Χαίρεται η Ν.Δ. και ο υπουργός Εργασίας για τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας που αφορούν τον ΕΦΚΑ και τις συντάξεις – κύριες και επικουρικές. Από κοντά και συνδικαλιστικές οργανώσεις αλλά και η Ολομέλεια των Δικηγορικών Συλλόγων της χώρας. Οι τελευταίοι, όμως, για ποιον λόγο επιχαίρουν;
Το διαδίκτυο φλεγόταν εν αναμονή αυτών των αποφάσεων από αγωνιώδη μηνύματα της πλειονότητας των δικηγόρων υπέρ της διατήρησης της σύνδεσης των εισφορών τους με το εισόδημα. Το ίδιο και οι ελεύθεροι επαγγελματίες, καθώς σε ποσοστό 90% πληρώνουν εισφορές μέχρι 200€, αντί των τριπλάσιων σχεδόν εισφορών που κατέβαλλαν με το προηγούμενο σύστημα των «τεκμαρτών» ασφαλιστικών κλάσεων.
Τραπεζοϋπάλληλοι αλλά και λοιποί ασφαλισμένοι των πρώην ειδικών ταμείων λαμβάνουν υψηλότερες συντάξεις. Για παράδειγμα, συνταξιούχοι γήρατος της Εθνικής Τράπεζας ελάμβαναν μέση σύνταξη 1.206,95€, ενώ μετά τον επανυπολογισμό λαμβάνουν 1.325,78€.
Οι συνταξιούχοι της ΔΕΗ και άλλων κατηγοριών λαμβάνουν ακόμη υψηλότερες συντάξεις.
Περισσότεροι από 600.000 συνταξιούχοι έλαβαν αύξηση λόγω επανυπολογισμού και σε κανέναν από τους υπόλοιπους δεν μειώθηκε η καταβαλλόμενη σύνταξη. Οι χαμηλότερες συντάξεις προστατεύονται με βελτίωση του ύψους της συνταξιοδοτικής παροχής.
Ειδικά για τις επικουρικές συντάξεις, ήδη με τον ν. 3863/10 προβλεπόταν ότι η επικουρική ασφάλιση δεν χρηματοδοτείται από το κράτος. Ο νόμος Βρούτση 4052/12 με τη ρήτρα βιωσιμότητας προέβλεψε την αυτόματη αναπροσαρμογή (δηλαδή μείωση) των καταβαλλόμενων συντάξεων ώστε να διασφαλίσει την εφαρμογή του ν. 3863/10 που όριζε ρητά ότι από 1-1-2015 το κράτος αναλαμβάνει τη χρηματοδότηση μόνο της βασικής σύνταξης. Αν είχε ενεργοποιηθεί η ρήτρα βιωσιμότητας του κ. Βρούτση, θα είχαν μειωθεί όλες οι καταβαλλόμενες επικουρικές συντάξεις κατά 40% και έως σήμερα η απώλεια θα ξεπερνούσε το 51%.
Οι μειώσεις αυτές απεφεύχθησαν με τις νεότερες διατάξεις της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Με την αναπροσαρμογή του ν. 4387/2016 θίχθηκε μόνο το 20% των επικουρικών συντάξεων. Είναι εκείνοι οι οποίοι ελάμβαναν επικουρικές συντάξεις που αθροιζόμενες με τις κύριες υπερέβαιναν τα 1.300 €. Κριτήριο για την επιλογή αυτού του ορίου ήταν η ενίσχυση ή διατήρηση του επιπέδου ζωής των χαμηλοσυνταξιούχων σε ανεκτά όρια διαβίωσης, με δεδομένο τον περιορισμό της συνταξιοδοτικής δαπάνης στο 16,2% του ΑΕΠ, όπως όριζε ο ν. 3863/2010. Τώρα, το ΣτΕ απεφάνθη ότι ο κρατικός προϋπολογισμός οφείλει να καλύπτει τυχόν ελλείποντα κεφάλαια για την κάλυψη των συντάξεων.
Την περίοδο 2013-2015 ο κλάδος επικούρησης χρειάστηκε να ρευστοποιήσει περιουσία 650 εκατομμυρίων € για να πληρώσει τις συντάξεις. Με τις ισχύουσες δομικές παρεμβάσεις, που επήλθαν μετά το 2016, ο κλάδος είναι πλεονασματικός.
Οι κύριοι Βρούτσης και Μηταράκης εξειδικεύουν τις προθέσεις του κυρίου Μητσοτάκη για μεταβίβαση ασφαλιστικού κεφαλαίου σε ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες. Όμως, όχι μόνο το Σύνταγμά μας δεν επιτρέπει ανάθεση της επικουρικής ασφάλισης σε ιδιωτικές εταιρείες, αλλά και σε όλους τους τυπικούς νόμους προβλέπεται η αποκλειστική αρμοδιότητα του δημόσιου συστήματος. Τώρα, το ΣτΕ με τις κρινόμενες αποφάσεις του απεφάνθη ότι «ο σκοπός της κοινωνικής ασφαλίσεως… δικαιολογεί την καθιέρωσή της ως υποχρεωτικής, με περαιτέρω συνέπεια την ανάθεση αυτής αποκλειστικώς στο κράτος ή σε ΝΠΔΔ ως εγγύηση προς όσους υποχρεωτικώς ασφαλίζονται». Συνεπώς, τυχόν επιλογή της παρούσας κυβέρνησης να μεταβιβάσει στην ιδιωτική ασφάλιση ακόμη και μέρος της δημόσιας επικουρικής ασφάλισης προσκρούει στο Σύνταγμα και στις αποφάσεις του ΣτΕ.
Εν τούτοις προξενεί εντύπωση η αφωνία μέρους των συνδικαλιστικών οργανώσεων παρά τις ανωτέρω δηλωμένες προθέσεις της κυβέρνησης της Ν.Δ. Εντύπωση προκαλεί και η αμέλεια επιστημονικών φορέων αλλά και επιφανών εκπροσώπων τους να αναδείξουν, σύμφωνα με γνωστές παραδοχές, σφάλματα σε νομικούς συλλογισμούς που είτε προκρίνουν τον διαμελισμό του ΕΦΚΑ στους επιμέρους φορείς τους οποίους έχει ενοποιήσει, είτε επιμένουν σε καταβολή αναδρομικών από το 2011 μέχρι σήμερα, είτε υιοθετούν την άποψη για επαναφορά των τεκμαρτών ασφαλιστικών κλάσεων στους ελεύθερους επαγγελματίες και επιστήμονες.
Μιλώντας για το ασφαλιστικό, δεν πρέπει να λησμονούμε ότι με το πρώτο μνημόνιο που ατυχώς το ΣτΕ έκρινε συνταγματικό, η χώρα ανέλαβε την υποχρέωση να μην ξεπερνά η συνταξιοδοτική δαπάνη το 16,2% του ΑΕΠ. Με τους νόμους Λοβέρδου – Κουτρουμάνη του 2011 και Βρούτση του έτους 2012, οι συνταξιούχοι απώλεσαν μέχρι σήμερα περίπου 72 δισ. ευρώ. Εκείνοι οι νόμοι είναι που κρίθηκαν με την απόφαση του ΣτΕ τον Ιούνιο του 2015 αντισυνταγματικοί.
Με τον ΕΦΚΑ τέθηκαν σε ισχύ ενιαίοι κανόνες, εξισορροπώντας τις ανισότητες που επικρατούσαν στο παλιό ασφαλιστικό «σύστημα». Ο επανυπολογισμός απέδωσε συντάξεις ανάλογες με τα έτη ασφάλισης και τις εισφορές που καταβλήθηκαν στη διάρκεια του ασφαλιστικού βίου. Στις περιπτώσεις που προκύπτουν αυξήσεις, αυτές καταβάλλονται σε ισόποσες δόσεις από τον Ιανουάριο του 2019 και σε βάθος πέντε ετών.
Η εισφορά 13,33% που καταβάλλουν οι εργοδότες στα ασφαλιστικά ταμεία για τους μισθωτούς είναι μέρος του μισθού των τελευταίων και δεν συνιστά αυτοτελή επιβάρυνση του εργοδότη. Είναι το τμήμα αυτό μισθός του εργαζόμενου που καταβάλλεται στην κοινωνική ασφάλιση για να αποδοθεί αργότερα ως σύνταξη.
Υπό την έννοια αυτή η εισφορά του μισθωτού ήταν και παραμένει 20% για τη διαμόρφωση της μελλοντικής του σύνταξης. Τυχόν μείωση θα αποτελεί ανεπίτρεπτη μείωση μισθού. Στο ίδιο ποσοστό 20% ανερχόταν και η εισφορά των ελεύθερων επαγγελματιών, με τη διαφορά ότι το ποσοστό αυτό υπολογιζόταν σε τεκμαρτό και όχι πραγματικό εισόδημα, όπως συνέβαινε με τους μισθωτούς. Η σύνδεση του ποσοστού 20% με το εισόδημα μείωσε την εισφορά στο 90% των ελεύθερων επαγγελματιών. Ετσι επιβίωσαν και μπόρεσαν να ρυθμίσουν και τις μειωμένες από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, με όρους σεισάχθειας, οφειλές που είχαν σωρευθεί με το παλαιότερο σύστημα των τεκμαρτών ασφαλιστικών κλάσεων. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ έχει μειώσει ήδη αυτή την εισφορά από 20% σε 13,33%.
Η ενοποίηση στον ΕΦΚΑ εξασφάλισε τη βιωσιμότητα της κοινωνικής ασφάλισης και την αναπτυξιακή της επίδραση στην οικονομία, προστατεύοντας παράλληλα αξιοπρεπές επίπεδο ζωής με προοπτική ενίσχυσης. Αυτό το σύστημα επιβουλεύεται η σημερινή κυβέρνηση. Θέλει να το τεμαχίσει… στον πάγκο του χασάπη, καθώς ήδη έχει προαναγγείλει ανατροπή θεμελιωδών κανόνων του ΕΦΚΑ που ενισχύουν τους ασθενέστερους και επαυξάνει τους συντελεστές αναπλήρωσης με προσαύξηση 0,075% επί των υψηλότερων καταβαλλόμενων εισφορών, πράγμα που μάλλον έχει διαφύγει την προσοχή του Ανώτατου Δικαστηρίου, όπως φαίνεται τουλάχιστον από τα δημοσιευμένα σχέδια των σχετικών αποφάσεων.
ΠΗΓΗ: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ – ΤΑΣΟΣ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ, τέως υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης