F@ck you, middle class!

Το κατά Αϊ Γουέι Middle Finger, κάτι σαν μνημείο πεσόντων της μεσαίας τάξης

Λοιπόν, μια κι είμαστε ακόμη στ’ αποκαλόκαιρο, θα σας πω τι θυμήθηκα – μετά θα σας πω και γιατί. Είμαστε στην αρχή της κρίσης, 2010 -είχαμε πεθάνει, αλλά δεν μας το ’χαν ακόμη πει-, κάνω οικογενειακές διακοπές (τις τελευταίες χωρίς τύψεις που θυμάμαι) σε νησί. Πάμε να φάμε σε φημισμένο εστιατόριο, γκουρμεδιάρικο κι εναλλακτικό. Με το που καθόμαστε, έρχεται ο σερβιτόρος και με ευγενική αυστηρότητα μας κάνει τον πρόλογο ότι οι συνδιαχειριστές του καταστήματος έχουν την άποψη πως δεν πρέπει να αποδίδουμε φόρους στο κράτος, γιατί τους αξιοποιεί σε αντικοινωνικούς σκοπούς και γι’ αυτό προτείνουν να μην κοπεί απόδειξη, αλλά αν παρ’ όλα αυτά εμείς θέλουμε απόδειξη φυσικά θα μας φέρουν.

Μένω μαλάκας, θεώρησα μικροαστικό να εκφράσω αντίρρηση, αν και αυθεντικά μικροαστικό -δηλαδή, μεγαλοφυώς αστικό- ήταν ότι οι συνιδιοκτήτες της εναλλακτικής μπίζνας είχαν πείσει τον υπάλληλό τους να λέει αυτό το παραμύθι, κι όποιος τσιμπήσει τσίμπησε. Και τσιμπούσαν πολλοί, το μαγαζί είχε ουρές.

Ενδεχομένως πίστευαν ότι τρώγοντας και πληρώνοντας με τους εξαναγκαστικά φορολογημένους μισθούς τους τα εθελοντικώς αφορολόγητα γκουρμέ πιάτα συμμετέχουν σε μια μικρή πράξη αντίστασης, ως ταπεινοί Θορό της φορολογικής ανυπακοής στη μνημονιακή Ελλάδα.

Για να μην αδικώ κανέναν, ο δαιμόνιος middle class hero στη διάρκεια της κρίσης -αλλά και ανεξαρτήτως αυτής- υποδύθηκε με χαρακτηριστική άνεση τον αναρχικό, τον αυτόνομο, τον νεοφιλελεύθερο, τον φασίστα, τον αριστερό, τον κομμουνιστή, τον εκσυγχρονιστή, τον κεντρώο, τον δεξιό, τον οικολόγο και γενικώς έκανε ό,τι περνούσε απ’ το χέρι του, αρκεί η παρενδυσία να του προσέφερε ένα καλό άλλοθι για το αγαπημένο του σπορ: την απόκρυψη φορολογητέας ύλης. Δηλαδή, τη φοροκλοπή.

Δεν λέω ότι η μεσαία τάξη το έκανε σε μεγαλύτερη κλίμακα από εκείνη της πανούργας κρατικοδιαίτης επιχειρηματικής ελίτ. Αλλά το έκανε έχοντας κερδίσει φωτοστέφανο του μάρτυρα της κρίσης. Με εκ των προτέρων άφεση αμαρτιών.

Η Ν.Δ., ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΙΝ.ΑΛΛ., οι πάντες θρήνησαν για την καθημαγμένη μεσαία τάξη και επιδόθηκαν σε μια πλειοδοσία υποσχέσεων για την ανάταξή της. Η μεσαία τάξη έγινε ξανά ο περιούσιος λαός της πολιτικής και της διακυβέρνησης.

Δεν ανοίγω τη συζήτηση για το τι είναι μεσαία τάξη και τι όχι – θα ξημερώσουμε και θα τσακωθούμε. Λίγο-πολύ όλοι είμαστε μεσαίοι, όπως κάποτε όλοι ήμασταν ΠΑΣΟΚ. «Γράψε κάτι που να πιάνει τη μεσαία τάξη, Γιάννη», τραγουδούσε ο Λογό τη δεκαετία του ’70, δεν ξέρω αν το είχε υπόψη ο Κυρμητσοτάκης όταν άρχισε να τραγουδάει για τη βαριά φορολογία που ’χει γονατίσει τη μεσαία τάξη, για τους ελέγχους που έχουν ταράξει τους μαγαζάτορες, τελικά ξύπνησε μέσα τους τον αγανακτισμένο φορολογούμενο κι άρχισε το ξύλο. Μην και περάσει ελεγκτής από το μαγαζί μου, σηκωτό θα τον πάρουν.

Δεν έχω αντίρρηση, το συνονθύλευμα που αποκαλείται μεσαία τάξη έφαγε απίστευτη σφαλιάρα στην κρίση. Μεγάλο μέρος της προλεταριοποιήθηκε, κι ας μη θέλει να το πιστέψει.

Αφησε πίσω της την ανεμελιά της τριώροφης μεζονέτας στα Βου Που -ή στα Νου Που-, του εξοχικού στο νησί, της συλλογής ακινήτων για τα παιδιά, του 4×4 Crossover για την εξοχή και του roadster για την πόλη, των ταξιδιών στα Πουκέ ή στις βαυαρικές Αλπεις. Αναμετρήθηκε με τη χρεοκοπία, τις τράπεζες, την κατάσχεση, επιστράτευσε όλη της την επινοητικότητα για να βγάλει λεφτά στο εξωτερικό ή να τα κρύψει στο εσωτερικό. Μα, τελικά δεν άλλαξε τίποτε στον αγαπημένο της τρόπο επιβίωσης: την απόκρυψη εισοδημάτων.

Μπαίνω στην εφημερίδα -Δευτέρα πρέπει να ’ταν -, με παίρνει απ’ τα μούτρα ο Δ.Τ., «δες εδώ», μου λέει και πράγματι, σε έναν πίνακα βλέπω τυπωμένη την καραμπινάτη ταξική απάτη της φορολογίας εισοδήματος.

Επειτα από δέκα χρόνια κρίσης, με την ανεργία στο 18%, τους μισθούς και τις συντάξεις σφαγιασμένα κατά 30%, μισθωτοί και συνταξιούχοι δηλώνουν το 82% του φορολογητέου εισοδήματος – και να θέλουν, δεν μπορούν να τ’ αποφύγουν.

Οι αυτοαπασχολούμενοι -μια σεβαστή μερίς της αξιοπρεπούς μεσαίας τάξεως- δήλωσαν το χαμηλότερο εισόδημα στη δεκαετία, παρά την αύξηση του ΑΕΠ. Οι κάτοχοι μετοχών δήλωσαν τα λιγότερα μερίσματα εδώ και μια δεκαετία, το ίδιο συνέβη με τους ιδιοκτήτες ακινήτων και τα εισοδήματα από ενοίκια.

Με λίγα λόγια, το φορολογικό σύστημα παραμένει μηχανή αναδιανομής από τους κάτω προς τους μεσαίους και πάνω. F@ck you, μεσαία τάξη, μην κοροϊδευόμαστε και μεταξύ μας, αυτά έβλεπε ο Κέινς, καθωσπρέπει αστός, κι απαιτούσε εκεί και τότε την ευθανασία του ραντιέρη, αλλά ποιος να τον ακούσει, ποιος να τολμήσει να δυσαρεστήσει τη μεσαία τάξη, κραταιά ακόμη κι όταν έχει μείνει σκιά του εαυτού της;