Νάσος Ηλιόπουλος
Η συζήτηση του κ. Μητσοτάκη με εργοδότες στην Κω φωτίζει συνολικότερα την αντίληψή του για τις εργασιακές σχέσεις. Τι σημαίνει «σύμφωνη γνώμη εργαζομένων – εργοδοτών»; Προφανώς σε επίπεδο επιχείρησης και μέσα σε ένα πλαίσιο εκβιασμών θα υπάρξουν εργαζόμενοι που θα «συμφωνήσουν» στην επταήμερη εργασία.
Κάτι τέτοιο όμως μικρή αξία θα είχε όσο ισχύουν οι δύο βασικές αρχές των συλλογικών συμβάσεων: η επεκτασιμότητα των κλαδικών συμβάσεων και η αρχή της ευνοϊκότερης ρύθμισης. Δηλαδή, η ύπαρξη αυτών των δύο αρχών, μαζί με την κλαδική σύμβαση που σήμερα ισχύει, π.χ. στον τουριστικό κλάδο, αποτελεί ασπίδα δημοκρατίας για τους εργαζόμενους. Ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο, μία από τις πρώτες παρεμβάσεις ενός «οδοστρωτήρα επιχειρηματικότητας» θα είναι η κατάργηση ξανά των βασικών αρχών των συλλογικών συμβάσεων εργασίας.
Είναι γνωστό ότι υπάρχει ένα είδος «ανομίας» που δεν πουλάει στον δημόσιο διάλογο. Αναφέρομαι στην παραβίαση των εργασιακών δικαιωμάτων. Μάλιστα ένα από τα βασικά «άβατα» αυτής της ανομίας ήταν ο τραπεζικός κλάδος. Χαρακτηριστικό το παράδειγμα τράπεζας που κλήθηκε μόνο από έναν έλεγχο να πληρώσει πρόστιμο 1,6 εκατ. Το θέμα του χρόνου εργασίας και της υποδηλωμένης εργασίας δεν είναι καθόλου μικρό. Αυτό φάνηκε όταν μετά τις νομοθετικές αλλαγές και την εντατικοποίηση των ελέγχων αυξήθηκαν –μέσα σε μία χρονιά– οι εργαζόμενοι που πληρώθηκαν υπερωρίες, από 177.000 σε 371.000.
Την ίδια στιγμή για πρώτη φορά πληρώθηκαν πάνω από 5 εκατ. ώρες υπερεργασίας που μέχρι σήμερα δεν δηλωνόταν. Οι έλεγχοι, όμως, διασφαλίζουν παράλληλα και ένα σοβαρό πλαίσιο για την επιχειρηματικότητα. Δεν γίνεται να επιβραβεύεται αυτός που παραβιάζει την εργατική νομοθεσία απέναντι σε όσους σέβονται τη νομοθεσία και τους εργαζομένους τους. Τέλος, είναι πολύ πιθανό ότι, αν σε ενοχλούν οι έλεγχοι για την τήρηση της εργατικής νομοθεσίας, θα σε ενοχλούν και οι έλεγχοι για την τήρηση της φορολογικής ή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας.
Το γεγονός ότι σήμερα για πρώτη φορά από το 2012 ισχύουν ξανά συλλογικές συμβάσεις εργασίας, ότι η αδήλωτη εργασία έχει μειωθεί πάνω από δέκα μονάδες και για πρώτη φορά η επιθεώρηση εργασίας ενισχύεται ουσιαστικά και δουλεύει με σχέδιο για την αντιμετώπιση της υποδηλωμένης εργασίας, δείχνει ότι τα πράγματα μπορούν να πάνε και αλλιώς.
Για αυτό το «αλλιώς» οφείλουμε να μιλήσουμε τον ένα μήνα που έχουμε μπροστά μας. Το οφείλουμε σε όσους δουλεύουν «μαύρα», απλήρωτες υπερωρίες ή επτά μέρες σερί την τουριστική σεζόν. Να μη συμφιλιωθούμε με την απανθρωπιά, αλλά να μιλήσουμε για το τι σημαίνει «ούτε μία ώρα απλήρωτη εργασία», τι σημαίνει ωράριο και δικαίωμα στη ζωή. Γιατί τώρα αποφασίζουμε για τη ζωή μας.