Συνέντευξη με την προερχόμενη από την Εθνοdata συναδέλφισσα Γιώτα Λαζαροπούλου, μία από τις συνδικαλίστριες που δείχνουν το δρόμο σε όλους τους τραπεζοϋπαλλήλους
Ο θεσμός της «ενοικίασης» των εργαζομένων δυστυχώς έχει γιγαντωθεί τα τελευταία χρόνια, έχοντας αναπτυχθεί ιδιαίτερα και στις τράπεζες. Δυστυχώς, οι πρόσφατες εξελίξεις αποδεικνύουν ότι αυτό είναι το μέλλον που επιφυλάσσουν οι τραπεζίτες για το επάγγελμα του τραπεζοϋπάλληλου, αν δεν αντιδράσουμε άμεσα. Θέλοντας να σας κατατοπίσουμε σχετικά με το θεσμό αυτό, συναντηθήκαμε και συζητήσαμε με τον κατάλληλο άνθρωπο, τη συναδέλφισσα κ. Παναγιώτα (Γιώτα) Λαζαροπούλου, Πρόεδρο του Συλλόγου Εργαζομένων στην Εθνική Τράπεζα προερχομένων από την πρώην Εθνοdata. Η Γιώτα έχει μία μακρά συνδικαλιστική πορεία, πάντοτε στο πλευρό των συναδέλφων της και των εργαζομένων που είχαν ανάγκη τη συνδρομή τη. Μάλιστα, μετά από μεγάλους αγώνες, το Σωματείο πέτυχε την ένταξη των συναδέλφων στο τακτικό προσωπικό της Εθνικής Τράπεζας, αποδεικνύοντας ότι κανένας αγώνας δεν πάει χαμένος!
ΦΙΛΙΠΠΟΠΟΥΛΟΣ: Καλησπέρα Γιώτα, σε καλωσορίζουμε στο Σύλλογό μας. Πρωταρχική μας σκέψη για τη σημερινή συνάντησή μας είναι να αναδείξουμε στον κόσμο το θλιβερό θεσμό της ενοικίασης εργαζομένων που έχει αρχίζει να κατακλύζει τις τράπεζες, αλλά και συνολικά τον κόσμο της εργασίας. Ένα θεσμό που παραβιάζει την ανθρώπινη προσωπικότητα και τις συνθήκες εργασίας. Θέλουμε να ενισχύσουμε την προσπάθεια του συλλόγου σας. Να ξεκινήσουμε. Θα μας πεις δυο λόγια κατ’ αρχάς για τον εαυτό σου και εν συνεχεία για την προσπάθειά σας;
ΛΑΖΑΡΟΠΟΥΛΟΥ: Ονομάζομαι Γιώτα Λαζαροπούλου, είμαι πρώην ενοικιαζόμενη στην Εθνική Τράπεζα και πρόεδρος του Συλλόγου Εργαζομένων στην Εθνική Τράπεζα – προερχόμενων από την πρώην Εθνοdata. Η δική μας περίπτωση είναι το θετικό παράδειγμα. Πετύχαμε μια μεγάλη νίκη! Με τους αγώνες του Σωματείου μας καταφέραμε από ενοικιαζόμενοι-εργολαβικοί να ενταχθούμε στο τακτικό προσωπικό της Τράπεζας ύστερα από την απορρόφηση της Εθνοdata, (η οποία ήταν θυγατρική της Εθνικής) από την Τράπεζα. Η επιτυχία μας δεν ήταν ούτε εύκολη, ούτε αναμενόμενη, ούτε ήρθε κατ’ εντολή του ΤΧΣ (σ.σ. Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας)… Όσοι συμμετείχαμε από τα πρώτα βήματα στην ίδρυση αυτού του σωματείου, δώσαμε μια πολύ σκληρή μάχη. Χρειάστηκαν απεργίες και κινητοποιήσεις για να φτάσουμε σε αυτό το αποτέλεσμα. Αν ήταν αναμενόμενο, τότε γιατί δεν έγινε τα προηγούμενα 30 χρόνια από την ίδρυση της Εθνοdata; Ή γιατί δεν έγινε κάτι αντίστοιχο στην Πειραιώς με την PDS (σ.σ. Pireos Direct Services), η οποία όχι μόνο δεν συγχωνεύτηκε με την Τράπεζα, αλλά το καλοκαίρι του 2019 πουλήθηκε κατά 50,1% στην εταιρεία ICAP (σ.σ. από τις πιο γνωστές εταιρείες στον τομέα του οutsourcing). Ή στη Eurobank με την FPS (σ.σ. Financial Planning Services), που επίσης δεν συγχωνεύτηκε, αλλά αντίθετα μετακινήθηκε ένας αριθμός πρώην τραπεζοϋπαλλήλων της Eurobank σε αυτήν; Η επιτυχία του σωματείου μας κάποτε φάνταζε άπιαστο όνειρο. Κάποιοι συνάδελφοι, ίσως και κοροϊδευτικά, στην αρχή έλεγαν: «…αν καταφέρεις κάτι, θα σου κάνω άγαλμα στο Σύνταγμα». Για μας ο βασικός λόγος της επιτυχίας, ήταν η δράση μέσα από το σωματείο μας και κυρίως η δράση αλληλεγγύης με όλους τους υπόλοιπους ενοικιαζόμενους συναδέλφους στην Εθνική Τράπεζα, εννοώ ενοικιαζόμενους-εργολαβικούς μέσω τρίτων εταιρειών όπως ICAP Outsourcing Solutions, Mellon Technologies, Action Line κλπ. Οι συνάδελφοι από το Σωματείο της Εθνοdata πρωτοστάτησαν στην ίδρυση του κλαδικού σωματείου ΣΥ.ΔΑ.Π.Τ.Τ. (Σύλλογος Δανειζομένου Προσωπικού Τραπεζικού Τομέα). Στήριξαν επίσης και την ίδρυση του επιχειρησιακού σωματείου Σύλλογος Εργαζομένων στην ICAP Outsourcing Solutions. Η επιτυχία του σωματείου μας κάποτε φάνταζε άπιαστο όνειρο. Κάποιοι συνάδελφοι, ίσως και κοροϊδευτικά, στην αρχή έλεγαν: «…αν καταφέρεις κάτι, θα σου κάνω άγαλμα στο Σύνταγμα». Για μας ο βασικός λόγος της επιτυχίας, ήταν η δράση μέσα από το σωματείο μας και κυρίως η δράση αλληλεγγύης με όλους τους υπόλοιπους ενοικιαζόμενους συναδέλφους στην Εθνική Τράπεζα, εννοώ ενοικιαζόμενους-εργολαβικούς μέσω τρίτων εταιρειών, όπως ICAP Outsourcing Solutions, Mellon Technologies, Action Line κλπ. Οι συνάδελφοι από το Σωματείο της Εθνοdata πρωτοστάτησαν στην ίδρυση του κλαδικού σωματείου ΣΥ.ΔΑ.Π.Τ.Τ. (Σύλλογος Δανειζομένου Προσωπικού Τραπεζικού Τομέα). Στήριξαν επίσης και την ίδρυση του επιχειρησιακού σωματείου Σύλλογος Εργαζομένων στην ICAP Outsourcing Solutions.
ΦΙΛ.: Είναι ενθαρρυντικό ότι συστάθηκαν σωματεία για την προστασία των λεγόμενων «ενοικιαζόμενων». Αρχίζει πλέον να πέφτει ο σπόρος όχι μόνο στη βελτίωση των συνθηκών σε αυτόν το θεσμό, αλλά και της ανατροπής αυτού του θεσμού. Το σωματείο σας πώς κρίνει αυτόν το θεσμό;
ΛΑΖ.: Για μας ο θεσμός του εξωπορισμού (outsourcing) έχει έναν και μοναδικό σκοπό: τη γενική διάβρωση των εργασιακών σχέσεων. Με το μανδύα των συμβάσεων έργου, με εικονικές εργολαβίες, οι τράπεζες απασχολούν εργαζόμενους για να καλύψουν τις πάγιες και διαρκείς ανάγκες, οι οποίοι τυπικά δεν θεωρούνται τραπεζοϋπάλληλοι, διότι στα χαρτιά είναι υπάλληλοι μιας άλλης εταιρείας. Αυτοί οι εργαζόμενοι δεν καλύπτονται από τη κλαδική σύμβαση της ΟΤΟΕ, άρα μπορούν να αμείβονται εσαεί με τον κατώτατο μισθό. Επίσης δεν έχουν καμιά βαθμολογική ή μισθολογική εξέλιξη ακόμα και αν συνεχίζουν να εργάζονται για τη Τράπεζα για είκοσι (20) χρόνια. Μάλιστα, δεν είναι απόλυτα σωστό αυτό που λέγεται ευρέως, ότι το κόστος είναι μικρότερο. Όταν χρησιμοποιείται η πρακτική των εικονικών εργολαβιών θα πρέπει να συνυπολογίζεται και το κέρδος του «εργολάβου» πάνω από το μισθό του υπαλλήλου, καθώς και η επιβάρυνση του ΦΠΑ. Όταν σε συγκεκριμένη τράπεζα ενέταξαν ένα μέρος του προσωπικού στην Τράπεζα είδαν το κόστος να πέφτει. Οι εργαζόμενοι αυτοί εκτελούν καθαρά τραπεζικές εργασίες, οι οποίες συχνά απαιτούν αρκετά μεγάλο βαθμό αυτενέργειας και πρωτοβουλίας,. Οι συνάδελφοι ενοικιαζόμενοι – εργολαβικοί έχουν επάξια κερδίσει τα εύσημα και τον σεβασμό μας διότι εμείς, του τακτικού προσωπικού -θα πρέπει πλέον να βάλω και τον εαυτό μου στο τακτικό προσωπικό- έχουμε στηριχθεί πάνω τους για να ολοκληρωθούν τα projects. Εμείς παίρνουμε τις προαγωγές, αυτοί τίποτα.
ΦΙΛ.: Για να μάθουν οι συνάδελφοι λίγο περισσότερα για τις καταβολές και την πρακτική του θεσμού, αν ανατρέξουμε στην ιστορία, ο θεσμός αυτός ουσιαστικά αναβιώνει με σύγχρονους τρόπους τα σκλαβοπάζαρα του παρελθόντος.
ΛΑΖ.: Είναι ο θεσμός της μεσιτείας που όπως διάβαζα σε σχετική μελέτη της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO) ήταν εξαιρετικά μισητή στις χώρες της Ευρώπης, ωστόσο επιβιώνει και μάλλον επεκτείνεται.
ΦΙΛ.: Είναι ένας θεσμός του ανεπτυγμένου καπιταλισμού;
ΛΑΖ.: Με τον ένα ή τον άλλο τρόπου υπάρχει και στην Ευρώπη και στην Αμερική. Εκεί επίσης ανθούν και άλλες μορφές ελαστικής εργασίας. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι πρέπει να θεωρήσουμε ότι επειδή έχει κατά κάποιο τρόπο καθιερωθεί, σημαίνει ότι δεν ανατρέπεται: Στην Καλιφόρνια της Αμερικής, όπου πρωτοξεκίνησε η εργασία με πλατφόρμα (σ.σ. platform workers), κρίθηκε πλέον ότι οι εργαζόμενοι αυτοί είναι εργαζόμενοι με εξαρτημένη σχέση εργασίας και όχι ελεύθεροι επαγγελματίες χωρίς καμιά προστασία. Αυτό είναι ένα ελπιδοφόρο παράδειγμα ότι οι ελαστικές μορφές εργασίας δεν είναι δοσμένες.
ΦΙΛ.: Πότε υπήρξαν πρώτη φορά αυτές οι μορφές εργασίας; Είναι προϊόν της περιόδου της κρίσης ή παλαιότερο;
ΛΑΖ.: Στην Ελλάδα ξεκίνησαν τουλάχιστον πριν 20 χρόνια, χωρίς να υπάρχει κάποιο νομικό πλαίσιο, κάνοντας χρήση κάποιων άρθρων του αστικού κώδικα που προβλέπουν δανεισμό εργαζομένου από θυγατρική σε μητρική εταιρεία (γνήσιος δανεισμός). Το 2001 νομοθετήθηκε ο 1ος νόμος για τον δανεισμό εργαζομένων (ν.2956/2001) που έθετε το νομικό πλαίσιο του κατ’ επάγγελμα δανεισμού και όριζε κάποιους όρους και προϋποθέσεις. Ένας πολύ σημαντικός όρος ήταν αυτός που προέβλεπε ότι μετά τους 18 μήνες δανεισμού, η Τράπεζα θα έπρεπε να προσλάβει τον υπάλληλο που είχε δανειστεί ως δικό της υπάλληλο. Όπως καταλαβαίνετε, αυτό το πλαίσιο ήταν πολύ στενάχωρο για τις προθέσεις των τραπεζιτών και εκείνη τη περίοδο συνηθιζόταν στους 17 μήνες ο υπάλληλος να απολύεται και να ξαναπροσλαμβάνεται με άλλου είδους μέθοδο, αυτή της εικονικής εργολαβίας. Αυτή η μέθοδος της εικονικής εργολαβίας χρησιμοποιείται στις περισσότερες περιπτώσεις (περίπου στο 90%), ενώ ο κατ’ επάγγελμα ή/και ο γνήσιος δανεισμός σε πολύ λίγες (περίπου στο 10%). Ο νόμος 2956/2001, τροποποιήθηκε διαδοχικά από τους ν. 4052/2012, ν. 4093/2012, ν. 4144/2013. Αυτό που κυρίως έχει αλλάξει είναι ότι οι 18 μήνες έχουν γίνει 36. Πρέπει όμως να τονίσουμε ότι το παραπάνω νομικό πλαίσιο αφορά αποκλειστικά τον κατ’ επάγγελμα και τον γνήσιο δανεισμό και όχι τις -εικονικές- εργολαβίες για τις οποίες δεν υπάρχει κανενός είδους ρύθμιση αυτή τη στιγμή και που, όπως προανέφερα, είναι αυτό που επικρατεί. Τον Ιούλιο του 2018 ψηφίστηκε ο ν. 4554/2018 ο οποίος προέβλεπε την κοινή και αλληλέγγυα ευθύνη του αναθέτοντος, εργολάβου και υπεργολάβου. Ήταν μια πρώτη αλλά σημαντική προσπάθεια ρύθμισης του τοπίου στις εργολαβίες. η οποία θα βοηθούσε σε πολλές περιπτώσεις μη καταβολής δεδουλευμένων, μη παροχής άδειας κλπ. Δυστυχώς, ήταν από τις πρώτες διατάξεις που κατήργησε η νέα κυβέρνηση. Πληρώθηκαν άνθρωποι που ήταν μήνες απλήρωτοι κάνοντας χρήση αυτής της διάταξης, -διάταξη συνευθύνης- αλλά το καλοκαίρι που μας πέρασε, μέσα στον Δεκαπενταύγουστο, η διάταξη καταργήθηκε…
ΦΙΛ.: Πάμε στον πυρήνα του θέματος. Οι συνθήκες εργασίας σε αυτό το θεσμό.
ΛΑΖ.: Δυστυχώς στα τηλεφωνικά κέντρα υπάρχουν τέτοιες συνθήκες πίεσης και εντατικοποίησης, που συνθλίβουν κάθε έννοια ευγένειας και ανθρωπιάς. Όταν υπάρχουν νόρμες που χρονομετρούν τον χρόνο της τουαλέτας, όταν χρονομομετράται με ακρίβεια δευτερολέπτου το διάλειμμα, ο χρόνος κάθε κλήσης, ο χρόνος back_office τα πράγματα ξεφεύγουν. Έχουν υπάρξει δυστυχώς καταγγελίες για ακραίες και απαράδεκτες συμπεριφορές. Ειρωνικό ύφος, χυδαίο λεξιλόγιο, εξευτελισμός της αξιοπρέπειας. Καταστρατηγούνται βασικά εργασιακά δικαιώματα, όπως να μην παρέχεται το μειωμένο ωράριο που δικαιούνται οι νέες μητέρες. Το διευθυντικό δικαίωμα είναι το μόνο που αναγνωρίζεται (!). Υπάρχει παράδειγμα συναδέλφου, η οποία ένοιωσε άσχημα και ζήτησε να φύγει μία ώρα νωρίτερα. Η προϊστάμενη της εταιρείας απλά το αρνήθηκε. Η κοπέλα, στο τέλος της βάρδιας πήγε στο νοσοκομείο, όπου εισήχθη επειγόντως στο χειρουργείο! Δυστυχώς έχουμε καταγγελίες για βάναυσες συμπεριφορές. Μπορώ να σας εξιστορήσω πολλές τέτοιες ιστορίες, όλες με ονοματεπώνυμο… Μόνο με τις συνεχείς παρεμβάσεις του Σωματείου, έχει γίνει δυνατό να αλλάξουν κάπως τα πράγματα. Πολύ δύσκολες συνθήκες υπάρχουν επίσης και στο κομμάτι των καθαριστριών και των φυλάκων (security). Δεν είναι παντού τόσο βάρβαρες οι συνθήκες εργασίας. Ωστόσο, οι διαφορετικές ταχύτητες εργαζομένων δεν προάγουν την ομαλή συνλειτουργία, την καλλιέργεια πνεύματος αμοιβαίας υποστήριξης και συνεργασίας. Μάλιστα, κατά τη γνώμη μας τέτοιου είδους σχέσεις σε χώρους εργασίας αποβαίνουν τελικά εις βάρος της παραγωγικότητας και καταλήγουν εις βάρος της ίδιας της επιχείρησης.
ΦΙΛ.: Αξιολόγηση υφίσταται στους ενοικιαζόμενους;
ΛΑΖ.: Γενικά δεν υπάρχει διαδικασία αξιολόγησης και όπου υπάρχει, γίνεται με εντελώς προβληματικό τρόπο. Υποτίθεται ότι αξιολογεί ο υπεύθυνος της εταιρείας, ο οποίος όμως εργάζεται χιλιόμετρα μακριά από τον χώρο εργασίας του εργαζόμενου και σπανίως ή καθόλου τον επισκέπτεται. Μάλιστα, συμβαίνει ο εργαζόμενος να έχει μετακινηθεί, να έχει αλλάξει ακόμα και πόλη για να εξυπηρετήσει κάποια ανάγκη της τράπεζας και η εταιρεία να το μαθαίνει με δυο χρόνια καθυστέρηση! Ο λεγόμενος αξιολογητής επίσης δεν έχει γνώση του αντικειμένου για να είναι σε θέση εκτιμήσει την απόδοση και την προσπάθεια του εργαζομένου. Δεν υπάρχει δεύτερος αξιολογητής, ούτε έγγραφο αξιολόγησης, ενώ δεν ενημερώνεται ο εργαζόμενος για το περιεχόμενο της αξιολόγησης και ούτε έχει δικαίωμα να κάνει ένσταση. Συνήθως, απλώς ενημερώνεται τη στιγμή της απόλυσης για δήθεν κακές αξιολογήσεις (!), προφανώς σε μία προσπάθεια νομιμοποίησης της επικείμενης απόλυσης. Στα τηλεφωνικά κέντρα υπάρχουν κάποιοι δείκτες για την αξιολόγηση της απόδοσης, τόσο κακοσχεδιασμένοι, που η όλη διαδικασία αν δεν ήταν τραγική, θα ήταν αστεία. Για να δώσω ένα παράδειγμα: Συνάδελφος αξιολογήθηκε με κακό βαθμό διότι ο μέσος όρος του αριθμού των κλήσεων μέσα στη βάρδιά του ήταν χαμηλός, πολύ κάτω του μέσου όρου του συνόλου των υπαλλήλων. Σας φαίνεται δίκαιο, σωστά; Με μία διαφορά, ο συγκεκριμένος υπάλληλος δούλευε τις περισσότερες ημέρες του μήνα σε νυχτερινή βάρδια που οι κλήσεις πέφτουν κατακόρυφα. Αυτή η σημαντική λεπτομέρεια δεν ελήφθη υπόψη και ο υπάλληλος βρέθηκε στη λίστα των προς απόλυση! Η διαδικασία είναι γενικώς διάτρητη. Ένας εργαζόμενος σε τηλεφωνικό κέντρο κάνει περίπου 100 κλήσεις την ημέρα, άρα σε 22 εργάσιμες ημέρες του μήνα 2200 κλήσεις (όλες οι κλήσεις μαγνητοφωνούνται). Από αυτές τις 2200 κλήσεις, οι εταιρείες επιλέγουν τρεις (3), τις οποίες ακούει ο supervisor και αναλόγως αξιολογεί και κρίνει. Δηλαδή αξιολογεί την απόδοση του εργαζόμενου όλο τον μήνα, εξετάζοντας το 0,1% της δουλειάς του! Φυσικά και εδώ οι αξιολογήσεις, όταν δίνονται σε έγγραφη μορφή στους εργαζόμενους, είναι ανυπόγραφες (!).
ΦΙΛ.: Ασφαλιστικά καλύπτεστε; Με αυτόν το θεσμό έχει απώλειες το ασφαλιστικό σύστημα;
ΛΑΖ.: Καλυπτόμαστε από το ΙΚΑ – ΕΦΚΑ. Όμως οι μισθοί υπέστησαν μειώσεις μέσα στα μνημόνια και δεν έγινε έκτοτε καμιά αύξηση. Οι μισθοί είναι στο ύψος του κατώτατου μισθού ή λίγο παραπάνω. Επομένως και οι εισφορές στον ΕΦΚΑ είναι παγωμένες. Είναι δυνατόν να μην επηρεάζεται το ασφαλιστικό σύστημα;
ΦΙΛ.: Με τους κατώτατους μισθούς έχει απώλειες το ασφαλιστικό σύστημα. Και με την εντατικοποίηση, χάνονται θέσεις εργασίας που εκτός βέβαια από τις προφανείς αρνητικές επιπτώσεις για την εργασία, υπάρχουν επιπλέον απώλειες για το ασφαλιστικό σύστημα.
ΛΑΖ.: Είχαμε υπολογίσει για μια συγκεκριμένη περίπτωση ότι σε ένα μόνο κτίριο διευθύνσεων τράπεζας είχαν γίνει σε ένα 6μηνο 15.000 ώρες υπερωρίας, πληρωμένες ή απλήρωτες. Αυτές είναι χαμένες θέσεις εργασίας. Με τους μισθούς των νέων και νεοπροσλαμβανόμενων σε τόσο χαμηλά επίπεδα (και των αντίστοιχων ασφαλιστικών εισφορών) το ασφαλιστικό σύστημα δέχεται πίεση.
ΦΙΛ.: Λόγω των συνθηκών της εργασίας, μήπως δεν αποδίδονται οι ώρες;
ΛΑΖ.: Μετά τους εκτενείς ελέγχους από το ΣΕΠΕ έγινε φανερό ότι οι απλήρωτες υπερωρίες στις τράπεζες είναι σχεδόν ο κανόνας και για το τακτικό προσωπικό. Το ΣΕΠΕ επέβαλε πρόστιμα μέχρι και 1,6 εκατ. ευρώ για απλήρωτες υπερωρίες. Και οι εργολαβικοί αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα, ειδικά στον τομέα καθαριότητας και φύλαξης.
ΦΙΛ.: Έχετε εικόνα για την οικονομική κατάσταση των εταιρειών και την κερδοφορία τους;
ΛΑΖ : Οι μεγάλες εταιρείες του κλάδου παρουσιάζουν κερδοφορία. Είναι ανώνυμες εταιρείες, είναι μέλη ομίλων με πολλές θυγατρικές. Κατά τη γνώμη μας είναι ο ορισμός της παρασιτικής επιχειρηματικότητας. Βγάζουν κέρδη χωρίς να προσφέρουν τίποτα! Για να παρουσιάσουν ανταγωνιστικές τιμές στον πελάτη έχουν μόνο μία μέθοδο: να ξεζουμίσουν τους εργαζόμενους. Πώς αντέδρασαν κάποιοι εργολάβοι καθαριότητας όταν το 2018 έγινε αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 11%; Εξανάγκασαν τις καθαρίστριες να καθαρίζουν περισσότερα γραφεία και απέλυσαν τις περισσευούμενες. Έτσι το κόστος τους παρέμεινε το ίδιο. Εννοώ ότι δεν μπορούν να βελτιώσουν άλλους παράγοντες γιατί απλούστατα αυτοί –οι παράγοντες-δεν είναι στα χέρια τους. Θα ήθελα να αναφερθώ σε ακόμα μία σημαντική πτυχή του θέματος. Απορούμε με τις αποφάσεις για «αναδιάρθρωση» τμημάτων -δηλαδή τη διάλυση τμημάτων- και αλλαγές που προδίδουν πλήρη έλλειψη οργάνωσης και σχεδιασμού. Καταλήγουμε ότι πιθανόν εξυπηρετούνται αλλότρια συμφέροντα εξωτερικών εργολάβων και όχι συμφέροντα της τράπεζας! Μέσα από αυτή την αλυσίδα εργολάβων και υπεργολάβων μπορεί επίσης να γίνει απόκρυψη και να αποσιωπηθούν στοιχεία και δεδομένα. Αποκρύβεται η πραγματική εικόνα της τράπεζας, ανεβαίνουν τα κόστη, διοχετεύεται χρήμα σε εξωτερικές αναθέσεις, αφού πρώτα έχει καταστεί η εσωτερική λειτουργία της τράπεζας ανεπαρκής. Κι έτσι βέβαια οι μικρομεσαίοι, οι μισθωτοί, οι συνταξιούχοι δεν βρίσκουν ανταπόκριση στα αιτήματά τους, για να μη μιλήσω για τους δανειολήπτες.
ΦΙΛ.: Στην τράπεζα έχουν μειωθεί οι θέσεις κατά 50% τα τελευταία χρόνια. Έχουμε την αίσθηση ότι ο πληθυσμός των ενοικιαζόμενων αυξάνεται ραγδαία. Θυμάμαι όταν πήγαινα προσωπικά στο Κρυονέρι στη FIRST DATA, υπήρχαν περίπου 50 εργαζόμενοι, τώρα ίσως να είναι πάνω από 200.
ΛΑΖ.: Δυστυχώς οι τράπεζες κρύβουν αυτά τα στοιχεία. Οι δικές μας εκτιμήσεις είναι ότι οι εργολαβικοί τραπεζοϋπάλληλοι είναι το 10% των τραπεζοϋπαλλήλων. Πιθανόν να είναι πολύ περισσότεροι.
ΦΙΛ.: Δηλαδή, μειώνονται οι θέσεις εργασίας στις τράπεζες και αυξάνονται οι θέσεις εργασίας στους ενοικιαζόμενους. Αυτήν την πραγματικότητα βιώνουμε εμείς.
ΛΑΖ.: Αυτή είναι η πραγματικότητα.
ΦΙΛ.: Ο θεσμός της ενοικίασης είναι διαδεδομένος στις τράπεζες και τις μεγάλες εταιρείες. Τι έκταση έχει στην Ελλάδα;
ΛΑΖ.: Πρέπει να είναι αρκετά διαδεδομένος. Ωστόσο, επειδή δεν αναγνωρίζεται ως ξεχωριστός κλάδος δεν καταχωρούνται σχετικά δεδομένα. Οι μεγάλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται παρουσιάζονται ως εταιρείες παροχής υπηρεσιών. Τουλάχιστον όσο ψάξαμε δεν έχουμε βρει κάτι. Δεν νομίζω ότι η ΕΛ.ΣΤΑΤ έχει στοιχεία για τον τομέα outsourcing.
ΦΙΛ.: Η εικόνα δηλαδή που μας δίνεις αυτήν τη στιγμή είναι ότι κατά βάση μεγάλοι φορείς, τράπεζες και εταιρείες, αντλούν ενοικιαζόμενους-εργολαβικούς εργαζόμενους. Στις μικρότερες εταιρείες δεν έχει επεκταθεί;
ΛΑΖ.: Θα έλεγα ότι είναι πιο διαδεδομένο στις μεγάλες εταιρείες: τράπεζες, ασφαλιστικές, εταιρείες πληροφορικής, εταιρείες τηλεπικοινωνιών. Να τονίσουμε όμως ότι δεν υπάρχει θεσμός ενοικίασης στα super market και σε αυτό έχει παίξει ρόλο το συνδικαλιστικό κίνημα! Είναι ένα παράδειγμα πώς τα σωματεία και οι ομοσπονδίες του τακτικού προσωπικού μπορούν και έχουν να παίξουν ένα πολύ σημαντικό ρόλο. Αν και τυπικά δεν έχουν τη δικαιοδοσία να διαπραγματεύονται για εργαζόμενους τρίτων εταιρειών, κατά τη γνώμη μου μπορούν να επιβάλλουν όρους στην εργοδοσία. Θα μεταφέρω εδώ τα λόγια του προέδρου του συνδικάτου FGTB του Βελγίου (Fédération Générale du Travail de Belgique) σε μια πρόσφατη ομιλία του (Νοέμβριος 2019), αναφερόμενος στα διάφορα είδη επισφαλών μορφών εργασίας είπε: «Ακούγεται η άποψη ότι αυτές οι μορφές εργασίας δεν θα έπρεπε να υφίστανται, είναι άτυπες μορφές επομένως εμείς [τα υπάρχοντα συνδικάτα] δεν ασχολούμαστε με αυτές. Την άποψη αυτή τη θεωρώ ηλίθια».
ΦΙΛ.: Και μόνο η διατύπωση «ενοικιαζόμενος εργαζόμενος» αποτελεί προσβολή για την εργασία. Ένας ενοικιαζόμενος εργαζόμενος τι μπορεί να περιμένει; Ποια συνθήκη θα ανατρέψει ή βελτιώσει την κατάσταση στο χώρο εργασίας;
ΛΑΖ.: Κατά τη γνώμη μου η μόνη λύση μπορεί να προέλθει μέσα από την οργάνωση και δράση σε σωματεία. Τίποτα δεν έχει χαριστεί άλλωστε, οι παλιότεροι το ξέρουν ίσως καλύτερα από ό,τι οι νέοι. Και σήμερα θα χρειαστεί οργάνωση και αγώνας.
ΦΙΛ.: Το σωματείο σας έχει κάνει κάποιες παρεμβάσεις για τα ζητήματα που μας έθεσες; Και ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Ο Σύλλογος του Δανειζόμενου Προσωπικού;
ΛΑΖ.: Η νίκη του Συλλόγου Εργαζομένων στην Εθνοdata είναι μια εμβληματική νίκη για όλους τους εργαζόμενους. Κατακτήθηκε μέσα από την πάλη τους, όχι με συμφωνίες κάτω από το τραπέζι, χάρη στην αλληλεγγύη που εκφράσαμε προς άλλα σωματεία και συναδέλφους. Ο Σύλλογος της ΕΤΕ-πρώην Εθνοdata υπάρχει για να διασφαλίσει με τον καλύτερο τρόπο τα δικαιώματα των εργαζόμενων μελών του, την εφαρμογή της Κλαδικής και της Επιχειρησιακής ΣΣΕ και βρίσκεται πάντα αλληλέγγυος στις προσπάθειες και τους αγώνες συναδέλφων. Ο Σύλλογος Δανειζομένου Προσωπικού Τραπεζικού Τομέα (ΣΥΔΑΠΤΤ) έχει πολύ πλούσια δράση σε πολύ δύσκολες συνθήκες. Έχει καταφέρει ανακλήσεις απολύσεων, βελτίωση των συνθηκών, τήρηση του ωραρίου, ειδικά στο τηλεφωνικό κέντρο. Μετά από απεργιακές κινητοποιήσεις το 2017 απέτρεψε την εφαρμογή αυθαίρετων αποφάσεων της τράπεζας που θα είχαν σαν αποτέλεσμα εργαζόμενοι και εργαζόμενες (μητέρες μικρών παιδιών) να αναγκαστούν να εργαστούν σε νυχτερινές βάρδιες. Μεγάλη επιτυχία ήταν επίσης η μετατροπή των συμβάσεων ορισμένου χρόνου σε αορίστου για εκατοντάδες εργαζόμενους. Ωστόσο με την αλλαγή στην ηγεσία της χώρας φαίνεται ότι δόθηκε το σύνθημα για πιο σκληρή επίθεση από την πλευρά των εργοδοτών. Από το καλοκαίρι μέχρι σήμερα έχουν γίνει 50 περίπου απολύσεις εργαζόμενων με προϋπηρεσία ακόμα και 20 χρόνων, με οικογενειακές υποχρεώσεις, με σοβαρότατα προβλήματα υγείας.
Ο ΣΥΔΑΠΤΤ ξεκίνησε με μία 24ωρη απεργία στις 29/11/19, που συνεχίστηκαν με 24ωρες επαναλαμβανόμενες στις 2/12 και 3/12. Η συμμετοχή ήταν μαζική και η εταιρεία Icap, μία από τις εταιρείες εργολάβους, κατέφυγε στα δικαστήρια για να κηρύξει την απεργία παράνομη.
ΦΙΛ.: Επειδή σίγουρα θα προκύπτουν καθημερινά αυθαιρεσίες, έχετε ποτέ προσφύγει στη δικαιοσύνη για τη δικαίωση των συναδέλφων σας;
ΛΑΖ.: Ναι, τελευταία μάλιστα κρίθηκε καταχρηστική η απόλυση της συναδέλφου που είχε διαμαρτυρηθεί γιατί είχε υποστεί βάναυση συμπεριφορά. Γενικά όμως η δικαίωση δεν έρχεται συχνά. Για ό,τι γίνεται στο χώρο εργασίας είναι πολύ δύσκολο να βρεις μάρτυρες να καταθέσουν, διότι αυτόματα μπαίνουν στη λίστα προς απόλυση. Πιστεύουμε ότι τελικά λύσεις στα προβλήματα δίνονται όταν αντιληφθούν ότι το σωματείο έχει δύναμη να κινητοποιήσει τους εργαζόμενους. Είναι παραπάνω από απαραίτητη η εγγραφή στο σωματείο, η ενημέρωση και η συμμετοχή σε αυτό. Ο ΣΥ.ΔΑ.Π.Τ.Τ. δέχεται ως μέλη του ενοικιαζόμενους από όλες τις Τράπεζες και η εγγραφή στο σωματείο γίνεται χωρίς να ενημερωθεί η εταιρεία και η τράπεζα φυσικά.
ΦΙΛ.: Έχετε συνεργασία με αντίστοιχα σωματεία στο θεσμό της υπενοικίασης;
ΛΑΖ.: Ναι, έχουμε βγάλει κοινές ανακοινώσεις ή ψηφίσματα συμπαράστασης και κοινές δράσεις. Στις αρχές Σεπτέμβρη πέντε σωματεία εργολαβικών προχωρήσαμε σε κοινή συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από το Υπουργείο Εργασίας για την κατάργηση της διάταξης της συνευθύνης και της αιτιολογημένης απόλυσης με μεγάλη μαζικότητα.
ΦΙΛ.: Οι κορυφαίες συνδικαλιστικές οργανώσεις, σας έχουν συμπαρασταθεί; Η ΓΣΕΕ ή άλλες δευτεροβάθμιες και τριτοβάθμιες οργανώσεις ή ομοσπονδίες;
ΛΑΖ.: Ο Σύλλογος της ΕΤΕ-πρώην Εθνοdata μετά (και όχι πριν) τη συγχώνευση της Εθνοdata με την Εθνική και την ένταξή μας στη τράπεζα, έγινε τελικά αποδεκτός ως μέλος της ΟΤΟΕ. Όμως δεν έχει ανοίξει η πόρτα για τον ΣΥΔΑΠΤΤ. Θα πρέπει να αναγνωρίσουν όλοι πως ό,τι συμβαίνει στους εργολαβικούς εργαζόμενους είναι προάγγελος των σχεδίων των τραπεζιτών γι’ όλο τον κλάδο. Η ενοικίαση δεν είναι ένα πρόβλημα του χθες, όπως είχε ειπωθεί σε συνεδρίαση της γραμματείας εργασιακών σχέσεων της ΟΤΟΕ. Αυτές τις ημέρες επιβεβαιώνονται οι χειρότεροί μας φόβοι: η πρόθεση της εργοδοσίας είναι να μας κάνει όλους ενοικιαζόμενους. Τραπεζοϋπάλληλοι της Τράπεζας Πειραιώς εκβιάζονται προκειμένου να δεχτούν να μετακινηθούν σε άλλη εταιρεία, δηλαδή από τραπεζοϋπάλληλοι να γίνουν ενοικιαζόμενοι! Η τράπεζα, όπως θα ξέρετε, έχει προχωρήσει και σε 24 απολύσεις.
ΦΙΛ.: Το ίδιο ακριβώς έχει εξαγγείλει και η Alpha Bank με τη μετακίνηση 850 συναδέλφων μας σε εταιρεία διαχείρισης κόκκινων δανείων. Οι Σύλλογοί μας έχουν ήδη ξεκινήσει τις κινητοποιήσεις και την ενημέρωση των συναδέλφων.
ΛΑΖ.: Μα αυτό ακριβώς είναι το σχέδιό τους για το μέλλον του κλάδου μας. Πρέπει όλοι να αντισταθούμε. Επιστρέφοντας στην αρχική ερώτηση, θα ήταν μεγάλο κέρδος για την ΟΤΟΕ να εντάξει στους κόλπους της και τα σωματεία των εργολαβικών. Το πρόβλημα του καταστατικού φαίνεται ότι μπορεί να ξεπεραστεί, αφού η Intrum (και η A.F.S.) δεν είναι τράπεζα. Σίγουρα θα μπορεί να βρεθεί τρόπος και για τους συνάδελφους ενοικιαζόμενους τραπεζοϋπαλλήλους. Αυτά τα ζητήματα πρέπει να αντιμετωπιστούν ενιαία, διαφορετικά θα φτάσουμε σε αδιέξοδο.
ΦΙΛ.: Σήμερα ένα σημαντικό μέρος των συλλόγων της ΟΤΟΕ είναι ταυτισμένοι με την εργοδοσία με μηδενική προσφορά, όχι μόνο σε εσάς, αλλά και σε όλους τους τραπεζοϋπάλληλους. Εξαφανίζεται στην πράξη το επάγγελμά μας, έχουν χαθεί το 50% των θέσεων εργασίας και η ΟΤΟΕ μένει άπραγη.
ΛΑΖ.: Οι τραπεζοϋπάλληλοι πρέπει να πάρουμε περισσότερο τη κατάσταση στα χέρια μας. Τα προβλήματα που περιγράφουμε αφορούν άμεσα τον εργασιακό μας βίο, αλλά και αυτόν της επόμενης γενιάς δηλαδή των παιδιών μας.
ΦΙΛ.: Κλείνοντας να επισημάνουμε ότι η δική μας γενιά βίωσε εργασιακές σχέσεις αξιοπρέπειας και ικανοποιητικές αμοιβές, αλλά δυστυχώς έχει υπάρξει σημαντική οπισθοδρόμηση με τη ραγδαία επιδείνωση των συνθηκών εργασίας. Ελπίζουμε ότι η νέα γενιά θα αγωνιστεί και θα καταφέρει να επαναφέρει τις κατακτήσεις αυτές και ει δυνατόν να τις επεκτείνει ακόμα περισσότερο. Γιώτα, σε ευχαριστούμε για το χρόνο σου. Σας ευχόμαστε καλή συνέχεια, καλή δύναμη και εμείς θα είμαστε δίπλα σας.
ΛΑΖ.: Σας ευχαριστώ πολύ για την προβολή του αγώνα μας. Ως κατακλείδα, να τονίσω ότι η ενοικίαση εργαζομένων δια της μεθόδου των εικονικών εργολαβιών διαβρώνει κάθε έννοια συλλογικής διεκδίκησης ανά επιχείρηση, ανά κλάδο και δεν αφορά μόνο τους ίδιους τους εργολαβικούς αλλά όλους τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες.
Η Γιώτα Λαζαροπούλου αγωνίστηκε με τους συναδέλφους της και τα κατάφεραν! Το ίδιο πρέπει να κάνουμε όλοι για να προστατεύσουμε το επάγγελμά μας. Η συναδέλφισσα συμπαραστέκεται πάντοτε στις δράσεις του Συλλόγου μας και εμείς στηρίζουμε τις προσπάθειές της. Την ευχαριστούμε και της ευχόμαστε να συνεχίσει να κοσμεί το συνδικαλιστικό κίνημα!
ΠΗΓΗ: www.ionikienotita.gr – ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ ΣΤΗΝ ΙΟΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ