους πάνω από 65 δις ευρώ.
Στην ίδια κατεύθυνση κινήθηκε και ο Νόμος Κατρούγκαλου (Ν. 4387/2016), όπου και αυτός στο όνομα της διάσωσης των συντάξεων, θεσμοθέτησε την πενιχρή εθνική σύνταξη των 384 Ευρώ, διαμόρφωσε χαμηλότατα ποσοστά αναπλήρωσης για τη λεγόμενη ανταποδοτική σύνταξη, θεσμοθέτησε προσωπικές διαφορές (άγνωστο πως και πότε θα «εξοφληθούν») και προχώρησε σε νέες περικοπές επικουρικών συντάξεων (με το τέχνασμα της μη υπέρβασης των 1.300 Ευρώ όταν αθροιστεί η κύρια με την επικουρική σύνταξη).
Αποτέλεσμα όλων αυτών των μνημονιακών παρεμβάσεων είναι ότι, το σημερινό ύψος της συντριπτικής πλειοψηφίας των συντάξεων, κινείται στα όρια της φτώχειας και της αναξιοπρεπούς διαβίωσης. Σήμερα 4 στους 10 συνταξιούχους λαμβάνουν κάτω από 500 Ευρώ. Συνολικά το 75% των συνταξιούχων λαμβάνει σύνταξη κάτω των 1.000 Ευρώ. Και όλα αυτά «μαγειρεύονται» κάθε φορά με νέους τρόπους επανυπολογισμού των συντάξεων, προσωπικές διαφορές και άλλα πλαφόν που εφευρίσκονται, ώστε να μειώνουν –χρόνο με το χρόνο– τη συνταξιοδοτική δαπάνη.
Από αυτή την περιγραφή δεν εξαιρείται και το «νέο» ασφαλιστικό νομοσχέδιο Βρούτση που κατατίθεται τις επόμενες ημέρες για διαβούλευση και ψήφιση. Ένα νομοσχέδιο που συνοδεύεται με επικοινωνιακά ψέματα ότι πρόκειται για ένα «θετικό νομοσχέδιο», που θα δώσει «αυξήσεις στις συντάξεις για πρώτη φορά μετά από δέκα χρόνια».
Στο πλαίσιο αυτό, η Κυβέρνηση αφήνοντας την αρχιτεκτονική και τη λογική του Νόμου Κατρούγκαλου εντελώς άθικτη, καταβάλλει μεγάλη προσπάθεια να ξεχαστεί συνολικά η εγκληματική διαχείριση του Ασφαλιστικού και ιδίως η λεηλασία των πόρων του, που κορυφώθηκε με το περιβόητο PSI του Βενιζέλου.
Είναι ένα νομοσχέδιο, το οποίο δεν αλλάζει καμία ουσιαστική παράμετρο βιωσιμότητας του ασφαλιστικού και συνταξιοδοτικού συστήματος και εξαναγκαζόμενο από επιμέρους αποφάσεις του ΣτΕ θα περιλαμβάνει:
α) μια αύξηση των ποσοστών αναπλήρωσης στον υπολογισμό της κύριας σύνταξης για ασφαλισμένους πάνω από 30 χρόνια και τη δήθεν «αποκατάσταση των αδικιών» του νόμου Κατρούγκαλου
β) την κατάργηση των περικοπών στις επικουρικές συντάξεις σε όσες περιπτώσεις συνταξιούχων που το άθροισμα κύριας και επικουρικής ήταν πάνω από 1.300 ευρώ (σύμφωνα και με τη σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, Οκτώβριος 2019) – μαζί και την επιστροφή των αναδρομικών από τον ίδιο μήνα (και όχι από την επιβολή των περικοπών,
γ) τη δημιουργία ενός «μόνιμου μηχανισμού στήριξης χαμηλοσυνταξιούχων»,
δ) τη μείωση του «πέναλτι» (ποινή) που επιβάλλεται στις συντάξεις των συνταξιούχων, οι οποίοι αναγκάζονται να εργάζονται (σήμερα ανέρχεται στο 60% της αποδιδόμενης σύνταξης) και
ε) τη δημιουργία του e-ΕΦΚΑ, με την ενοποίηση του ΕΦΚΑ και του ΕΤΕΑΕΠ (επικουρική σύνταξη και εφάπαξ).
Το πώς θα γίνει αυτό όμως, είναι κάτι που πρέπει να μας το εξηγήσει πειστικά η Κυβέρνηση, εφόσον τα ίδια στοιχεία του κρατικού προϋπολογισμού και του προϋπολογισμού του ΕΦΚΑ για το 2020 λένε εντελώς άλλα πράγματα, αντίθετα από αυτά που εξαγγέλλει η Κυβέρνηση.
Με βάση τον προϋπολογισμό του ΕΦΚΑ για φέτος, το κονδύλι για τις κύριες συντάξεις θα μειωθεί σε σχέση με πέρυσι, κατά 155 εκατ. ευρώ, επιβεβαιώνοντας όχι μόνο ότι δεν θα υπάρξουν αυξήσεις, αλλά και ότι η τάση μείωσης των συντάξεων θα συνεχιστεί κανονικά και απρόσκοπτα.
Όσον δε αφορά στις επικουρικές συντάξεις, και εδώ το συνολικό κονδύλι για το 2020, όπως προκύπτει και από τον κρατικό προϋπολογισμό, θα μειωθεί κατά 71 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με το 2019! Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνονται και από την Ε.Ε. στις εκθέσεις της οποίας για την Ελλάδα, καταγράφεται επίσημα ότι η συνολική συνταξιοδοτική δαπάνη ως ποσοστό του ΑΕΠ θα μειωθεί από 17,3% το 2016 στο 14% το 2020, στο 13% το 2025 και στο 12,5% το 2030!
Στο πλαίσιο αυτό, γίνεται φανερό ότι το «νέο» ασφαλιστικό νομοσχέδιο επιχειρεί μικρά μόνο «φτιασιδώματα» και «μερεμέτια», όπως επιβάλλουν αναγκαστικά κάποιες από τις αποφάσεις του ΣτΕ, αλλά σε καμία περίπτωση δεν καλύπτουν τις τεράστιες περικοπές που άνοιξαν τα μνημόνια και ολοκληρώθηκαν με την εφαρμογή του Νόμου Κατρούγκαλου για το σύνολο των συνταξιούχων, σε σχέση και με το παλιό σύστημα (υπολογισμός συντάξεων πριν από τις 13/5/2016). Ακόμα και με τον επανυπολογισμό που υπόσχεται ο Βρούτσης, εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχοι (ΤΑΠ-ΟΤΕ, ΟΑΠ-ΔΕΗ, με βαρέα -ανθυγιεινά και με παράλληλη ασφάλιση) θα συνεχίσουν να λαμβάνουν συντάξεις χαμηλότερες από αυτές που δικαιούνται.
Τα ίδια ισχύουν και στην περίπτωση των επικουρικών συντάξεων, καθώς θα υπάρξει μια περιορισμένη επιστροφή περικοπών σε αυτές για έναν αριθμό παλιών συνταξιούχων με βάση την απόφαση του ΣτΕ, η οποία σε καμία περίπτωση δεν καλύπτει τις μειώσεις όλων των προηγούμενων ετών.
Επιπλέον, παραμένουν σε ισχύ και οι αντιασφαλιστικές παρεμβάσεις του νόμου 4152/2012 για τη δημιουργία του ΕΤΕΑ, οι οποίες επέβαλλαν το σύστημα των «καθορισμένων εισφορών», στο πλαίσιο της κεφαλαιοποίησης και του «ατομικού κουμπαρά» στην επικουρική ασφάλιση.
Αντίστοιχα προκλητική είναι και η προπαγάνδα που παρουσιάζει ως… «αύξηση» (!) τη μείωση του «πέναλτι» στις συντάξεις όσων συνταξιούχων εργάζονται και η οποία τελικά αφορά την εργασία συνταξιούχων του Δημοσίου της ΝΔ για τη στελέχωση θέσεων στον κρατικό μηχανισμό!
Ακόμη, η «ενοποίηση» ΕΦΚΑ – ΕΤΕΑΕΠ και η δημιουργία του e -ΕΦΚΑ γίνονται για να διευκολυνθεί σε επόμενη φάση η προώθηση της ιδιωτικής επικουρικής σύνταξης.
Και μέσα σε όλα αυτά, καταργείται ετσιθελικά και η -έστω και κουτσουρεμένη – 13η σύνταξη που θεσμοθετήθηκε με μόνιμο τρόπο το 2019, ως μικρό αντιστάθμισμα για τις συνεχείς απώλειες των συνταξιούχων.
Ακόμα και η θετική αύξηση των ποσοστών αναπλήρωσης για πάνω από 30 έτη ασφάλισης, δε λέει τίποτε για τους σημερινούς εργαζόμενους και αυριανούς συνταξιούχους.
Και αυτό διότι κανείς δε μιλάει για την υψηλότατη ανεργία του 18% για τη γενικευμένη καθιέρωση της εργασιακής ευελιξίας και επισφαλούς εργασίας όπου κάνουν θραύση οι μισθοί των 300-400 Ευρώ όπου και αυτοί συνοδεύονται μεγάλα διαστήματα ανεργίας για τη νέα γενιά και όχι μόνο. Κανείς δε μιλά ότι υπό αυτές τις οικονομικές συνθήκες και με αυτή την κατάσταση στην αγορά εργασίας, κανείς δε θα συμπληρώνει ένσημα για 30 έτη εργασίας και ότι η μεγάλη πλειοψηφία των μελλοντικών συνταξιούχων θα συμπιέζεται προς την εθνική σύνταξη των 384 Ευρώ.
Τα συνδικάτα και η ΓΣΕΕ θα πρέπει να πάψουν να λαμβάνουν ως τετελεσμένες και μη αναστρέψιμες, τις καταστροφικές νεοφιλελεύθερες παρεμβάσεις που επέφεραν στην Εργασία και το Ασφαλιστικό τα Μνημόνια.
Θα πρέπει να βάλουν ψηλά στην αγωνιστική και διεκδικητική τους ατζέντα όλα τα αλληλένδετα ζητήματα του Εργασιακού – Ασφαλιστικού – Δημογραφικού:
- Μέτρα για τη δραστική μείωση της Ανεργίας – Μόνιμες και σταθερές δουλειές – Κατάργηση της ευελιξίας και της επισφάλειας – Αξιοπρεπείς μισθούς μέσα από υποχρεωτικές ΣΣΕ παντού, που θα χρηματοδοτούν το παρόν και το μέλλον του Ασφαλιστικού Συστήματος για τις επόμενες γενιές
- Κατάργηση όλων των μνημονιακών αντιασφαλιστικών νόμων – Νέα αρχιτεκτονική του Ασφαλιστικού – Συνταξιοδοτικού Συστήματος με κατοχύρωση – διεύρυνση του καθολικού και κοινωνικού του χαρακτήρα και κρατική χρηματοδότηση για τη βιωσιμότητά του – 14 συντάξεις για όλους
- Ανατροπή κάθε νεοφιλελευθέρου σχεδιασμού της κυβέρνησης για την ιδιωτικοποίηση της κοινωνικής ασφάλισης (κύριας και επικουρικής) αλά Πινοσέτ.
- Ουσιαστικά μέτρα για το Δημογραφικό, την καταπολέμηση της γήρανσης του πληθυσμού, δημιουργική ενσωμάτωση των μεταναστών στην αγορά εργασίας με πλήρη εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Ο Χάρτης των 23 μνημονιακών περικοπών και παρεμβάσεων στο Ασφαλιστικό και τις Συντάξεις
Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων
- Το 2010, πριν την υπογραφή του πρώτου Μνημονίου ψηφίστηκε η περικοπή των δώρων, 13ης και της 14ης κύριας σύνταξης.
- Όλοι οι συνταξιούχοι (2011)κάτω των 60 ετών -ανάλογα με τα ποσά των συντάξεων που ελάμβαναν- υπέστησαν μειώσεις από 6% έως 10%. Συγκεκριμένα, για συντάξεις άνω των 1.700 ευρώ η μείωση ξεκινούσε από 6%, ενώ για περικοπές μεγαλύτερες των 3.000 ευρώ έφταναν ακόμα και το 10%.
- Επιβλήθηκε(2011) ειδική εισφορά αλληλεγγύης συνταξιούχων από 3% έως 13% (κλιμακωτά) για ποσά συντάξεων από 1.400 ευρώ και άνω. Παράλληλα, ξεκίνησαν και κλιμακωτές περικοπές στις επικουρικές συντάξεις από 3% για ποσά άνω των 300 έως 10% για επικουρικές άνω των 650.
- Περικοπές στις κύριες συντάξεις των νέων συνταξιούχων το 2011. Συγκεκριμένα, οι μικρότεροι των 55 ετών υπέστησαν 40% μείωση για ποσά άνω των 1.000 ευρώ, ενώ οι μικρότεροι των 60 και μεγαλύτεροι των 54 ετών υπέστησαν μείωση 20% για ποσά άνω των 1.200 ευρώ. Ταυτόχρονα, ξεκίνησαν μειώσεις από 15% έως και 30% για ποσά άνω των 150 ευρώ και στις επικουρικές συντάξεις.
- Αναδρομικά, από τον Ιανουάριο του 2012, επιβλήθηκαν νέες μειώσεις σε όσες είχαν απομείνει «υψηλές», για παράδειγμα μειώσεις έως 12% υπέστησαν όσες ήταν άνω των 1.300 ευρώ. Με τον ίδιο νόμο, μειώθηκαν εκ νέου και οι επικουρικές. Συγκεκριμένα για ποσά άνω των 250 ευρώ η μείωση ήταν 10%, ενώ για ποσά από 251 έως 300 ευρώ η μείωση διαμορφώθηκε στο 15%, και για ποσά άνω των 300 ευρώ η μείωση άγγιξε το 20%.
- Μείωση(2012) στο άθροισμα κύριας και επικουρικής, δηλαδή στο σύνολο της σύνταξης. Συγκεκριμένα, ποσά από 1.000-1.500 ευρώ υπέστησαν μείωση 5%, 1.500-2.000 μείωση 10%, από 2.000-3.000 μείωση 15%, και ποσά από 3.000 ευρώ και άνω, μείωση 20%. Ταυτόχρονα, καταργήθηκαν τα επιδόματα δώρων στις κύριες και τα δώρα στις επικουρικές.
- Οριζόντιες μειώσεις κατά 5,2% σε όλες τις επικουρικές το 2014.
- Μειώθηκαν οι κατώτατες συντάξεις σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα.
- Μειώθηκαν τα ποσά των πρόωρων συντάξεων κατά 10% για τους συνταξιούχους ιδιωτικού τομέα .
- Μειώνονται σε 250.000 συνταξιούχους μέχρι και 40% οι επικουρικές .
- Κατάργηση ΕΚΑΣ σε σχεδόν 160.000 χαμηλοσυνταξιούχους.
- Μειώσεις έως και 45% στα μερίσματα ΜΤΠΥ.
- Όλοι οι νέοι συνταξιούχοι θα λάβουν συντάξεις μικρότερες κατά 30% -τουλάχιστον- λόγω του νέου τρόπου υπολογισμού (νόμος Κατρούγκαλου).
- Επιβολή αναδρομική από τον Οκτώβριο, το «πλαφόν» των 2.000 ευρώ για την ατομική σύνταξη (άθροισμα μίας κύριας και μίας επικουρικής σύνταξης ) και των 3.000 ευρώ ( άθροισμα πολλών κύριων συντάξεων και πολλών επικουρικών συντάξεων).
- Αυστηρότερα κριτήρια στις συντάξεις χηρείας: Τέθηκε πλέον το όριο ηλικίας στα 55 έτη. Οι χήρες/χήροι άνω των 55 θα παίρνουν δια βίου τη σύνταξη. Εφόσον είναι 52 θα την παίρνουν για τρία χρόνια, θα τη χάνουν και μετά θα επαναχορηγείται στα 67. Αν είναι κάτω από 52 θα την εισπράττουν για τρία χρόνια, εκτός αν είναι μητέρες ανηλίκων οπότε θα τη λαμβάνουν μέχρι να ενηλικιωθεί το παιδί ή μέχρι να αποφοιτήσει (24 ετών).
- Περικοπή κατά 60% στις συντάξεις όσων εργάζονται παραλλήλως.
- Μειώσεις σε όσους συνταξιοδοτούνται πρόωρα.
- Περικοπές από 15%-20% στα εφάπαξ .
- Δραματική μείωση των νέων αναπηρικών συντάξεων (από Μάιο 2016).
- Αύξηση της εισφοράς σε όλες τις κύριες συντάξεις υπέρ της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης (ΕΟΠΥΥ) από το 4% σε 6%. Το μέτρο αυτό οδήγησε σε αντίστοιχη έμμεση μείωση στις καθαρές αποδοχές 2,6 εκατομμυρίων συνταξιούχων από κύριες συντάξεις (θεσπίστηκε μέσα Ιουλίου 2015, ίσχυσε αναδρομικά από 1/7/2015 και οδήγησε σε επιπλέον 532 εκατ. ευρώ έσοδα για τον ΕΟΠΥΥ ετησίως).
- Εισφορά 6% σε όλες τις επικουρικές συντάξεις υπέρ της ιατρο-φαρμακευτικής περίθαλψης (ΕΟΠΥΥ). Το μέτρο αυτό οδήγησε αντίστοιχη μείωση στις καθαρές αποδοχές 1,2 εκατομμυρίου συνταξιούχων από επικουρικές συντάξεις (θεσπίστηκε μέσα Ιουλίου 2015, ίσχυσε αναδρομικά από 1/7/2017 και απέδωσε επιπλέον 178 εκατ. ευρώ).
- Εισφορά 14% επί του καθαρού δηλωτέου εισοδήματος 650.000 αγροτών (σ.σ. Ασφαλισμένων του τέως ΟΓΑ) για τον κλάδο κύριας σύνταξης (θεσπίστηκε αρχές Μαΐου, ισχύει από 1/1/2017 και προβλέπεται να αποδώσει έσοδα 450 – 500 εκατ. ευρώ).
- Νέες περικοπές έως 18% για κύριες και επικουρικές καταβαλλόμενες συντάξεις από το 2019.Η νέα, αφορά περισσότερες από 900.000 κύριες συντάξεις που είχαν απονεμηθεί προ του Μαΐου 2016 και είναι υψηλότερες από τις συντάξεις – με τις ίδιες ακριβώς προϋποθέσεις – όπως αυτές προκύπτουν από το νόμο Κατρούγκαλου. Όσον αφορά τις επικουρικές εκτιμάται ότι το μαχαίρι θα θίξει 200.000 συνταξιούχους.