«Αλλάζει το σπίτι», αλλά όχι τις αντεργατικές πρακτικές

«Τα Praktiker αλλάζουν», διαβεβαιώνει η καμπάνια της γνωστής αλυσίδας (των 16) καταστημάτων, που διαφημίζει τις «ανοιξιάτικες προσφορές» της.

Κάτι ακόμα που άλλαξε αυτές τις ημέρες, με τη «βούλα» του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών (με την απόφαση 1555/2019), αλλά δεν πρόκειται να το δείτε σε καμία καμπάνια, είναι η καθημερινότητα 15 εργαζομένων (και των οικογενειών τους) που απολύθηκαν αυτόματα, καθώς ακυρώθηκε η πρωτόδικη απόφαση με την οποία είχαν επιστρέψει στην εργασία τους.

Το 2010, μαζί με αρκετούς ακόμα εργαζόμενους (περίπου 160), είχαν αρνηθεί την τροποποίηση των συμβάσεων τους σε μερικής απασχόλησης, τροποποίηση την οποία είχε επιβάλει η «Praktiker Hellas» επικαλούμενη «οικονομοτεχνικούς λόγους» (μείωση των πωλήσεων σε ορισμένα καταστήματα). Η απάντηση της εργοδοσίας ήταν η απόλυση των εργαζόμενων αυτών, ταμιών και πωλητριών. Εδώ δεν βλέπουμε καμία «αλλαγή» από τις συνήθεις, ανάλγητες, πρακτικές.

Ωστόσο, η εταιρεία αναγκάστηκε, λίγο καιρό αργότερα, να ξαναπροσλάβει όσους και όσες προσέφυγαν στη δικαιοσύνη, καθώς δικαιώθηκαν στα ασφαλιστικά μέτρα. Το 2013, η πρωτόδικη απόφαση (1236/2013) δικαίωσε επίσης τους 15 εργαζόμενους, κρίνοντας καταχρηστικές τις απολύσεις, αλλά η επιχείρηση κατέθεσε έφεση, την οποία, όπως προαναφέραμε, έκανε δεκτή η δικαιοσύνη.

Έτσι, 7 χρόνια περίπου αδιάκοπης εργασίας σταματούν βίαια και οι εργαζόμενες μένουν εκτός δουλειάς, με ορισμένες εξ’ αυτών να εναποθέτουν, πλέον, τις ελπίδες τους στον Άρειο Πάγο. «Με την απόφαση αυτή λύνονται τα χέρια της εργοδοσίας ώστε να κλιμακωθεί η ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων», δηλώνει στην «Εποχή» ο Κώστας Διαμαντής, μέλος του Δ.Σ. του επιχειρησιακού σωματείου.

«Άλλωστε», προσθέτει, «αυτός ήταν και ο λόγος που μετέτρεψαν σε 4ωρες και 6ωρες τις συμβάσεις πλήρους απασχόλησης εκείνων των εργαζόμενων: η μείωση του μισθολογικού κόστους, την ώρα που η εταιρεία ανοίγει καινούργια καταστήματα και κάνει ανακατασκευές εκατομμυρίων ευρώ».

Αξίζει να σημειωθεί παρενθετικά ότι, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, η «Praktiker Hellas» κατέγραψε αύξηση στον κύκλο εργασιών της κατά 6,2% για το 2016 και τα κέρδη προ φόρων (ΕΒΤ) ανήλθαν στα 4,2 εκατ. ευρώ, έναντι των 3 εκατ. ευρώ το 2015.

Oι καλές (;) πρακτικές «φέρνουν» τις καλύτερες βραβεύσεις

Κι όμως, ενώ εκκρεμούσε η απόφαση σε δεύτερο βαθμό, ενώ η επιχείρηση, που στο μεταξύ (2014) εξαγοράστηκε από μεγάλο όμιλο του Καναδά, την Fairfax Financial Holdings Limite και παρουσιάζει κερδοφορία, διεκδικούσε ουσιαστικά την απόλυση των εργαζόμενών της, η Praktiker υπερηφανευόταν για την ανάδειξή της στα «Best Workplaces Ελλάδας και Ευρώπης» το 2018.

Ο διευθυντής Πωλήσεων και Ανθρώπινου Δυναμικού της «Praktiker» Ιωάννης Μποζοβίτης, σε συνέντευξή του στην ιστοσελίδα «Euro2day.gr», διαφήμιζε την «ανθρωποκεντρική κουλτούρα» της εταιρείας, εξιδανικεύοντας το εργασιακό περιβάλλον: «Οι εργαζόμενοι έχουν τη δυνατότητα να μοιράζονται απευθείας με την ανώτατη διοίκηση θέματα που τους απασχολούν και να ζητούν καθοδήγηση. Μικρές και μεγαλύτερες εσωτερικές γιορτές συμβάλλουν στη δημιουργία ενός εργασιακού περιβάλλοντος που εμπνέει και εμψυχώνει τους εργαζόμενους, δίνοντας στην καθημερινότητα της εργασίας πραγματικό νόημα, χτίζοντας παράλληλα δεσμούς οικογένειας. Ακόμη, με τον καθιερωμένο θεσμό Family Day, οι άνθρωποί μας μπορούν να προσκαλέσουν τους αγαπημένους τους στο χώρο εργασίας για να τους ξεναγήσουν στην εταιρία, να τους συστήσουν στους συναδέλφους τους και φυσικά όλοι μαζί να απολαύσουν στιγμές χαράς και χαλάρωσης. Τέλος, σημαντικός πυλώνας είναι η εκπαίδευση των ανθρώπων μας, με στόχο να αναπτύσσουν τις επαγγελματικές, αλλά και τις προσωπικές τους δεξιότητες […] έχουμε δημιουργήσει εξοπλισμένους χώρους εστίασης, αίθουσες διδασκαλίας, εξωτερικούς χώρους ανάπαυσης, parking εργαζομένων και δυνατότητα δανεισμού ηλεκτρικών εργαλείων για τις στιγμές που θέλουμε να γίνουμε “μάστορες” στο σπίτι μας. Ένα εξαιρετικό εργασιακό περιβάλλον είναι σημαντικό να είναι και ασφαλές. Γι’ αυτό και φροντίζουμε να ενημερώνουμε διαρκώς το προσωπικό μας για τον Κανονισμό Υγείας και Ασφάλειας, να παρέχουμε στολές και εξοπλισμό που εξασφαλίζουν την ασφάλεια κάθε εργαζομένου, να έχουμε εξοπλισμένο φαρμακείο και εξειδικευμένο ιατρικό εξοπλισμό για έκτακτες ανάγκες, ενώ παράλληλα διοργανώνουμε συχνά σεμινάρια πρώτων βοηθειών, πυρασφάλειας, αντιμετώπισης σεισμού, καθώς και έκτακτων περιστατικών […]».

Η εικόνα, ωστόσο, που δίνει ο Κ. Διαμαντής στην «Εποχή», είναι πολύ διαφορετική. Ως προς τα περί «επικοινωνίας με την ανώτατη διοίκηση», ο εκπρόσωπος των εργαζομένων σημειώνει ότι η επιχείρηση έχει υποστεί κυρώσεις από το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) για τη μη διεξαγωγή διαλόγου με το σωματείο σχετικά με την «αξιολόγηση». Ο ίδιος, μαζί με αρκετούς ακόμα συναδέλφους του, έχει αρνηθεί να συμμετάσχει στη διαδικασία αυτή, την οποία θεωρεί εντελώς αυθαίρετη και κάθε δύο χρόνια καλείται με εξώδικα να «απολογηθεί». «Φανταστείτε την πίεση σε εργαζόμενους που δεν έχουν συνδικαλιστική κάλυψη και ξέρουν ότι αν αντιδράσουν, δεν θα ανανεωθεί η σύμβαση ορισμένου χρόνου (έχουμε πολλές τέτοιες, με διάρκεια 6 μήνες, 3 μήνες ακόμα και 1)», τονίζει ο κ. Διαμαντής.

Αναφορικά με τους ισχυρισμούς της εργοδοσίας για τους κανόνες «Υγείας και Ασφάλειας», «και εδώ τα πορίσματα του ΣΕΠΕ είναι συντριπτικά εναντίον της εργοδοσίας», επισημαίνει ο συνδικαλιστής, «καθώς οι συνθήκες υπολείπονται κατά πολύ των κανόνων που θέτει η νομοθεσία».

Χαρακτηριστικό παράδειγμα, «τα φθηνά και πολύ κακής ποιότητας παπούτσια ασφαλείας που μας έχει προμηθεύσει η εταιρεία, χωρίς να έχει προϋπάρξει καμία διαβούλευση με τους εργαζόμενους, είναι ακατάλληλα, με αποτέλεσμα πολλοί συνάδελφοι να εμφανίζουν μυοσκελετικά προβλήματα, κάτι για το οποίο υπάρχουν ιατρικές γνωματεύσεις».

Ενδεικτικό είναι επίσης ότι, κατά τη διάρκεια εργασιών για την ανακατασκευή καταστημάτων της, η εταιρεία, σύμφωνα με τον κ. Διαμαντή, αντί να προσλάβει εξωτερικά συνεργεία, ανάγκασε υπαλλήλους της, οι οποίοι δεν έχουν εξειδίκευση, να εκτελέσουν τις βαριές αυτές εργασίες, με ό,τι κινδύνους αυτό συνεπάγεται.

«Εμπνέονται» από τους ανταγωνιστές τους

Όπως προκύπτει από τα παραπάνω, οι πρακτικές των Praktiker δεν έχουν αλλάξει ούτε με τη νέα ιδιοκτησία. Συλλογική σύμβαση εργασίας δεν υπάρχει στην επιχείρηση, ενώ η τελευταία μισθολογική προσαρμογή ήταν η… μείωση των μισθών κατά 7% το 2014, κατά της οποίας έχουν προσφύγει δικαστικά ορισμένοι εργαζόμενοι, μεταξύ των οποίων και ο κ. Διαμαντής (μάλιστα, σε μερικούς που θεωρήθηκαν υψηλόμισθοι έγινε αμέσως μετά νέα μείωση, της τάξης του 20 – 30%, παρά τις διαβεβαιώσεις περί του αντιθέτου).

Αντίθετα, επιβεβαιώνεται η διάθεση της επιχείρησης για «καινοτομία» στην αυθαιρεσία: μετά την επιβολή συμβάσεων 9ωρης απασχόλησης στη Leroy Merlin, με 1 ώρα διάλειμμα, το οποίο ενσωματώνεται στο χρόνο εργασίας (περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε στο ρεπορτάζ της «Εποχής», της 24ης Φεβρουαρίου), η Praktiker εφαρμόζει το ίδιο μοντέλο στους περίπου 120 εργαζόμενους στα κεντρικά της γραφεία.

Η αυτοκτονία που μπήκε στο αρχείο

Στο «ιστορικό» της εργασιακής πραγματικότητας στα «Praktiker» καταγράφεται και μία υπόθεση με πολλές σκιές, η αυτοκτονία, το 2014, του Στέφανου Βαλαβάνη, εργαζόμενου στο κατάστημα Praktiker Αιγάλεω. «Είχε δεχτεί πιέσεις να παραιτηθεί μετά από ένα περιστατικό από το οποίο προέκυψαν κάποιες ασαφείς κατηγορίες για υποψία κλοπής», περιγράφει ο κ. Διαμαντής. «Οι πιέσεις δεν είναι σπάνιο φαινόμενο, αλλά εκείνη την περίοδο ήταν σε έξαρση λόγω της προσπάθειας να αποδεχτούν οι εργαζόμενοι τις ατομικές συμβάσεις εργασίας (αντί της ΣΣΕ που ίσχυε ως το 2013)», προσθέτει.

Όπως καταγγέλλει ο κ. Διαμαντής, ο ίδιος έδωσε κατάθεση στην Αστυνομία, αλλά ποτέ δεν κλήθηκε από τον εισαγγελέα και η υπόθεση, για την οποία πραγματοποιήθηκαν και αρκετές κινητοποιήσεις εκείνη την περίοδο, μπήκε άρον – άρον στο συρτάρι.

Οι πρακτικές των Praktiker δεν αποτελούν εξαίρεση, καθώς προστίθενται σε αυτές σχεδόν όλων των εργοδοτών στον κλάδο του εμπορίου, με στόχο την ακραία ελαστικοποίηση της εργασίας: 9ωρο και ενοικίαση εργαζομένων (Leroy Merlin), ατομικές συμβάσεις και «σπαστά» ωράρια (H&M), μετατροπή του πενθημέρου εργασίας σε εξαήμερο σε περιόδους «αιχμής» (Jumbo, Media Markt), δουλειά τις Κυριακές, με βάση τη νέα νομοθεσία που τις «απελευθέρωσε».

Αλλά θα επανέλθουμε…