Την ιδιωτικοποίηση των αστικών συγκοινωνιών της Αθήνας από την πίσω πόρτα φοβούνται οι συνδικαλιστές σε ΟΑΣΑ και ΟΣΥ. Άλλωστε η ιδιωτικοποίηση της τότε ΕΑΣ ήταν εμβληματική πράξη της κυβέρνησης του πατέρα Μητσοτάκη, ο οποίος κυβέρνησε την τριετία 1990 – 1993. Μάλιστα ισχυρίζονται ότι η προεργασία έχει ήδη γίνει στη Θεσσαλονίκη και η κυβέρνηση είναι έτοιμη να μεταφέρει το μοντέλο και στο λεκανοπέδιο.
Όπως λένε οι ίδιοι, η φράση – κλειδί είναι η «παραχώρηση συγκοινωνιακού έργου». Αυτό θα εφαρμοστεί – σταδιακά, από τις αρχές του χρόνου – στον ΟΑΣΘ με όχημα το ΚΤΕΛ Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με κυβερνητική πηγή οι σχετικές συζητήσεις ανάμεσα στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και στο ΚΤΕΛ έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί και επιδίωξη και των δύο πλευρών είναι μέσα στις επόμενες ημέρες να πέσουν και οι υπογραφές.
Εν τω μεταξύ, αναμένεται η απάντηση από το Ελεγκτικό Συνέδριο ως προς το ύψος της σύμβασης καθώς και η διευθέτηση κάποιων δευτερευόντων ανοιχτών ζητημάτων, τα οποία όμως και οι δύο συμβαλλόμενοι αξιολογούν ως ήσσονος σημασίας. Αμέσως μετά, στις αρχές Δεκεμβρίου, αναμένεται η προμήθεια των 121 νέων λεωφορείων αστικού τύπου, ιδιοκτησίας ΚΤΕΛ αυτή τη φορά, που θα αναλάβουν συγκεκριμένες γραμμές στον αστικό ιστό της πόλης.
Τι προβλέπει η σύμβαση
Τα βασικά σημεία της συμφωνίας μεταξύ υπουργείου και ΚΤΕΛ είναι τα εξής:
1. Η σύμβαση θα έχει διάρκεια δύο συν ένα χρόνια.
2. Το ΚΤΕΛ αναλαμβάνει το συγκοινωνιακό έργο σε συνολικά 25 γραμμές (το αρχικό σχέδιο προέβλεπε 26, αλλά τελικά έμεινε εκτός η γραμμή Νο 59 {Τοπικό Πεύκων}, οι οποίες βρίσκονται στη συντριπτική πλειονότητά τους εκτός του αμιγούς πολεοδομικού συγκροτήματος. 3. Το ύψος της αποζημίωσης είναι 1,43 ευρώ ανά οχηματοχιλιόμετρο. Δεδομένου ότι το σύνολο του έργου σε αυτές τις 25 γραμμές ανέρχεται σε περίπου 12,2 εκατ. οχηματοχιλιόμετρα ετησίως, η συνολική αποζημίωση την οποία θα καταβάλει το υπουργείο υπολογίζεται σε περίπου 17,5 εκατ. ευρώ τον χρόνο. Σε αυτό το ποσό προστίθενται και άλλα 4,8 εκατ. ευρώ που αντιστοιχούν στις έξι γραμμές τις οποίες ήδη υλοποιεί το ΚΤΕΛ, δηλαδή σύνολο περίπου 22,3 εκατ. ευρώ ετησίως.
«Μπούσουλας για την Αθήνα»
Ήδη δουλεύουν για να γίνει κάτι αντίστοιχο και στην Αττική, λένε οι συνδικαλιστές. Ο ΟΑΣΑ καλύπτει σήμερα απομακρυσμένες περιοχές όπως η Σαρωνίδα, η Λούτσα, η Αγία Μαρίνα, το Λαγονήσι, η Ελευσίνα και άλλες. Αυτές θα μπορούσαν να παραχωρηθούν στο ΚΤΕΛ – με το τυράκι της ανανέωσης του στόλου και πιο πυκνών δρομολογίων. Η σύμβαση, άλλωστε, είναι έτοιμη καθώς υπάρχει το προηγούμενο της Θεσσαλονίκης.
Επιπλέον αυτού, υπάρχει το προηγούμενο των τουριστικών γραμμών της Αθήνας, το οποίο υλοποιήθηκε συμπτωματικά από τον τότε υπουργό Μεταφορών Κωστή Χατζηδάκη στη κυβέρνηση Καραμανλή το 2009. Ο Χατζηδάκης, τότε, είχε εκχωρήσει το έργο της περίφημης τουριστικής γραμμής 400 που κάλυπτε το ιστορικό κέντρο της Αθήνας, με αποτέλεσμα τα τελευταία χρόνια να κυκλοφορούν δεκάδες πολύχρωμα λεωφορεία, διώροφα ως επί το πλείστον, ιδιοκτησίας τουλάχιστον τριών ή τεσσάρων ιδιωτικών εταιρειών που κάνουν αυτό το δρομολόγιο.
Άλλη μια κερκόπορτα για την ιδιωτικοποίηση των συγκοινωνιών αποτελεί η επικείμενη αγορά ηλεκτροκίνητων οχημάτων (λεωφορεία που… θα μπαίνουν στην πρίζα), τα οποία δεν έχουν κυκλοφορήσει ποτέ έως σήμερα στην Αθήνα. Το σχέδιο που προάγεται προβλέπει τη δημιουργία μίας νέας, πολυμετοχικής εταιρείας, ξεχωριστής από τις υπόλοιπες, που θα διαχειρίζεται αυτόν τον στόλο.
Στόχος τους είναι η νέα εταιρεία να έχει τη δυνατότητα να μετέχουν σε αυτήν ιδιώτες ή ακόμα και φορείς της αυτοδιοίκησης, ΚΤΕΛ κ.ά. Το πιο ευέλικτο σχήμα θα της παρέχει την ικανότητα να κινείται στην αγορά και στις τράπεζες πιο άνετα από τον υπερχρεωμένο ΟΑΣΑ.
Τέλος, όχημα για τη μερική αποκρατικοποίηση του συγκοινωνιακού έργου είναι η εκχώρηση ορισμένων τοπικών γραμμών στους ΟΤΑ. Δηλαδή, δήμοι οι οποίοι διαθέτουν αξιόλογα λεωφορεία, όπως αυτός του Πειραιά και του Αμαρουσίου, θα μπορούσαν να αναλάβουν τοπικές γραμμές που σήμερα εξυπηρετεί η ΟΣΥ. Με το αζημίωτο φυσικά!
Τι είχε γίνει… επί πατρός
Στις 9 Σεπτεμβρίου 1992. στην οδό Σωκράτους όπου στεγαζόταν το Εφετείο, έφταναν σταδιακά 13 πρώην εργαζόμενοι της Εταιρείας Αστικών Λεωφορείων (ΕΑΣ), προκειμένου να πάρουν αντίγραφα του ποινικού τους μητρώου από την Εισαγγελία. Συγκέντρωναν δικαιολογητικά για να αποκτήσουν άδεια λειτουργίας λεωφορείου στη νέα εταιρεία που ίδρυσε η κυβέρνηση Μητσοτάκη, αφού σε μία νύχτα είχε κλείσει την ΕΑΣ και απέλυσε περίπου 8.500 εργαζόμενους. Ο νέος αστικός φορέας λεγόταν Εταιρεία Συγκοινωνιακών Επιχειρήσεων (ΣΕΠ).
Όταν οι πρώην εργαζόμενοι πλησίασαν το Εφετείο, ξαφνικά περίπου 100 πρώην συνάδελφοί τους από την ΕΑΣ έπεσαν πάνω τους. Τους χτύπησαν, τους έβρισαν, τους έφτυσαν και τελικά τους έγδυσαν αφήνοντάς τους να τριγυρνούν χωρίς ούτε ένα ρούχο στην πλατεία Ομονοίας και τους γύρω δρόμους.
Από τους περαστικούς άλλοι γελούσαν και κορόιδευαν, κάποιοι προσπαθούσαν να καταλάβουν τι είχε συμβεί και μερικοί προσπαθούσαν να βοηθήσουν τους «ξεβράκωτους» και χτυπημένους οδηγούς. Οι ΣΕΠίτες ταπεινωμένοι έτρεχαν να κρυφτούν σε ξενοδοχεία γύρω από την Ομόνοια. Εκεί τους έδωσαν σεντόνια για να «καλυφθούν» και αργότερα έφτασε και η αστυνομία για να ηρεμήσει τα πνεύματα.
Το παραπάνω περιστατικό είναι ενδεικτικό της αγριότητας που επικράτησε κατά την πρώτη απόπειρα ιδιωτικοποίησης των συγκοινωνιών της Αθήνας.